Człowiek
Kiedy wynaleziono „człowieka”?
Trudno w to uwierzyć, lecz współczesne potoczne znaczenie tego słowa przeniknęło z filozofii do języka codziennego dopiero XVIII i XIX wieku!
Jan Hartman
26 lutego 2023
Podkast
Podkast 44. Ewa Bartnik: Rosalind Franklin nie potrzebowała Nobla
Jak James Watson i Francis Crick oraz Maurice Wilkins traktowali badaczkę, dzięki której mogli się cieszyć najważniejszą nagrodą w naukowym świecie? Czy Franklin miała powody, by uznać się za ofiarę? Podkast z prof. Ewą Bartnik, genetyczką z Uniwersytetu Warszawskiego, członkinią Komitetu Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN.
Katarzyna Czarnecka
24 lutego 2023
Człowiek
Zamożni chorzy mogli liczyć na leczenie chirurgiczne już w starożytności
Pieniądze i wysoki status zapewniały m.in. wykonanie w razie potrzeby trepanacji czaszki. Również kobietom.
Agnieszka Krzemińska
24 lutego 2023
Człowiek
Alona Prylutska uhonorowana za ratowanie nietoperzy w ogarniętej wojną Ukrainie
Współzałożycielka Ukraińskiego Centrum Rehabilitacji Nietoperzy, o którym pisaliśmy w ubiegłym roku, otrzymała międzynarodową nagrodę Future for Nature.
Wojciech Mikołuszko
23 lutego 2023
Człowiek
Najstarsze europejskie grociki strzał znaleziono we Francji
To kolejny dowód, że umiejętność posługiwania się łukiem pomogła człowiekowi współczesnemu w podboju świata – dowodzą naukowcy.
Agnieszka Krzemińska
22 lutego 2023
Człowiek
Telomery nie są tylko milczącą skuwką naszego DNA
Okazuje się, że te nieużywane, jak dotąd sądzono, fragmenty materiału genetycznego mogą kodować białka. Właśnie odkryto ich aktywność. Mogą się okazać bardzo istotne w walce z nowotworami.
Jacek Kubiak
21 lutego 2023
Człowiek
Życie – nowe otwarcie, czyli historia odkrycia struktury DNA
To, czego 70 lat temu dokonali naukowcy, było dla biologii tym, czym dla astronomii stwierdzenie, że Ziemia obraca się wokół Słońca.
Jacek Kubiak
21 lutego 2023
Człowiek
Kobiece ramię zbrojne, czyli co wiemy o wojowniczkach z Dahomeju
Agojie w XIX w. siały postrach wśród okolicznych plemion. W hollywoodzkim filmie „Królowa wojownik” stały się symbolem siły i niezależności. Nie do końca słusznie.
Agnieszka Krzemińska
18 lutego 2023
Reklama
Człowiek
Gry komputerowe dzieciom nie szkodzą, ale też nie pomagają
Zdolności poznawcze dzieci nie obniżają się – niezależnie od czasu spędzonego przed ekranem.
Katarzyna Czarnecka
17 lutego 2023
Człowiek
Ranne ptaszki są jak neandertalczycy i denisowanie
Ludzie, którzy chwalą sobie wstawanie o świcie, odziedziczyli odpowiedzialne za tę preferencję warianty genetyczne po naszych najbliższych wymarłych krewnych.
Agnieszka Krzemińska
17 lutego 2023
Człowiek
Miecze w grobach, kamieniach i odmętach
Znaleziska najbardziej prestiżowego symbolu wojownika zawsze są ekscytujące. Ale za tym do czego miecze służyły, gdzie zostały zdeponowane oraz w jakim są stanie, kryje się wiele zagadek związanych z wierzeniami, tradycją i kultem.
Agnieszka Krzemińska
16 lutego 2023
Człowiek
Odszedł ojciec epigenetyki David C. Allis
W jaki sposób komórki wyposażone w ten sam zestaw genów różnicują się na niezliczone rodzaje? Amerykański biolog molekularny położył podwaliny nauki, która daje odpowiedzi na to arcytrudne pytanie.
Jacek Kubiak
13 lutego 2023
Człowiek
Trzecia kultura Siwczyka. Tadeusz Sławek: Człowiek pytań nierozstrzygalnych
Będąc umysłem niezwykle ścisłym w naukach humanistycznych, Sławek oferuje tej humanistyce szczyptę „szaleństwa i literatury”. Jest on zaprzeczeniem autorytetu, który „nadzoruje i karze”.
