Środowisko
Znaleziono przesyłkę z jądra Ziemi
Z obłoku molekularnego wprost do środka planety, a stamtąd na jej powierzchnię – taką podróż odbył hel-3, odkryty na Ziemi Baffina w Kanadzie.
Andrzej Hołdys
1 grudnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2023
Znaleziono przesyłkę z jądra Ziemi
Środowisko
Powstały najdokładniejsze w historii obrazy superwulkanu Long Valley Caldera
Zaniepokojeni naukowcy postanowili sprawdzić, czy w monstrum w górach Sierra Nevada szykuje się do eksplozji.
Andrzej Hołdys
1 grudnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2023
Jak wygląda monstrum od środka
Środowisko
276 min kota domowego
Czy ich zbadanie pomoże w lepszym zrozumieniu tych zwierząt?
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 grudnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2023
Kocia mimika
Środowisko
Podstępny Kolumbo potrzebuje monitoringu
Ten podwodny wulkan ukrywa się pod Morzem Egejskim w pobliżu greckiej wyspy Santorini. Ostatnio eksplodował w 1650 r., inicjując falę tsunami o wysokości 20 m. Kiedy ponownie się obudzi?
Andrzej Hołdys
1 grudnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2023
Podstępny Kolumbo
Środowisko
Nicienie też mają wi-fi. W układzie nerwowym
U tych bezkręgowców funkcjonuje równoległy do synaptycznego sposób biochemicznej komunikacji. Czy tak jest również u innych zwierząt?
Marta Alicja Trzeciak
30 listopada 2023
Środowisko
Turecki uskok ostrzegał przed trzęsieniem osiem miesięcy wcześniej
Naukowcy przeanalizowali dane o drżeniach gruntu na rok przed katastrofą, do której doszło na początku roku. I zidentyfikowali moment, gdy skały zaczynają przygotowywać się do wstrząsu. To pomoże ostrzegać o takich zdarzeniach z dużym wyprzedzeniem.
Andrzej Hołdys
28 listopada 2023
Środowisko
Zanieczyszczenie powietrza: Polska ponownie z największą liczbą zgonów
Pyły zawieszone PM2,5, dwutlenek azotu oraz ozon przygruntowy – tej trójce przypisuje się mnóstwo szkodliwych efektów zdrowotnych. Europejska Agencja Środowiska (EEA) oszacowała, że w 2021 r. mogły być przyczyną przedwczesnej śmierci 682 tys. Europejczyków.
Andrzej Hołdys
28 listopada 2023
Środowisko
Psy widzą inaczej niż my? Raczej my nie rozumiemy, jak myślą
Pozorna nieporadność czworonoga w odczytywaniu ludzkich gestów to kolejny powód, by zastanowić się nad tym, jak często etolog naprawdę bada to, co mu się wydaje.
Marta Alicja Trzeciak
24 listopada 2023
Reklama
Środowisko
Rośliny w Europie czekają na weekend
Intensywność fotosyntezy prowadzonej przez roślinność w poszczególnych dniach tygodnia zbadał międzynarodowy zespół. Różnice okazały się znaczące.
Andrzej Hołdys
24 listopada 2023
Środowisko
Co dla roślin uprawnych może zrobić paproć
Naukowcy szukają nowych pestycydów, które są bezpieczne dla ludzi i środowiska. I wygląda na to, że znaleźli. Z pewną pomocą pewnej bakterii.
Marcin Rotkiewicz
23 listopada 2023
Środowisko
Kooperacja między obcymi: nie tylko człowiek jest do niej zdolny
Dwa lata obserwacji pozwoliły naukowcom na wyciągnięcie interesujących wniosków na temat międzygrupowych zachowań bonobo i rekonstrukcję relacji między wczesnymi ludźmi.
Marcin Rotkiewicz
16 listopada 2023
Środowisko
Czy żubr potrafi przeżywać żałobę? Przestańmy zadawać nieprawidłowe pytania
Pojedynczych obserwacji świadczących o tym, że zwierzęta cierpią po stracie bliskiego osobnika, jest wiele. Pora na to, by ta kwestia systemowo zagościła w naukach etologicznych.
Marta Alicja Trzeciak
14 listopada 2023
Środowisko
Wpływanie na chłód, czyli śmiałe plany zakończenia na morzach ery mazutu
Dotychczasowe starania, aby uczynić transport morski mniej uciążliwym dla klimatu, doprowadziły do jeszcze szybszego podgrzania mórz i oceanów. Trzeba wykorzystać inne pomysły. Na szczęście jest ich kilka.
Andrzej Hołdys
14 listopada 2023
Polityka z dnia 14 listopada 2023
Wpływanie na chłód
Środowisko
Ludzie zwiększyli poziom rtęci w powietrzu siedmiokrotnie
Epoka przemysłowa wiąże się z długotrwałą i zwykle destrukcyjną ingerencją człowieka we wszystkie systemy środowiska naturalnego globu. Doskonale widać to na przykładzie pierwiastka, którego toksyczne związki stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i przyrody.
