Fizycy rozwikłali jedną z najważniejszych nierozwiązanych zagadek matematycznej teorii względności. Niektóry widzą w tym kamień milowy w jej rozwoju.

O istnieniu planet pozasłonecznych wiemy od lat. Mamy na to obserwacyjne dowody. Dlaczego więc zdjęcie, które Teleskop Webba wykonał ciału niebieskiemu o nazwie HIP 65426 b ma przełomową wartość?

Amerykańskiemu radioastronomowi zawdzięczamy m.in. słynny wzór na liczbę cywilizacji pozaziemskich oraz program SETI. Nie doczekał spełnienia się swojego największego marzenia.

Zestaw niewielkich urządzeń umieszczony na pokładzie łazika Preseverance wytwarza 6 g tlenu na godzinę. Większe mogą produkować takie ilości tego składnika paliwa rakietowego, że podróż powrotna załogi marsjańskich misji będzie możliwa.

Jest efektem burzliwych zjawisk we wszechświecie. Na Ziemi jesteśmy przed nim chronieni. Dalej jest gorzej. Intensywność promieniowania stawia pod znakiem zapytania bezpieczeństwo załóg długotrwałych i dalekich misji kosmicznych.

Do jednego z najdalszych obiektów widocznych gołym okiem doprowadzi nas na niebie Kasjopeja.

Trwa rywalizacja komercyjnych firm o możliwość lądowania na powierzchni Księżyca. Czy wiąże się ona na rozwój nowej gospodarki kosmicznej? I co na to naukowcy?

Start misji Artemis I będzie pierwszym krokiem do ponownego lądowania ludzi na Srebrnym Globie. A następnie do wyprawy na Marsa. Co wiemy o tym przedsięwzięciu?

Załogowa wyprawa na Czerwoną Planetę będzie musiała zapewnić sobie świeżą żywność. Naukowcy znaleźli sposób, jak może to zrobić.

Teoria Wielkiego Wybuchu jest poprawiana, udoskonalana i nieustannie zestawiana z nowymi danymi. Astronomowie fastrygują do niej różne koncepcje mające poszerzyć zakres stosowalności. Jedną z nich jest kosmiczna inflacja, do której być może doszło w zaraniu dziejów.

Jak się okazuje, za produkcję międzygwiezdnego pyłu odpowiadają kosmiczne eksplozje.

Czterometrowe lustro teleskopu to gruba na 3,5 mm warstewka rtęci. W trakcie obserwacji zobaczy pas nieba prawie tak szeroki jak Księżyc w pełni.

Opowiadają o tym pierwsze wyniki badań materiału z planetoidy Ryugu.

Badacze uważają, że niekompletnie eksplodujący obiekt staje się taki dzięki rozdęciu.

Nowy satelita rejestruje najdrobniejsze szczegóły na powierzchni Ziemi, począwszy od stanu gleby, poprzez rozwój roślin, a skończywszy na rozrastaniu się miast

Najbardziej oddalone od Ziemi statki kosmiczne wkraczają w nowe środowisko – przestrzeń międzygwiazdową. Za kolejne 16 700 lat pierwsy minie naszą najbliższą sąsiednią gwiazdę, Proximę Centauri. 3600 lat później uczyni to drugi. Będą krążyć po Galaktyce przez miliony lat.

Debata dotycząca pomiarów kluczowych parametrów kosmologicznych będzie miała wpływ na następną dekadę astrofizyki.

Przez 4 mld lat we wnętrzu Ziemi nie było stałego jądra wewnętrznego. Narodziło się ono dopiero w przededniu paleozoicznej eksplozji życia – twierdzą autorzy nowych badań.

Niewiele brakowało, by sonda kosmiczna OSIRIS-REx wysłana po próbki na asteroidę Bennu została przez nią pochłonięta.

NASA odsłania właśnie pierwsze, spektakularne obrazy prastarego Wszechświata zebrane przez aparaturę teleskopu kosmicznego Webba. Jak na nie patrzeć? Co przedstawiają? Jakie mają znaczenie dla nauki? Opowiada o tym dla pulsara Łukasz Tychoniec, astrofizyk z Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) w Garching w Niemczech.