Krzysztof Siwczyk
12 lutego 2023
Człowiek
Nasi przodkowie używali niezłych narzędzi wcześniej niż przypuszczaliśmy
330 przyrządów sprzed prawie 3 mln lat znaleziono w Kenii. Służyły do zabijania dużych ssaków.
Agnieszka Krzemińska
9 lutego 2023
Człowiek
Imperium Hetytów dobiła susza
Według międzynarodowej grupy klimatologów trzy lata bez opadów w Anatolii stały się „gwoździem do trumny” potężnego ludu.
Agnieszka Krzemińska
8 lutego 2023
Człowiek
Marię Stuart na szafot zaprowadził kiepski szyfr
Odczytane właśnie nieznane listy Królowej Szkotów odsłaniają nieznane wcześniej fakty z jej tragicznego życia. I potwierdzają tezę, że nie ma skutecznej polityki bez solidnej kryptografii.
Karol Jałochowski
8 lutego 2023
Reklama
Człowiek
Siedmiolatki przełączają się na dorosłą percepcję czasu
Dlaczego dorośli mówią: święta, święta i po świętach, a dla dzieci każdy wolny weekend zdaje się trwać wieki? Odpowiedzieli uczeni z węgierskiego Eötvös Loránd University.
Marta Alicja Trzeciak
7 lutego 2023
Człowiek
Menu portugalskich neandertalczyków było bogate w owoce morza
Fakt, że Neandertalczycy na wybrzeżu Atlantyku jedli m.in. kraby jest dowodem nie tyle ich wykwintnej kuchni, ile umiejętności korzystania z tego, co było pod ręką.
Agnieszka Krzemińska
7 lutego 2023
Człowiek
Trzęsienia ziemi rujnują nawet najbardziej monumentalne zabytki
Gdy już pył opadnie, zacznie się liczenie strat. Będzie wśród nich wiele bezcennych zabytków, bo południowa Turcja i północna Syria to regiony niezwykle ważne dla dziejów cywilizacji.
Agnieszka Krzemińska
6 lutego 2023
Człowiek
Denisowianie mieli lepszy węch niż my
Współczesny człowiek nie używa zmysłu powonienia tak intensywnie jego wymarli krewni, jest on więc tak efektywny. Najmniej czułe nosy mieli jednak Neandertalczycy.
Agnieszka Krzemińska
3 lutego 2023
Człowiek
Znamy skład mikstur służących do mumifikacji w połowie I tys. p.n.e.
Warsztat balsamistów z XXVII dynastii archeolodzy odkryli w 2018 r. Teraz ogłosili, z jakimi substancjami pracowali ci specjaliści.
Agnieszka Krzemińska
2 lutego 2023
Człowiek
Justyna Olko: Różnorodność językowa to skarb
– Zohydzanie ludziom ich rdzennego języka oznacza ich krzywdę. Wciąż się to jednak robi – mówi prof. Justyna Olko.
Katarzyna Czarnecka
2 lutego 2023
Człowiek
Inspirująca Hilaree Nelson
Co mają ze sobą wspólnego wielcy sportowcy i wybitni naukowcy?
Naomi Oreskes
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Inspirująca Hilaree Nelson
Człowiek
Nauka na błędach
COVID-19 pokazał, jak się przygotowywać na kolejne takie zdarzenia – mówi Devi Sridhar.
Devi Sridhar
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Nauka na błędach
Reklama
Człowiek
Zadanie dla przywódców – ochronić świat
Głowy państw i rządów mają możliwości, by ograniczyć ryzyko pandemii – przekonują Joanne Liu, Helen Clark i Michel Kazatchkine
Joanne Liu, Helen Clark, Michel Kazatchkine
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Zadanie dla przywódców – ochronić świat
Człowiek
Sztuka perswazji
Twórcy polityki zdrowotnej powinni wzmocnić zaufanie społeczne oraz opracować plany skutecznej komunikacji ze społeczeństwem.
Elizabeth Svoboda
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Sztuka perswazji
Człowiek
Choroba duszy: kiedy człowiek musi rezygnować z własnych standardów etycznych
Jeśli kogoś zabijesz i czujesz, że ten czyn był w pełni usprawiedliwiony, możesz w ogóle nie odczuwać urazu moralnego. On pojawia się zwykle wtedy, gdy masz wizję świata jako zasadniczo sprawiedliwego i dobrego, a to, co zrobiłeś lub czego byłeś świadkiem, niszczy tę wizję.