Andrzej Hołdys
13 listopada 2023
Środowisko
O poroście, który smogu się nie boi
Czy substancja szkodliwa może być nawozem? Badania botaników z Uniwersytetu Jagiellońskiego dowodzą, że jest to możliwe.
Piotr Panek
13 listopada 2023
Środowisko
Śpiewać każdy może. A muszka owocowa czasami wręcz musi
Badacze z Princeton University kolejny raz pokazują, że zdolności poznawcze i procesy nerwowe Drosophila melanogaster są bardziej złożone, niż można by przypuszczać.
Marta Alicja Trzeciak
8 listopada 2023
Reklama
Środowisko
Mrówce zagląda się w zęby, czyli gdzie mykolodzy dokonują odkryć
Nowy gatunek i jednocześnie nowy rodzaj grzyba odkrył warszawsko-krakowski zespół. Bada właśnie pełną ekologię i szczegóły jego współżycia z gospodarzem.
Piotr Panek
7 listopada 2023
Środowisko
Jak rumieni się jamniczek, czyli wstyd w świecie zwierząt
Jest jednym z regulatorów życia społecznego. Wydaje się, że potrafi go odczuwać nie tylko człowiek. Niesłusznie.
Marta Alicja Trzeciak
7 listopada 2023
Polityka z dnia 7 listopada 2023
Wstyd!
Środowisko
Rodzime czy inwazyjne – które gatunki najgorzej znoszą skutki globalnego ocieplenia
Chińsko-amerykański zespół uczonych przeanalizował 443 badania, które objęły swoim zasięgiem ponad 2 tys. gatunków żyjących w ekosystemach lądowych, słodkowodnych i morskich.
Marta Alicja Trzeciak
6 listopada 2023
Środowisko
Kura jest samoświadoma? Badacze twierdzą, że tego dowiedli
Niemieccy naukowcy poddali koguty zmodyfikowanemu testowi lustra. Pomysł był ciekawy, wnioski budzą wątpliwości.
Marta Alicja Trzeciak
6 listopada 2023
Środowisko
Wyobraźnia pozwala szczurom na ruch bez ruchu
Trzy zadania postawili przed gryzoniami uczeni z amerykańskiego Janelia Research Campus należącego do Howard Hughes Medical Institute. Wyniki eksperymentu właśnie opublikowali w „Science”.
Marta Alicja Trzeciak
2 listopada 2023
Środowisko
Ciepło teraz, cieplej szybciej. Prognozy dla Ziemi zostały zweryfikowane
Przed negatywnymi scenariuszami przestrzega James Hansen, jeden z najwybitniejszych współczesnych klimatologów. Podaje też jednak rozwiązania, dzięki którym mogą się one nie ziścić.
Andrzej Hołdys
2 listopada 2023
Środowisko
Ziemia nie strawiła intruzki i stała się hybrydą
Tydzień temu dzięki cyrkonom dostarczonym przez Apollo 17 dowiedzieliśmy się, że od narodzin Układu Słonecznego do powstania Srebrnego Globu upłynęło nie więcej jak sto milionów lat. Od dziś zaś wiemy, co pozostało z obcego ciała niebieskiego, którego zderzenie z naszą młodziutką planetą dało początek Księżycowi.
Andrzej Hołdys
2 listopada 2023
Środowisko
Ryjówka, czyli zbieraczka wirusów
Badacze pobrali od 2443 ssaków fragmenty narządów wewnętrznych – jelit, śledziony, płuc, nerek i wątroby – a także próbki kału. Dzięki temu zidentyfikowali 669 różnych patogenów. I dowiedzieli się, który gatunek jest rezerwuarem największej ich liczby.
(KKG)
1 listopada 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2023
Transfer wirusów
Reklama
Środowisko
Rozmowy ze zwierzętami
Sztuczna inteligencja może zrewolucjonizować nasz pogląd na komunikowanie się zwierząt
Lois Parshley
1 listopada 2023
Scientific American z dnia 1 listopada 2023
Rozmowy ze zwierzętami
Środowisko
Stratosferyczna loteria
Ponieważ globalne ocieplenie czyni szybkie postępy, niektórzy naukowcy uważają, że powinniśmy zmodyfikować atmosferę i zablokować część światła słonecznego, nawet gdyby to zmniejszyło opady deszczu i zaszkodziło uprawom
Douglas Fox
1 listopada 2023
Scientific American z dnia 1 listopada 2023
Stratosferyczna loteria
Środowisko
Grunt pod miastami się grzeje, konstrukcje budynków słabną
Miejskie ulice, chodniki i dachy pochłaniają ciepło, sprawiając, że niektóre strefy miejskie są nawet o ponad 3°C cieplejsze niż obszary wiejskie w ciągu dnia – i o 12 w nocy. Te „miejskie wyspy ciepła” mogą wędrować pod ziemię, ponieważ ciepło miejskie rozprasza się w dół, a piwnice, tunele metra i inna infrastruktura podziemna również stale emitują ciepło do otaczającego gruntu.