Mamy 10 proc. szans, że w ciągu dekady fragmenty pojazdów kosmicznych zabiją kogoś na Ziemi. Można tego uniknąć, ale to kosztuje.

Jest pierwszy obraz wczesnego Wszechświata wykonany w podczerwieni w ciągu jednego dnia pracy James Webb Space Telescope.

Teleskop obserwował kosmos w podczerwieni z wysokości 14 km nad Ziemią.

Pojawiła się teoria wyjaśniająca odmienny kolor dwóch lodowych olbrzymów.

W próbkach zwietrzeliny, którą przywieźli na Ziemię astronauci z misji Apollo 11, Apollo 12 i Apollo 17, umieszczono nasiona bliskiego krewnego kalafiora i kapusty.

Nowe obserwacje odległych gwiezdnych wysp pokazują, że ewolucją takich obiektów rządzą supermasywne czarne dziury rezydujące w ich centrum.

Aby wykonać zdjęcie czarnej dziury z centrum naszej galaktyki, wykorzystano połączone siły kilkunastu teleskopów.

Jak wysyłać wiadomości do innych cywilizacji

Przykuły uwagę naukowców dopiero dwadzieścia lat po ich odkryciu. Wciąż niewiele o nich wiadomo. Jest już jednak cel, do którego można je wykorzystać: opracowanie mapy materii w całym Wszechświecie.

Pierwszy raz nowym szefem słynnej placówki należącej do agencji kosmicznej nie został mężczyzna. Jet Propulsion Laboratory zaczęła kierować prof. Laurie Leshin.

Przyjemność z eksploracji kosmosu mogą nam popsuć bakterie. W warunkach pozbawionych grawitacji atakują komórki z dużo większym impetem niż na Ziemi.

Codziennie fotografowano stanowisko pracy, kuchnię i ścianę naprzeciw toalety w amerykańskiej części Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. To może pomóc w lepszym projektowaniu przyszłych statków kosmicznych. Ale nie tylko.

Chociaż niektórzy badacze wciąż tęsknią za czasami, gdy Pluton uznawano za pełnoprawną planetę, wyraźnie widać, że ten odległy glob znacznie różni się od pozostałych kuzynów Ziemi.

Ze wzniesień na Marsie spływają lodowce zamarzniętego dwutlenku węgla. Sto razy szybciej niż warstwy lodu wodnego.

Dlaczego Wenus obraca się tak wolno i w dodatku w nietypową stronę?

26 marca br. sonda Solar Orbiter zbliżyła się na rekordową odległość od Słońca – 48 mln km. Rozpoczęła serię niezwykłych badań i obserwacji, które wyjaśnią nam, jaka jest gwiazda Układu Słonecznego i matka naszego życia.

Nowe dane astrofizyczne oraz pewne problemy teoretyczne podają w wątpliwość długo hołubiony inflacyjny model wczesnego wszechświata i sugerują, że potrzebne są nowe idee.

O tym, że w centrum naszej Galaktyki ukrywa się egzotyczny, supermasywny obiekt, wiemy od pół wieku. Dziś pierwszy raz widzimy jego zdjęcie.

Być może nie żyjemy w pojedynczym Wszechświecie, ale w ogromnym zbiorze wszechświatów, zwanym wieloświatem. Koncepcja ta może być zgodna z liczącą 60 lat interpretacją fizyki w najdrobniejszych skalach.

Odpowiedzi na to pytanie udzieliła Chandra, czyli satelita rentgenowski, który obserwował pulsar PSR J2030+4415.

Szczęśliwy zbieg okoliczności umożliwił nam bliższe poznanie kosmicznej pogody na najmniejszej planecie Układu Słonecznego.

W jaki sposób skalibrować i wzajemnie porównywać wyniki przekazywane przez poszczególne instrumenty?