Elizabeth Svoboda
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Choroba dusz
Człowiek
Ludzka maszyneria
Badania nad metabolizmem człowieka ukazują niespodziewane związki między spalaniem kalorii i wpływem wspólnotowej produkcji pożywienia na sukces ewolucyjny
Herman Pontzer
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Ludzka maszyneria
Człowiek
Sigmund Freud: racjonalista, który uśmiercił rozum
Z jego teorii niewiele przetrwało, a zasadnicze pojęcia, jak popędy, kompleks Edypa, ego i superego, są dziś rozumiane mniej biologicznie, a bardziej kulturowo. Jego metody badań i terapii budzą zaś więcej sprzeciwu niż uznania.
Magdalena Nowicka-Franczak
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Freud do lamusa
Człowiek
Wróżenie z fusów przygotowało grunt pod nowoczesną meteorologię
Kiedy spadnie śnieg? Czy susza potrwa całe lato? Aby odpowiedzieć na te pytania, uczeni w średniowiecznej Europie stosowali astrometeorologię. W ten sposób przyczynili się nie tylko do rozwoju badań pogody, ale też astronomii.
Justyna Jońca
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Średniowieczni meteorologowie
Człowiek
Wysepki z niesamowitą historią
Ze względu na odizolowanie i korzystne położenie wiele wysepek znalazło szczególne zastosowanie. I choć nie imponowały rozmiarami, to zapisały się na kartach historii. Wielokrotnie w negatywny sposób.
Olga Orzyłowska-Śliwińska
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Wysepki z niesamowitą historią
Człowiek
Niezwykłe przedmioty z epoki żelaza znaleziono w powiecie chełmińskim
Archeolodzy stwierdzili, że to pozostałości po rytuałach przedstawicieli kultury łużyckiej.
Agnieszka Krzemińska
26 stycznia 2023
Reklama
Człowiek
Pyłek miejskich brzóz uczula bardziej
Mieszkańcy aglomeracji cierpią nie tylko z powodu większego stężenia tlenków azotu czy pyłów pochodzenia komunikacyjnego. Są też wystawieni na większe stężenie naturalnych alergenów.
Piotr Panek
25 stycznia 2023
Człowiek
Dzieci z zapłodnienia in vitro nie wykazują wad rozwojowych ani opóźnień w nauce
O braku różnic między dziećmi poczętymi w sposób naturalny i poza organizmem matki naukowcy mówili już wielokrotnie. Tym razem jednak ten wniosek przyniosło wyjątkowo duże badanie: dane zebrano wśród 400 tys. kilkulatków.
Paweł Walewski
24 stycznia 2023
Człowiek
Informacje estetyczne docierają do mózgu drogą szybkiego ruchu
Uczeni ustalili, że mózg następnie sumuje ich wartość i na tej podstawie decyduje, czy np. obraz mu się podoba, czy nie.
Marta Alicja Trzeciak
24 stycznia 2023
Człowiek
W neolicie ludzie rośli i się zabijali
Po badaniach prawie 6 tys. szczątków naukowcy zaproponowali odpowiedzi na dwa poważne pytania dotyczące naszych przodków.
Agnieszka Krzemińska
24 stycznia 2023
Podkast
Podkast 40. Marcin Ryszkiewicz: Jak samorodny geniusz Wallace stoczył się w niebyt
Urodzony 200 lat temu Alfred Russel Wallace był darwinistą doskonalszym niż sam Karol Darwin. Jego zainteresowania były szersze, a poglądy bardziej postępowe niż przekonania autora „O powstawaniu gatunków”. Dlaczego więc tak słabo go pamiętamy? Rozmowa z dr. Marcinem Ryszkiewiczem, geologiem, popularyzatorem nauki, znawcą myśli ewolucyjnej, autorem pulsara.
kj/pulsar
20 stycznia 2023
Człowiek
Smaki dzieciństwa utrwalają się w mózgu
Młoda mysz pojona czymś słodkim, zawsze już będzie lubiła dużo cukru w napojach. Naukowcy odkryli, dlaczego tak się dzieje – być może także u ludzi.