Allison Parshall
1 listopada 2023
Scientific American z dnia 1 listopada 2023
Podziemna pogoda
Środowisko
Grzyby: chronią dom przed ogniem i wzmacniają fasolkę
W świecie, w którym ogień zagraża coraz większej liczbie domów, naukowcy opracowali zaskakujący rodzaj materiału, który może sprawić, że budynki będą bezpieczniejsze – cienkie jak opłatek arkusze grzybni.
Timmy Broderick
1 listopada 2023
Scientific American z dnia 1 listopada 2023
Ognioodporne grzyby
Środowisko
Diabeł błotny: dzieciobójca z winy człowieka
Samce tego gatunku są zwykle troskliwymi ojcami, strzegą jaj i oczyszczają je z mułu. Jednak w niektórych zagrożonych populacjach co roku zjadają one cały lęg młodych, co jeszcze bardziej zagraża istnieniu tu salamandry olbrzymiej.
Carolyn Wilke
1 listopada 2023
Scientific American z dnia 1 listopada 2023
Zgubny kanibalizm
Środowisko
Niebo dla nietoperzy otworzyły kluczowe geny
Paleontolodzy nie odkryli jeszcze „brakującego ogniwa” – przejściowych skamieniałości z czasów powstawania pierwszych w pełni fruwających nietoperzy. Jednak rozwój embrionalny współczesnych nietoperzy zawiera wskazówki dotyczące tych zasadniczych przemian.
Riley Black
1 listopada 2023
Scientific American z dnia 1 listopada 2023
Tajemnice lotu
Środowisko
Płeć roślin
Systemy ich rozmnażania są złożone i różnorodne, a drogi do tego, by wytworzyć kolejne pokolenie, mogą przebiegać w bardzo odmienny sposób.
Mariola Rabska
1 listopada 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2023
Płeć roślin
Środowisko
Podróże szmaragdów
Nie są tak twarde jak diamenty, ale równie trwałe i znacznie rzadsze. To cud, że w ogóle istnieją. Najpierw długo wędrowały przez skorupę ziemską ku górze, a potem wraz z ludźmi przemierzały glob.
Andrzej Hołdys
1 listopada 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2023
Podróże szmaragdów
Reklama
Środowisko
Twarda skała, uparte morze
Tam, gdzie góry spotykają się z morzem, ponad wodę wyrastają klify – dzieło niszczycielskiej mocy fal i biernego oporu skał.
Andrzej Hołdys
1 listopada 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2023
Twarda skała, uparte morze
Środowisko
Spektakularne wyprawy zwierząt
Niektóre ptaki przelatują w ciągu życia ponad 2 mln km. Bywają ryby pokonujące kilkukilometrowe odcinki drogą lądową. Pewne owady podbiły Europę dzięki transportowi kołowemu. Jakie jeszcze wędrówki nas zadziwiają?
Marian J. Giertych
1 listopada 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2023
Spektakularne wyprawy zwierząt
Środowisko
Nietypowe grzyby
Niektóre stały się gigantyczne. Inne polują na zwierzęta albo zamieniają swoje ofiary w zombie. Część jest obiektem badań biotechnologów. W ich strzępkach można wykryć impulsy elektryczne podobne do tych występujących w neuronach.
Mirosław Dworniczak
1 listopada 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2023
Nietypowe grzyby
Środowisko
Narodziny Tasmanii wskazała legendarna jasna gwiazda
Pod koniec epoki lodowcowej podnoszący się ocean oddzielił Tasmanię od Australii. Naukowcy zrekonstruowali przebieg tej inwazji morza dzięki opowieściom rdzennych mieszkańców wyspy, przekazywanym z pokolenia na pokolenie. Tym samym do listy kultur i ludów, w których zachowała się opowieść o wielkim potopie, dołączyli Aborygeni.
Andrzej Hołdys
1 listopada 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2023
Narodziny Tasmanii
Środowisko
Oko cyklonu: pułapka na ptaki
Radar pogodowy namierzył pechowe zwierzęta porwane przez tajfun tropikalny.
Andrzej Hołdys
1 listopada 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2023
Ptaki w oku tajfunu
Środowisko
Piorun piorunowi nierówny. Różnice mocy sięgają tysiąca
Według różnych szacunków w ciągu sekundy w Ziemię uderza 50–100 piorunów. To kilka milionów na dobę i przynajmniej miliard w ciągu roku. Mniej niż 1% z nich to uderzenia, które naukowcy określają angielskim terminem superbolt.