Wiele widzianych na niebie obiektów przypomina coś, co już znamy – pizzę, reflektor, obrączkę, statek kosmiczny, pegaza, meduzy, ryby czy gitarę. Inne wyglądają jak pojazd obcych albo ich gigantyczne reflektory. Czym naprawdę są?

Powiększa się układ planetarny najbliższej Słońca gwiazdy.

Sygnały z kosmosu mogą wskazywać drogę do poznania ukrytej materii Wszechświata.

Dla przyszłej cywilizacji czarne dziury mogą być źródłem energii. Jednakże, aby ją wydobyć, nasi potomkowie będą musieli skonstruować kosmiczna windę łamiąca prawa fizyki.

Jeśli naprawdę lubisz fizykę, jest wielce prawdopodobne, że jesteś w tym dobra – mówi odkrywczyni pulsarów Jocelyn Bell Burnell.

Jakże ślepi i głusi byliśmy niespełna pół wieku temu. Dziś astronomia wielu posłańców otwiera przed nami okna na wnętrza gwiazd i obraz narodzin kosmosu. Pomaga też testować teorie mikroświata.

Pół wieku po słynnej wiadomości z Arecibo poszukiwacze inteligentnego życia poza Ziemią piszą kolejny list. Ma być dłuższy i bardziej zrozumiały niż poprzedni.

Kawałki rakiet wystrzeliwanych z Ziemi mogą coraz częściej spadać na Srebrny Glob i w ten sposób go zanieczyszczać. Tak, jak 4 marca, kiedy kawałek kosmicznego runął do krateru Hertzsprung.

Trwają testy systemu, który sprawi, że międzygwiezdne sondy do będą kilkakrotnie szybsze niż Voyager.

Zamiast niej w konstelacji Lunety odnaleziono wyjątkowy układ zwykłych gwiazd.

Połączono siły najpotężniejszych ziemskich i kosmicznych teleskopów, by oglądać rozbłysk gwiazdy neutronowej stopniowo pożerającej towarzyszkę. Co z tego wynikło?

Chociaż James Webb Telescope dopiero zaczyna obserwacje, nie później niż w maju 2027 r. w kosmos wyruszy kolejny: Roman Space Telescope, upamiętniający dawną szefową Działu Astronomii w NASA.

Po zniknięciu satelity Ziemi niebo byłoby zdecydowanie ciemniejsze. Znacznie lepiej widzielibyśmy gwiazdy. Ale wiele innych zmian raczej nie sprawiłoby nam przyjemności.

Chińczycy badają świeżutkie – dopiero co nadesłane z kosmosu. Amerykanie zaś stare, więc z tym większym zapałem szykują się do powrotu na Srebrny Glob. Próbki skał księżycowych mobilizują do działania nowe pokolenia naukowców.

Kiedy galaktyki wchodzą w interakcję lub się łączą, tempo narodzin gwiazd rośnie w nich o połowę.

Woda na Marsie nie musi tworzyć jezior. By urządzenia odebrały sygnał, wystarczy obecność niezamarzniętej solanki. Właśnie odebrały.

Zderzenia czarnych dziur mogą prowadzić do powstania krótko żyjących obszarów prawdziwej próżni, hipotetycznego stanu, do którego może skolapsować wszechświat.

Planujemy drogi i miasta, szukamy złóż, uprawiamy rolnictwo, chronimy środowisko, rysujemy mapy – od pół wieku pomagają nam w tym sondy Landsat. Kolejna ich wersja właśnie przesłała pierwsze zdjęcia z orbity.

Nie wszystkie planety krążą w układach swoich Słońc. Swobodne, przemierzające galaktyki ciała niebieskie są zaskakująco liczne. Jak zerwały się z uwięzi?

Choć jest jedną z mniejszych konstelacji, w Warkoczu Bereniki odnajdziemy nie tylko gromady gwiazd, ale i obiekty dalekiego kosmosu.

Wszystko wskazuje na to, że amerykańsko-rosyjska rywalizacja w lotach kosmicznych będzie tylko narastać. A współpraca, której symbolem była wielka stacja orbitalna, osłabnie.