Marta Alicja Trzeciak
17 stycznia 2023
Człowiek
Mykeńczycy i Minojczycy zawierali małżeństwa kazirodcze
Badacze doszli do tego wniosku po analizie 102 genomów starożytnych mieszkańców Krety, Grecji kontynentalnej i Wysp Egejskich. Stworzyli też pierwsze drzewo genealogiczne dla rodziny z basenu Morza Śródziemnego.
Agnieszka Krzemińska
16 stycznia 2023
Człowiek
Na ospę umierali już starożytni
Włoscy naukowcy doszli do tego wniosku sprawdzając, jak wirus rozgałęział się od jednego wspólnego przodka do różnych szczepów, które wygasały, albo rozprzestrzeniały się po świecie.
Agnieszka Krzemińska
12 stycznia 2023
Reklama
Człowiek
Mieszkańcy Mezoameryki korzystali z 260-dniowego kalendarza od 1100 r. p.n.e.
Naukowcy stwierdzili, że daty kalendarzowe były brane pod uwagę już przez pierwszych budowniczych kompleksów ceremonialnych.
Agnieszka Krzemińska
9 stycznia 2023
Człowiek
Wikingowie przyciągali imigrantów
Badanie DNA średniowiecznych i współczesnych mieszkańców Skandynawii pokazało, że od VIII do XI w. na półwysep napłynęły duże grupy przybyszy z zachodu i wschodu.
Agnieszka Krzemińska
5 stycznia 2023
Podkast
Podkast 38. Paweł Korpal: Tłumacze przetwarzają emocje trzy razy
W jaki sposób drastyczne treści wpływają na psychikę tych, którzy je tłumaczą na inne języki? Czy może się na nich przenieść trauma osób doświadczonych tragedią? Czy profesjonalizm może ustrzec przed współprzeżywaniem? Rozmowa z dr. Pawłem Korpalem, który ukończył filologię angielską i skandynawską oraz psychologię. Pracuje w Zakładzie Studiów nad Przekładem (Wydział Anglistyki) na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jest finalistą Nagrody Naukowej POLITYKI 2022.
pulsar
5 stycznia 2023
Człowiek
Zaostrzenie prawa antyaborcyjnego ma związek z samobójstwami kobiet
Korelacja została potwierdzona precyzyjnymi metodami analitycznymi. Podstawą były dane dotyczące milionów Amerykanek z 42 lat.
Marta Alicja Trzeciak
3 stycznia 2023
Człowiek
Mindfulness jest równie skuteczny, jak lek przeciwlękowy
To pierwsze bezpośrednie porównanie działania medytacji i jednego z najskuteczniejszych używanych obecnie medykamentów – escitalopramu.
Marcin Rotkiewicz
3 stycznia 2023
Człowiek
Pamięć krótkotrwała działa inaczej i subtelniej niż sądziliśmy
Nie zmiany stanów komórek układu nerwowego, a szybkie modyfikacje w strukturze sieci ich połączeń pozwalają zapisywać informacje w naszej „pamięci podręcznej”.
Marta Alicja Trzeciak
3 stycznia 2023
Człowiek
Małe mądrale
Dlaczego dzieci chłoną wiedzę jak gąbka?
(KKG)
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Małe mądrale
Człowiek
Media społecznościowe nas unieszczęśliwiają?
To da się naprawić
Daisy Yuhas
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Media społecznościowe nas unieszczęśliwiają?
Reklama
Człowiek
Media społecznościowe powinny dzielić się danymi
W ten sposób pomogłyby w badaniach nad dezinformacją
Renée DiResta, Laura Edelson, Brendan Nyhan i Ethan Zuckerman
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Media społecznościowe powinny dzielić się danymi
Człowiek
Nakarmić myśli
Wydajne mózgi ptaków są napędzane przez nadzwyczaj wydajne neurony
Tess Joosse
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Nakarmić myśli
Człowiek
Mumii żywot pośmiertny
Podczas gdy popkultura wykorzystuje zakonserwowane ludzkie szczątki, by wzbudzać emocje, naukowcy czerpią z nich wiedzę o przeszłości, badając każdy skrawek wysuszonych ciał.
Agnieszka Krzemińska
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Mumii żywot pośmiertny
Człowiek
Na Bliskim Wschodzie ryby z ogniska serwowano już 780 tys. lat temu
Ślady przygotowywania posiłków na ogniu datowane na więcej niż 100 tys. lat należą do rzadkości. Po części wynika to z tego, że bardzo łatwo ulegają one zniszczeniu. Trzeba więc szukać pośrednich dowodów.