Andrzej Hołdys
1 listopada 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2023
Jak powstają największe wyładowania elektryczne?
Środowisko
Negacjonizm ma się dobrze. Szczególnie jego nowa odmiana
Kryzys klimatyczny nasila się i wymaga szybkich działań. Tymczasem w bogatych demokracjach rośnie opór przeciwko ekologicznej transformacji. Jaki mechanizm tu działa? Wyjaśniają polscy socjologowie.
Edwin Bendyk
31 października 2023
Polityka z dnia 31 października 2023
Negowanie przez opóźnianie
Środowisko
Dziko żyjące szympansice też mają menopauzę
Naukowcy udowodnili to po 21 latach obserwacji 195 przedstawicielek Pan troglodytes z Ugandy.
Marcin Rotkiewicz
26 października 2023
Reklama
Podkast
Podkast 70. Anna Karnkowska: Protisty są po ludzku piękne
Zachwycają budową i niebywałą wręcz różnorodnością. Imponują liczebnością i fundamentalnym znaczeniem dla funkcjonowania ekosystemów. I do niedawna były bardzo słabo poznane. O mikroorganizmach z jądrem opowiada ich badaczka – dr hab. Anna Karnkowska z Instytutu Biologii Ewolucyjnej Uniwersytetu Warszawskiego.
Karol Jałochowski
26 października 2023
Środowisko
Antarktyda Wschodnia również ma swoją piętę achillesową
Nie tylko zachodnia część Białego Lądu może szybko ulec klimatowi. W kolejce czeka kawałek znacznie większej Antarktydy Wschodniej. Naukowcy pierwszy raz przyjrzeli mu się bliżej.
Andrzej Hołdys
24 października 2023
Środowisko
Każda papuga ma głos indywidualny
Naukowcy nagrali dźwięki wydawane przez setki mnich mieszkających na terenie Barcelony. I dowiedzieli się, dzięki czemu ptaki się komunikują i rozumieją.
Marta Alicja Trzeciak
23 października 2023
Środowisko
Te przyjemności. Po co zwierzęta się masturbują i uprawiają seks oralny
W przyrodzie to zjawisko powszechne. Zwierzęta masturbują się i zaspokajają oralnie oraz uprawiają jednopłciowy seks. Czemu służą te zachowania?
Marta Alicja Trzeciak
17 października 2023
Polityka z dnia 17 października 2023
Te przyjemności, duże i małe
Środowisko
Lasy w pobliżu Fukushimy wciąż skażone. Czy warto reagować?
Rekultywacja terenów, na których po katastrofie w 2011 r. obecny jest Cez 137, okazała się bardzo droga i niezbyt efektywna – mówią naukowcy. I zastanawiają się, jakie kroki powinny być w tej sprawie podjęte.
Marcin Rotkiewicz
16 października 2023
Środowisko
Wysokie temperatury i wilgotne powietrze wygnają ludzi z wielu miejsc na Ziemi
Ostrzeżenie dotyczy takich regionów świata, jak dolina Gangesu, dolina Indusu, Nizina Chińska, Zatoka Perska oraz spore fragmenty Afryki Subsaharyjskiej, gdzie mieszkają tu 4 mld ludzi – połowa populacji globu. Inni też jednak nie mogą spać spokojnie.
Andrzej Hołdys
16 października 2023
Podkast
Podkast 68. Szymon Malinowski: Musimy obalić najgorszy mit
Jak bujanie w obłokach pomaga w walce z globalnym ociepleniem? Jak sterować statkiem Ziemia na wzburzonym oceanie globalnego ocieplenia? Wyjaśnia prof. Szymon Malinowski, fizyk atmosfery, dyrektor Instytutu Geofizyki Uniwersytetu Warszawskiego, szef Komitetu ds. Kryzysu Klimatycznego przy Prezydium PAN, popularyzator wiedzy o klimacie.
Karol Jałochowski
13 października 2023
Środowisko
Antarktyda chudnie od zachodu, ale grubieje od wschodu
Różne wybrzeża tego kontynentu w różny sposób reagują na zmiany klimatyczne. Bilans strat i zysków niekoniecznie jest jednak optymistyczny.
Andrzej Hołdys
12 października 2023
Reklama
Środowisko
Kiepska pogoda kosmiczna ogranicza nocne wędrówki ptaków
Kiedy rośnie aktywność Słońca, jedni cieszą się z obserwacji zórz polarnych, inni martwią zakłóceniami w łączności radiowej i funkcjonowaniu satelitów. A ptaki nie mają ochoty na przeloty.
Jędrzej Winiecki
11 października 2023
Środowisko
Piwo może stracić goryczkę. Winne globalne ocieplenie
Plony chmielu będą spadać, zmieni się także jego skład chemiczny – przestrzegają autorzy projekcji na 2050 r. Mają jednak dla rolników dobre rady.