Bardziej interesujący niż odkrycie trzeciej planety Proximy Centauri jest sposób, w jaki go dokonano.

Astronomowie dostrzegli w naszej galaktyce samotną czarną dziurę, wyrzuconą niegdyś z wnętrza konającej gwiazdy. Czekali na to odkrycie od wielu, wielu lat.

Najmniejsza z planet skalistych Układu Słonecznego, zanim ostygła, była wyraźnie cięższa i większa.

Czy planety muszą zawsze krążyć wokół gwiazd? Niekoniecznie.

Algorytmy pomagają ludziom zrozumieć rozbłyski magnetarów, niezwykłych gwiazd neutronowych.

Odległy o blisko 900 lat świetlnych „supergorący jowisz” TOI-2109b nie przypomina niczego, co znamy ze statecznego Układu Słonecznego. Jego przyszłe losy też będą egzotyczne.

W naszym kierunku zmierza ogromna kometa. Przybywa ze skupiska ciał pozostałych po pierwszych chwilach formowania się Układu Słonecznego.

Już 7 lutego wieczorem zobaczymy Księżyc w pobliżu Urana w gwiazdozbiorze Barana. 27 lutego Srebrny Glob odwiedzi Wenus w Strzelcu. Nieopodal zauważymy również Marsa.

Z miejsca, w które nie dociera światło Ziemi i Słońca, Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba sięgnie w przestrzeń i czas głębiej niż cokolwiek wcześniej.

Badając karambole odległych układów gwiezdnych, zobaczymy przyszłość naszego Układu Słonecznego.

Znane z historii wielkie rozbłyski słoneczne dziś miałyby katastrofalne skutki dla satelitów na orbicie, a na ziemi wywołałyby internetową apokalipsę.

Fosfor, który tworzy każdą komórkę ludzkiego organizmu, dociera na Ziemię z pyłem kosmicznym.

Lekki metal pomaga zrozumieć procesy zachodzące we wnętrzach najsłabiej poznanych obiektów we wszechświecie.

Obiegająca Słońce i Ziemię planetoida Kamo’oalewa została wybita w przestrzeń ze Srebrnego Globu.

Droga Mleczna nie więzi małych galaktyk na swojej orbicie, ale z czasem włączy je do swojego orszaku.

Pierwiastki ciężkie, bez których nie byłoby życia, powstają w kuźniach gwiezdnych kataklizmów.

Po latach zastoju zaczynamy sprowadzać na Ziemię próbki komet, asteroid, Księżyca, a nawet innych planet.

Systemy wczesnego ostrzegania przed kosmicznymi odłamkami szybciej dostrzegą duże kosmiczne głazy niż małe.

Styczeń

Ciemną materię najłatwiej zauważyć wokół supergęstych gwiazd.

Misja Dragonfly w 2027 r. ruszy na Tytana – drugi co do wielkości księżyc Układu Słonecznego, przypominający Ziemię we wczesnej młodości.

Już pierwsze spojrzenie na nią może nas zaskoczyć: naszym oczom ukaże się bowiem zapewne miniksiężyc czy – ściślej biorąc – wyraźny sierp.

Curiosity kwestionuje dotychczasowe hipotezy o pochodzeniu marsjańskich gór.

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba zaparkował właśnie w punkcie docelowym podróży, odległym od Ziemi o półtora miliona kilometrów. Budowę urządzenia dokumentował Chris Gunn, fotograf NASA. Oto jego reportaż.

Obserwacje z użyciem Kosmicznego Teleskopu Hubble’a pozwoliły dostrzec zmiany prędkości wiatrów w jej obrębie.

2021 PH27 okrąża Słońce w ciągu niecałych 115 ziemskich dni. To najkrótszy okres obiegu wokół gwiazdy centralnej dla znanych nam planetoid.

Jak precyzyjnie wyznaczać pozycję statku? Klucz do rozwiązania tego problemu dała człowiekowi sama natura – to rozrzucone po Galaktyce pulsary.

Dzięki obserwacjom radiowym udało się odkryć niezwykły gwiezdny układ.