Andrzej Hołdys
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Najstarszy gotowany obiad
Człowiek
Zmęczenie i geny
Czy są ze sobą powiązane?
(KKG)
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Zmęczenie i geny
Człowiek
Osiem miliardów
Według ekspertów ONZ tylu jest ludzi na Ziemi. Kiedy ta liczba przestanie rosnąć?
(HOLD)
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Osiem miliardów
Człowiek
Zmierzch oświecenia?
Krzysztof Szymborski
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Zmierzch oświecenia?
Człowiek
Robert Oppenheimer: Rehabilitacja Prometeusza
USA przywracają honor najbardziej znaczącej postaci nauki XX w. Szef laboratorium, w którym stworzono bombę atomową, po 68 latach zostaje oficjalnie oczyszczony z zarzutów o szpiegostwo.
Karol Jałochowski
21 grudnia 2022
Reklama
Człowiek
Polskie flisactwo trafiło na Listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO
Tradycja komponowania dywanów kwiatowych, sokolnictwa i bartnictwa oraz kultura szopkarstwa krakowskiego na liście już były. Teraz dołączają do niej spławy rzekami.
Sandra Wilk
16 grudnia 2022
Człowiek
Śpiewanie w kościele szkodzi bardziej niż w operze, czyli jakie choroby gnębią wokalistów
Badacze przeanalizowali grupy reprezentujące różne rodzaje śpiewu – od operowego po amatorski. I doszli do nietrywialnych wniosków.
Piotr Panek
16 grudnia 2022
Człowiek
FNP prezentuje: Marcin Pawłowski o drodze do kryptografii kwantowej
Jak zastosować zjawiska kwantowe w kryptografii, w tym w tworzeniu urządzeń, które mają zapewnić całkowicie bezpieczną, niemożliwą do dyskretnego podsłuchiwania komunikację – o swoich badaniach współfinansowanych z Funduszy Europejskich opowiada dr hab. Marcin Pawłowski z Międzynarodowego Centrum Teorii Technologii Kwantowych Uniwersytetu Gdańskiego.
Materiał informacyjno-promocyjny
13 grudnia 2022
Człowiek
Ludwik Pasteur: ten, który utkał sieć na zarazki
Chciał być artystą, a został naukowcem. Nieprecyzyjnym, ale genialnym. Początkowo lekceważonym, później hołubionym. 200 lat temu urodził się Ludwik Pasteur, który odkrył sekretną moc bakterii.
Paweł Walewski
13 grudnia 2022
Człowiek
Agnieszka Krzemińska laureatką konkursu Popularyzator Nauki 2022
Autorka pulsara Agnieszka Krzemińska wygrała w kategorii Media. Finalistką jest także druga nasza dziennikarka – Marta Alicja Trzeciak.
sw/pulsar
9 grudnia 2022
Opinie
Polacy są jakby mniej skorzy do kategorycznych ocen niż inne nacje
Dane statystyczne prowokują do przypuszczenia, że potoczne przekonania o ogromnej polaryzacji naszego społeczeństwa niekoniecznie są prawdziwe.
Jerzy Tyszkiewicz
6 grudnia 2022
Człowiek
CRISPR/Cas u bakteriofagów może dać początek rewolucji
System edytowania genów został odkryty również u wirusów atakujących bakterie. Okazuje się, że jest znacznie powszechniejszy, niż sądzono. Naukowcy już dopatrują się możliwości jego nowych zastosowań.
Jacek Kubiak
1 grudnia 2022
Człowiek
Z niektórymi osobami w śpiączce można się komunikować
Nie mogą ani mówić, ani się poruszać. Ale 15–20 proc. tych pacjentów wykazuje wewnętrzne oznaki świadomości podczas oceny za pomocą zaawansowanych metod obrazowania mózgu lub dokładnego monitorowania aktywności elektrycznej.
Jan Claassen, Brian L. Edlow
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Ukryta świadomość
Reklama
Człowiek
Jak nienawiść do węży zmienia się w sieci w sympatię
Entuzjaści dzikiej przyrody działają na różnych platformach mediów społecznościowych – tworzą wspólnoty, popularyzujące dokładne informacje o wężach i obalające szkodliwe mity. Te starania zmieniają nawet najbardziej zagorzałych wrogów węży w ich żarliwych wielbicieli.
Emily Willingham
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Polubić węże
Człowiek
Makijaż dla macho
Wszyscy wiedzą, że panie dzięki nałożeniu kosmetyków na twarz mogą zwiększyć swoją atrakcyjność. Ale co z panami?