Marta Alicja Trzeciak
10 października 2023
Środowisko
Krok w przód, a później krok w tył. Tak czasami działa ewolucja
Próbując wyjaśnić tzw. paradoks zastoju uczeni przebadali wszystkie jaszczurki żyjące na maleńkiej wyspie w ogrodzie botanicznym na Florydzie.
Marta Alicja Trzeciak
10 października 2023
Środowisko
Puszcza Amazońska stanęła na drodze do zagłady
Od czterech dekad gleby tracą wilgoć, a pora sucha wydłużyła się nawet o dwa tygodnie w niektórych rejonach – ustalili naukowcy.
Andrzej Hołdys
5 października 2023
Środowisko
Dla psa marchewka, dla kota sałata, czyli jak filozof kluczy wokół zwierzęcego weganizmu
Przejście zwierząt domowych na pożywienie roślinne przyniosłoby dużą korzyść dla ludzi i środowiska – pisze brytyjski naukowiec w pracy, która ukazała się właśnie w PLOS ONE. Wniosek może i słuszny, ale argumenty przemawiające na jego rzecz raczej wątłe.
Marta Alicja Trzeciak
4 października 2023
Środowisko
Małe bezkręgowe drapieżniki wyłamują się ze schematów
Ten sam gatunek obunogów, stworzeń zwykle o ograniczonym zasięgu, zamieszkuje przeciwległe obszary oceanów.
Piotr Panek
3 października 2023
Środowisko
Słoniczka Trąbka zmarła, ale pomogła rozwikłać tajemnicę precyzji słoniowej trąby
Dotychczasowe dane na temat nosa największych zwierząt lądowych były mało szczegółowe. Sytuację zmieniła tomografia komputerowa o bardzo wysokiej rozdzielczości.
Marta Alicja Trzeciak
2 października 2023
Środowisko
Polskie bociany lądują w pół drogi. Znalazły sobie wielki supermarket
Wydawałoby się, że wiemy już wszystko o bocianach białych i ich corocznych podróżach pomiędzy Europą i Afryką. A jednak nie. Czasy się bowiem zmieniają, a wraz z nimi swoje zwyczaje modyfikują także te ptaki, cieszące się w wielu krajach, w tym w Polsce, olbrzymim respektem.
Andrzej Hołdys
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Bociany odlatują… na wysypiska
Reklama
Środowisko
Monsuny się przesuną, pustynia Thar zniknie
Pojawiła się 5 tys. lat temu i zasypała cywilizację Indusu. Zwana jest też Wielką Pustynią Indyjską, ponieważ w 80% znajduje się na terytorium Indii i tylko w 20% na terytorium Pakistanu.
Andrzej Hołdys
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Wyrok na pustynię
Środowisko
Nie tylko do latania
Zapewniają ochronę przed słońcem i deszczem, pozwalają unosić się w powietrzu oraz pływać w wodzie, służą do kamuflażu i demonstracji barwy. Pióra to nieodzowny atrybut ptaków. Z ich zalet od dawna korzystają także ludzie.
Justyna Jońca
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Nie tylko do latania
Środowisko
Niewierny jak ptak
Para gołąbków długo była symbolem szczęśliwego małżeństwa. Obraz ten został zniszczony przez postęp technologiczny, bo gdy ornitolodzy do swoich badań wprowadzili testy na ojcostwo, okazało się, że ptasia niewierność jest na porządku dziennym.
Ewa Nieckuła
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Niewierny jak ptak
Środowisko
Pustynne płazy
Płazy kojarzymy głównie ze środowiskiem wilgotnym. Są jednak takie gatunki, które żyją na pustyniach.
Radosław Kożuszek
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Pustynne płazy
Środowisko
Cenne chwasty
Chociaż warunki w miastach, a częściowo też na polach uprawnych różnią się znacznie od naturalnych, pewna grupa roślin przystosowała się do zasiedlania terenów zmienionych przez człowieka.
Mariola Rabska
1 października 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2023
Cenne chwasty
Środowisko
Trucie piórami to metoda kolejnych dwóch gatunków ptaków
Papuasi z Nowej Gwinei nazywają te ptaki „pikantnymi”. Kiedy ekolog ewolucyjny z Københavns Universitet Kasun Bodawatta wziął w ręce pióra należące fletówki królewskiej i rdzawogłowika, jego oczy zaszły mgłą, jakby obierał cebulę. Dla niego była to pierwsza taka sytuacja.
Carrie Arnold
1 października 2023
Scientific American z dnia 1 października 2023
Toksyczne pióra
Środowisko
Osiem kilometrów pod powierzchnią morza żyje sobie pewien dennik
„One naprawdę nie mogą już zejść głębiej” – mówi oceanolog Alan Jamieson z University of Western Australia kierujący zespołem, który dokonał odkrycia.