(OOŚ)
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Makijaż dla macho
Człowiek
Ewolucja improwizowała stawiając człowieka na nogi
Dokonane w ciągu ostatnich dwóch dziesięcioleci odkrycia paleoantropologiczne każą zrewidować tradycyjny, liniowy obraz. Dziś wiemy, że różne gatunki homininów, żyjące – nieraz równocześnie – w odmiennych środowiskach na terenie Afryki, eksperymentowały z dwunożnością, osiągając ją w różny sposób.
Jeremy DeSilva
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Ewolucyjny marsz homininów
Człowiek
Szczepionka na raka piersi
Uzyskano silną odpowiedź immunologiczną na białka sprzyjające nowotworzeniu.
(OOŚ)
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Szczepionka na raka piersi
Człowiek
Wirtualni idole
Gromadzą milionowe widownie, a markom, które promują, przynoszą krociowe zyski. Są piękni, wiecznie młodzi i nigdy nie bywają zmęczeni. Problem polega na tym, że nie istnieją.
Mariusz Sepioło
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Wirtualni idole
Człowiek
Beczki: na śledzie i kapustę oraz dobre trunki
Dzieje tych naczyń z klepek, których ludzie używają od tysięcy lat, są ściśle powiązane z alkoholem, ale nie od początku i nie tylko z nim.
Agnieszka Krzemińska
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Na wino, śledzie i kapuchę
Człowiek
Trzeba rozmawiać z uczniami o rasizmie
Nowe przepisy zabraniają takich lekcji, a przecież dialog zmniejsza uprzedzenia i ich dotkliwe skutki
Camilla Mutoni Griffiths, Nicky Sullivan
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Trzeba rozmawiać z uczniami o rasizmie
Człowiek
Dekryminalizacja czy legalizacja?
W kwestii marihuany nie można działać pochopnie
Richard A. Grucza, Andrew D. Plunk
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Dekryminalizacja czy legalizacja?
Reklama
Człowiek
Jerzy Duszyński, Adam Rotfeld: Nie wolno dopuścić do drenażu mózgów z Ukrainy
Nie zapominajmy o ukraińskich naukowcach. Trzeba im pomóc przetrwać, także znaleźć miejsce za granicą.
Jerzy Duszyński, Adam Rotfeld
29 listopada 2022
Człowiek
O roli zapachów w komunikacji społecznej ludzi wiemy zaskakująco mało
Czy o przyjaźni od pierwszego wejrzenia decyduje woń ciała? Jaki wpływ ma na przyciąganie seksualne?
Marcin Rotkiewicz
29 listopada 2022
Człowiek
Twarze ludzi sprzed wieków: rekonstrukcje czy wyobrażenia
Rekonstruowanie wyglądu ludzi z przeszłości na podstawie ich czaszek zaspakaja naszą ciekawość. Tylko czy gdybyśmy pokazali tym osobom ich wygenerowane dziś podobizny, to by się na nich rozpoznali? Niekoniecznie.
Agnieszka Krzemińska
28 listopada 2022
Człowiek
pulsar jedzie na Śląski Festiwal Nauki
Kto 4 i 5 grudnia będzie gościł na Śląskim Festiwalu Nauki KATOWICE organizowanym przez śląskie uczenie, których liderem jest Uniwersytet Śląski, ten spotka ekipę pulsara. Wybieramy się bowiem do Katowic i to w doborowym towarzystwie: na naszej scenie pojawią się związani z naszym portalem uczeni i popularyzatorzy.
pulsar patronuje
28 listopada 2022
Człowiek
Żaneta Świderska-Chadaj: Uczę algorytmy wykrywać nowotwory
O sensie życiowych niepowodzeń i walorach głębokich sieci neuronowych rozmawialiśmy z dr hab. inż. Żanetą Świderską-Chadaj, laureatką Nagrody Naukowej POLITYKI w kategorii Nauki techniczne.
Karol Jałochowski
24 listopada 2022
Człowiek
Ciąża przebudowuje mózg kobiety
Pod wpływem wysokiego stężenia estradiolu w mózgu ciężarnej dochodzi do zmian funkcjonalnych – głównie w sieci DMN.
Marta Alicja Trzeciak
23 listopada 2022
Człowiek
Etanol a przyszłość narodu
Pojawiła się ostatnio publicznie teza, że spożycie alkoholu przez młode kobiety przyczynia się do zapaści demograficznej. Jakie są skutki jego działania i czy nauka może jednoznacznie powiedzieć, że zawsze negatywne dla płodności?
Jacek Kubiak, Katarzyna Czarnecka
22 listopada 2022
Opinie
Podróż Orient-Expressem, czyli niezbyt miła opowieść o dywanach
„No i wezwali go na dywanik”. „Eee tam, i tak zamiotą to pod dywan”. Ach, jakież to emocje potrafią nieraz rozpalić takie spekulacje. Albo zmrozić kew w żyłach.
Jerzy Rohoziński
19 listopada 2022
Reklama
Człowiek
Marek Konarzewski: Czas zamknąć kwestię zmian w PAN
Nie będziemy się przejmować tym, że możemy się narazić którejś ze stron sporu politycznego – mówi prof. Marek Konarzewski, biolog i popularyzator nauki, wybrany właśnie na stanowisko prezesa Polskiej Akademii Nauk na lata 2023–26.
Marcin Rotkiewicz
15 listopada 2022
Człowiek
Wydarzyło się dziś: 8 miliardów ludzi na Ziemi
Przez całe tysiąclecia krzywa populacji narastała w ślimaczym niemal tempie. W 1800 roku wzrosła do jednego miliarda. Dziś jest nas ośmiokrotnie więcej. Dokąd zmierzamy?
pulsar
15 listopada 2022
Struktura
Trzecia kultura Siwczyka. Marian Stala: Dostarczyciel horyzontów ogólnych
Był dawcą syntez, z którymi można było polemizować. Im bardziej doinwestowywał krytycznie wielkości Miłosza czy Barańczaka, tym silniej motywował do działania kontestacyjnego, z którego kiełkowały języki równie silne etycznie i estetycznie niepodległe.
Krzysztof Siwczyk
13 listopada 2022
Człowiek
Tatuaże starożytnych Egipcjanek nie tylko ozdabiały ciało, lecz także je chroniły
Szczątki kolejnych wytatuowanych kobiet znaleziono w Deir el-Medinah. Widnieją na nich najbardziej rozbudowane wzory, z jakimi do tej pory mieliśmy do czynienia.
Agnieszka Krzemińska
12 listopada 2022
Człowiek
Joanna Rak: Podczas demonstracji żadna ze stron nie powinna doznać krzywdy
O mechanizmach kontestacji politycznej, rosnących wpływach kultury przemocy i błędach policji w trakcie demonstracji mówi dr hab. Joanna Rak, laureatka Nagród Naukowych POLITYKI w kategorii Nauki społeczne.
Katarzyna Czarnecka
9 listopada 2022
Człowiek
Sensacyjne odkrycie we Włoszech: Apollo i Higieja wynurzyli się z toskańskiego błota
24 antyczne posągi z brązu znaleziono w starożytnych termach w San Casciano dei Bagni w Toskanii – ogłosił włoski minister kultury Gennaro Sangiuliano. To największy magazyn antycznych posągów z brązu, na jaki do tej pory trafili archeolodzy.
Agnieszka Krzemińska
9 listopada 2022
Człowiek
Miłość homininów, czyli o przyciąganiu mimo różnic genetycznych
Fakt, że wszystkie szczątki najwcześniejszych ludzi współczesnych z czasów ich współwystępowania z neandertalczykami wykazują ślady intymnych związków, wydaje się znamienny. Świadczą o tym, że pojęcie ksenofobii było tym prymitywnym osobnikom zupełnie obce. Może więc dzisiejsza wrogość między wyglądającymi różnie grupami ludzi ma źródła bardziej w kulturze – by nie powiedzieć ideologii – niż w biologii?
Marcin Ryszkiewicz
8 listopada 2022
Człowiek
Karolina Ćwiek-Rogalska: Staram się odtworzyć biografię rzeczy
To, że żyjesz w poniemieckim domu i jesz na poniemieckich talerzach, wcale nie musi znaczyć, że potrafisz tę niemieckość zauważać. To można wynieść z domu, nauczyć się samemu, a niekiedy to przychodzi z czasem. Mówi tegoroczna laureatka Nagrody Naukowej POLITYKI w kategorii Nauki humanistyczne.