Tom Metcalfe
1 października 2023
Scientific American z dnia 1 października 2023
Życie w głębinach
Środowisko
„The Last of Us” w realu, czyli przepiękny, aksamitny grzyb morderca
W głębi atlantyckich lasów wschodniej Brazylii grupa biologów dostrzegła kędzierzawą fioletową łodyżkę wystającą z liściastej ściółki. Kiedy odkrywcy ją odsłonili, zobaczyli na jej końcu ukrytym w glebie zmumifikowanego pająka owiniętego w cieniutkie jak nitka strzępki grzyba.
Allison Parshall
1 października 2023
Scientific American z dnia 1 października 2023
Grzyb drapieżnik
Reklama
Środowisko
Co sprawiło, że zauropody wybijały się z tłumu
Te dinozaury o groteskowo długich szyjach i równie długich ogonach nie miały sobie równych. To największe zwierzęta, jakie chodziły po Ziemi. Nowe badania rzucają światło na powody ich pędu ku gigantyzmowi.
Michael D. D’Emic
1 października 2023
Scientific American z dnia 1 października 2023
Ewolucja gigantów
Środowisko
Zięby Darwina jak ich patron: znów uczą o ewolucji
Tym razem te ptaki pokazały, ile genów wystarczy, by doprowadzić do zróżnicowania cech w krótkim czasie.
Wojciech Mikołuszko
29 września 2023
Środowisko
Dlaczego wyginęły dinozaury? Komputery zasiewają wątpliwości
To nie asteroida spowodowała globalne ocieplenie, które przyczyniło się do wielkiego wymierania sprzed 66 mln lat – rzekły maszyny. Paleontolodzy nie bardzo im wierzą.
Wojciech Mikołuszko
28 września 2023
Środowisko
Wirujące monstra budzą się coraz wcześniej
Lądy wokół Zatoki Meksykańskiej oraz południowe Chiny to regiony regularnie odwiedzane przez cyklony tropikalne. W tej rutynie coś się jednak zmienia.
Andrzej Hołdys
28 września 2023
Środowisko
Te, co pełzną i spulchniają, czyli ile żywności zawdzięczamy dżdżownicom
Bez działalności tych podziemnych bezkręgowców plony zbóż czy strączków byłyby znacznie uboższe – ustalili badacze z Colorado State University.
Marta Alicja Trzeciak
26 września 2023
Środowisko
Za 250 mln lat kontynenty się połączą. Dla ssaków to zła wiadomość
Geolodzy wykonali symulację klimatu na nowym gigantycznym lądzie nazwanym Pangea Ultima. Będzie on rozlokowany głównie w tropikach i strefie podzwrotnikowej.
Andrzej Hołdys
25 września 2023
Środowisko
Paleopatologie, czyli na co chorowały dinozaury
Infekcje, nowotwory, deformacje zębów, złamania kości, zapalenia stawów, awitaminozy. Zwierzęta sprzed milionów lat miały problemy prawie takie same jak współczesny człowiek. Czy dziś bylibyśmy w stanie je leczyć?
Wojciech Mikołuszko
23 września 2023
Środowisko
Maleńkim pływaczkom mózg do nauki nie jest potrzebny
Meduzy Tripedalia cystophora mają rozproszony układ nerwowy, pozbawiony centralnego ośrodka. Mimo to, jeśli chodzi o nabywanie pewnych umiejętności, są podobne do muszek owocowych, myszy i ludzi.
Wojciech Mikołuszko
22 września 2023
Reklama
Środowisko
Jaskiniowa murena: ewolucja przyłapana na gorącym uczynku
Rybie żyjącej w ciemnych jaskiniach jeden zmysł jest niepotrzebny. Pozbywa się go więc, tyle że w dość osobliwy – choć znany u człowieka – sposób.
Marta Alicja Trzeciak
22 września 2023
Środowisko
Motyliczka wątrobowa przejmuje całkowitą władzę nad mrówkami
O tym, że pasożyt z gromady przywr umie manipulować swoimi ofiarami, było wiadomo od dawna. Jak bardzo się w tym procederze wyspecjalizował, odkryli teraz badacze z Danii.
Marta Alicja Trzeciak
20 września 2023
Środowisko
Jak zmienia się klimat? Trzeba zapytać słonia albo fokę
Tradycyjne pomiary temperatury powietrza czy zasolenia wody są niewystarczające – piszą naukowcy w „Nature Climate Change”. I zachęcają do częstszego wykorzystania niestereotypowych metod.
Marta Alicja Trzeciak
18 września 2023
Środowisko
Po co dzbanecznikom wymyślne kołnierzyki? Odpowiedzieli matematycy
Królowa nauk dysponuje narzędziami, które pomagają znaleźć rozwiązania zagadek z wielu dziedzin. W przypadku azjatyckich roślin mięsożernych kluczowa okazała się m.in. geometria.
Wojciech Mikołuszko
15 września 2023
Środowisko
Ptaki - jaki związek mają nauka śpiewu i rozwiązywanie zagadek
214 osobników latających przeszło testy poznawcze. I udowodniło między innymi, że pewne cechy mózgów łączą ich z ludźmi.
Wojciech Mikołuszko
14 września 2023
Środowisko
Ziemia u kresu wytrzymałości: przekroczyliśmy 2/3 granic bezpieczeństwa
Planeta zapewniała stabilne warunki rozwoju ludzkości przez ostatnie 12 tys. lat. Ten okres – ostrzegają naukowcy – właśnie się kończy. Na nasze własne życzenie.
Andrzej Hołdys
14 września 2023
Środowisko
Imperium Tybetańskie dobił klimat
Niektóre powody upadku tego potężnego organizmu państwowego są znane od dawna. Dziś badacze wskazali kolejny.
Agnieszka Krzemińska
13 września 2023
Środowisko
John Veron: Jeśli koralowce wyginą, Ziemia pogrąży się w chaosie
– One są jak kanarki w kopalni: ich śmierć to zwiastun katastrofy. Jeśli wyginą, zacznie się masowe wymieranie – mówi John „Charlie” Veron, najbardziej ceniony na świecie znawca raf, którego wykładu będzie można posłuchać w sobotę w Krakowie.
Wojciech Mikołuszko
11 września 2023
Reklama
Podkast
Podkast 63. Maciej Robert: Jestem wciąż na rzecznym głodzie
Jak czuje się mieszkaniec osieroconego przed wodę miasta? Z jaką emocją patrzy na strumienie, potoki, cieki? Rozmowa z Maciejem Robertem, poetą, eseistą, krytykiem literackim i filmowym, autorem książki „Rzeki, których nie ma”.
Katarzyna Czarnecka
8 września 2023
Środowisko
Golec piaskowy może pomóc ludziom się odmładzać
To zwierzę, zwane także nagim kretoszczurem, to gryzoń występujący w krajach rogu Afryki. Funkcjonuje pod ziemią, w wąskich tunelach i komorach, żywi się bulwami i korzeniami roślin. Najbardziej zadziwiające jest to, że dożywa nawet 28 lat, podczas gdy inne gryzonie, np. myszy i szczury, zwykle najwyżej 2 lata.
Jacek Kubiak
8 września 2023
Środowisko
Kubki i słomki z papieru nie są dla środowiska lepsze od plastikowych
Rezygnacja z jednorazowych naczyń z tworzyw sztucznych miała być działaniem proekologicznym. Okazuje się jednak, że dla przyrody tylko jedno rozwiązanie jest korzystne.
Wojciech Mikołuszko
8 września 2023
Środowisko
Gdy korporacje mówią, że pomagają przyrodzie, to mówią?
Wielkie międzynarodowe firmy chwalą się w swoich raportach, że odnawiają środowisko. Skrupulatna analiza ujawnia, że właściwie nie bardzo wiadomo, co i jak robią.
Wojciech Mikołuszko
7 września 2023
Środowisko
Znamy jedno z największych zagrożeń dla dużych morskich zwierząt
Jednocześnie – uważają naukowcy – jest to jeden z najłatwiejszych do rozwiązania problemów, z jakimi współcześnie mierzą się walenie, rekiny czy żółwie.
Marta Alicja Trzeciak
7 września 2023
Środowisko
Czy dinozaur mógł być prawie jak bocian? A dlaczego nie?
W niczym nie przypominał krwiożerczych tyranozaurów, choć był teropodem. Nie latał, choć blisko mu było do ptaków. Oto dziwaczny łowca z Fujian, jak nazwali go odkrywcy.
Wojciech Mikołuszko
6 września 2023
Środowisko
El Niño utrudnia Puszczy Amazońskiej pracę na rzecz klimatu
Roślinność wyłapuje ponad jedną czwartą emitowanego przez nas dwutlenku węgla. W ten sposób hamuje – do spółki z oceanami – tempo globalnego ocieplenia. Szczególną funkcję pełni w tym bilansie największy ziemski las. Dlatego wyniki badań, które publikuje dziś „Nature Climat Change”, trzeba potraktować jak sygnał ostrzegawczy.
Andrzej Hołdys
4 września 2023
Środowisko
Z Teksasu i Oklahomy do Tennessee i Kentucky. Tworzy się nowa Aleja Tornad
Przemieszczenie się tej trasy na wschód jest czymś więcej niż ciekawostką meteorologiczną. To zmiana o poważnych konsekwencjach.