Agnieszka Krzemińska
2 listopada 2022
Reklama
Człowiek
Niewiarygodni partnerzy
Władze Stanford University błędnie zakładają, że branża paliw kopalnych pomoże w pokonaniu kryzysu klimatycznego
Naomi Oreskes
1 listopada 2022
Scientific American z dnia 1 listopada 2022
Niewiarygodni partnerzy
Człowiek
Jubileusz dobroczyńcy ludzkości
W tym roku obchodzimy 200-lecie urodzin Ludwika Pasteura
Tomasz Jagielski
1 listopada 2022
Scientific American z dnia 1 listopada 2022
Jubileusz dobroczyńcy ludzkości
Człowiek
Czyjeś poczucie rzeczywistości można zaburzyć stosując psychiczną manipulację
Gaslighting ma prowadzić do tego, aby ofiara uznała, że jest „niespełna rozumu”. Oczywiście znanych jest wiele form maltretowania psychicznego. Wiemy jednak, że „robienie z kogoś wariata” należy do częstszych rodzajów przemocy domowej.
Paige L. Sweet
1 listopada 2022
Scientific American z dnia 1 listopada 2022
Zrozumieć gaslighting
Człowiek
Wysoce asertywni menedżerowie mogą szkodzić firmom
Społeczeństwa i instytucje rozwijają się wtedy, kiedy ich członkowie nawzajem sobie pomagają. Dominujący przywódca wpaja zaś podwładnym przekonanie, że mogą się rozwijać wyłącznie kosztem innych.
Hemant Kakkar, Niro Sivanathan
1 listopada 2022
Scientific American z dnia 1 listopada 2022
Kiedy dominacja się nie sprawdza
Człowiek
Dziedziczenie doświadczeń
Czy coś takiego może odbywać się za pośrednictwem DNA i przez ile pokoleń?
(KKG)
1 listopada 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2022
Dziedziczenie doświadczeń
Człowiek
Hibernacja: do czego człowiek może jej potrzebować
Nasi przodkowie najpewniej potrafili regulować tempo procesów życiowych. W genotypie pozostał ślad po tej umiejętności. Czy zdołamy ją sobie przypomnieć i wykorzystać do ochrony i leczenia?
Marta Alicja Trzeciak
31 października 2022
Człowiek
Naukowcy weryfikują zapisy w Biblii o konfliktach królestw Izraela i Judy
W spalonych minerałach są utrwalone informacje na temat pola magnetycznego Ziemi. Właśnie wykorzystano to w badaniach archeologicznych.
Agnieszka Krzemińska
31 października 2022
Człowiek
Dysforia to nie kaprys nastolatków
Niemal wszyscy młodzi ludzie, którzy z powodu niezgodności tożsamości płciowej przyjmują leki blokujące dojrzewanie, decydują się później na korektę płci.
Katarzyna Czarnecka
28 października 2022
Reklama
Człowiek
Mumia niemowlaka ujawnia błędy w rodzicielskiej opiece
Wirtualna sekcja zwłok doskonale zachowanych szczątków syna austriackich arystokratów wiele mówi o tym, jak w XVII w. traktowano dzieci.
Agnieszka Krzemińska
27 października 2022
Człowiek
Wiara w teorie spiskowe związane z pandemią jest zaraźliwa jak wirus
Dlaczego racjonalni ludzie nagle zaczynają wierzyć w wyssane z palca historie? Odpowiedź właśnie znaleźli naukowcy.
Marcin Rotkiewicz
26 października 2022
Człowiek
Małgorzata Włodarczyk-Biegun: Biodruk 3D daje niesamowite możliwości
Możemy wytwarzać elementy narządów, żeby sprawdzić, jak będą na nie działały leki. Komórki rakowe i otaczającą je tkankę, żeby się dowiedzieć, jak bardzo nowotwór jest progresywny. Małe implanty, łączące kości z mięśniami, żeby ciało nie musiało odtwarzać skomplikowanej struktury połączeń. Mówi tegoroczna laureatka Nagrody Naukowej POLITYKI w kategorii Nauki ścisłe.
Marcin Rotkiewicz
25 października 2022
Człowiek
Znaki wycinane w drzewach przez Aborygenów pozostaną na zawsze
Rycie w pniach informacji nie było kiedyś tylko niezbyt ekologiczną zabawą. Oznaczenia sprzed wieków są źródłem wiedzy antropologicznej. Zadbać o nie postanowili australijscy naukowcy.
Agnieszka Krzemińska
21 października 2022
« poprzednia
1
...
7
8
9
...
17
następna »
Reklama
Reklama