Mark Fischetti
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Nowa Aleja Tornad
Reklama
Środowisko
Milion zasuszonych roślin i grzybów z 8 milionów. Tak działa Royal Botanic Gardens Kew
Każdy okaz dostarcza kluczowych informacji o tym, co rosło w konkretnym miejscu w określonym czasie. Informacje te pozwalają monitorować rozmieszczenie roślin na danym obszarze, pomagając zrozumieć, jak zmienia się klimat naszej planety i jak powinniśmy się do tych zmian adaptować, żeby zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe przyszłym pokoleniom.
Elżbieta Wieteska
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Wielka inwentaryzacja
Środowisko
Planeta źle znosi marnowanie żywności
Około jedna trzecia gazów cieplarnianych emitowanych przez człowieka ma swoje źródło w systemie produkcji i konsumpcji żywności, ale do tej pory nie policzono dokładanie, jaki jest w tym udział utraconych lub wyrzuconych produktów spożywczych. Tym razem naukowcy prześledzili cały cykl życiowy wybranych produktów, aby sprawdzić, jaka emisja gazów cieplarnianych towarzyszy ich uprawie, transportowi i dystrybucji.
Deepa Padmanaban
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Żadnych resztek!
Środowisko
Płonące pola pod Włochami niepokoją badaczy
Naukowcy opublikowali w „Nature Communications” wyniki badań poświęconych najniebezpieczniejszemu, zdaniem wielu ekspertów, wulkanowi europejskiemu.
Andrzej Hołdys
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Wybuchowe Włochy
Środowisko
Wyjście na ląd
Jakim zwierzętom wodnym się to udało? Czy wiemy już wszystko o ich ewolucji?
Radosław Kożuszek
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Wyjście na ląd
Środowisko
Roślinne przeprowadzki, czyli w wodzie żyje się łatwiej
Chociaż zasiedlenie lądów przez rośliny było wielkim sukcesem ewolucyjnym, część z nich powróciła do środowiska wodnego. Zyskały nie tylko możliwość przemieszczania się, ale także korzystania z tego, co daje woda.
Mariola Rabska
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Rośliny na fali
Środowisko
Pustynne zwierzę z Arktyki
Historia wielbłądów, nie tylko ta najnowsza, zaskakuje. Zwierzęta symbolizujące spalone słońcem pustynie zamieszkiwały kiedyś Arktykę. Są niezwykle odporne na odwodnienie. Ich mleko robi teraz karierę, a futro i skóra inspirują technologów.
Ewa Nieckuła
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Pustynne zwierzę z Arktyki
Środowisko
Wieloryby: Islandia już nie zabija, ale inne zagrożenia nie zniknęły
Czy płetwale różnych gatunków, humbaki, wale szare, wale grenlandzkie, walenie południowe, japońskie i biskajskie oraz kaszaloty (jedyne zębowce w tym towarzystwie) mają szansę odbudować swoją populację? Eksperci powątpiewają.
Andrzej Hołdys
1 września 2023
Scientific American z dnia 1 września 2023
Wieloryby powracają, ale nie wszystkie
Środowisko
Jak ćmy udowadniają swoją męskość?
Na trop nietypowego zjawiska wpadli badacze z North Carolina State University (USA), przyglądając się zwyczajom godowym ciem uznawanych za szkodniki roślin.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 września 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2023
Owadzie feromony
Reklama
Środowisko
Ogromny pradawny wieloryb
Czy było to najcięższe zwierzę w historii Ziemi?
(WŚ)
1 września 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2023
Ogromny pradawny wieloryb
Środowisko
Wieczna zmarzlina zniknie w ciągu wieku, czyli powrót do pliocenu
3 mln lat temu, gdy poziom gazów cieplarnianych był podobny do dzisiejszego, wieczna zmarzlina miała dziesięć razy mniejszą powierzchnię niż dziś – ustalili badacze. Ich zdaniem dalszy wzrost temperatur spowoduje powtórkę tej sytuacji.
Andrzej Hołdys
29 sierpnia 2023
Środowisko
Chroniąc różnorodność ziemniaka, ratujemy ludzi
W ziemniakach z Andów naukowcy odkryli białko chroniące przed chorobą, która kiedyś zdziesiątkowała uprawy tej rośliny i doprowadziła do Wielkiego Głodu w Irlandii.
Wojciech Mikołuszko
25 sierpnia 2023
Środowisko
Nie hamują, a przyspieszają zmiany klimatyczne. Offsety węglowe nie działają
Instrument finansowy, który miał zredukować emisje gazów cieplarnianych poprzez sadzenie lub ochronę lasów tropikalnych, może się przyczyniać do nasilenia globalnego ocieplenia – alarmują naukowcy w „Science”.
Andrzej Hołdys
24 sierpnia 2023
« poprzednia
1
...
4
5
6
...
21
następna »
Reklama
Reklama