Środowisko
13. praca Heraklesa – uporządkować wiedzę o genomie
Gwałtowny rozwój genomiki skutkuje przyrostem danych, które trudno ogarnąć wspólnym spojrzeniem. Badacze ssaków stworzyli więc Zoonomię, konsorcjum naukowe, które złagodzi skutki tej klęski urodzaju. Są pierwsze wyniki.
Piotr Panek
27 kwietnia 2023
Środowisko
Dziwna gorączka oceanów. Chwilowa anomalia czy preludium do potężnego kryzysu?
Od półtora miesiąca wierzchnie warstwy oceanów są o wiele cieplejsze od normy – informują satelity. Naukowcy nie potrafią podać przyczyny.
Andrzej Hołdys
27 kwietnia 2023
Środowisko
Wilk psu wilkiem, czyli jak żyją czworonogi z Czarnobyla
Kurom czy świniom wystarczy kilka pokoleń życia bez kontaktu z człowiekiem, by powrócić do prakorzeni. A zwierzętom domowym?
Marta Alicja Trzeciak
27 kwietnia 2023
Środowisko
Bakteria pomoże wyżywić ludzkość
Halothiobacillus neapolitanus wykorzystuje zalety fotosyntezy lepiej od roślin. Strukturę, dzięki której to robi, udało się przenieść do tytoniu.
Marcin Rotkiewicz
25 kwietnia 2023
Środowisko
Rzeka w pułapce, czyli trudne wybory ekologów
Bieda zaborów uczyniła ze środkowej Wisły oazę dzikości. Dziś zagrażają jej ministrowie, turyści, lisy i gatunki inwazyjne. Bez pomocy utraci swój unikatowy na skalę europejską charakter – twierdzą Monika i Dariusz Bukacińscy, którzy od prawie 40 lat badają i chronią tamtejsze ptaki.
Wojciech Mikołuszko
23 kwietnia 2023
Środowisko
Ptaki wędrowne spalają białko już w pierwszych etapach lotu
Naukowcy dokonali zaskakującego odkrycia wykorzystując tunel aerodynamiczny do przebadania migrującego stada ptaków śpiewających.
sw, pulsar
21 kwietnia 2023
Środowisko
Żebropławy: galarety z mózgami nie z tej ziemi
Niektóre fragmenty układu nerwowego organizmów z typu Ctenophora zbudowane są z neuronów połączonych ze sobą w wielokomórkowy twór zwany syncytium. Jego zlane podjednostki komunikują się ze sobą inaczej niż u pozostałych zwierząt.
Marta Alicja Trzeciak
20 kwietnia 2023
Książki
To już jest koniec. Nie ma już nic? Recenzja książki: Rob Dunn, „Historia naturalna przyszłości”
Kiedyś w końcu wyginiemy jako gatunek. A razem z nami nasze psy, koty, krowy, kurczaki, szczury i pchły. Ale coś zostanie. Co? Ha, dobre pytanie.
Tomasz Targański
20 kwietnia 2023
Reklama
Środowisko
Siejemy trawę, zbieramy, zakopujemy w ziemi z solą. I mamy negatywną emisję CO2
Intrygujące rozwiązanie zaproponował Eli Yablonovitch, fizyk z University of California w Berkeley. Czy rzeczywiście Ziemię można ochłodzić w tak prosty sposób?
Andrzej Hołdys
19 kwietnia 2023
Środowisko
Przebudzenie potwora, czyli minusy i plusy geoinżynierii
Im cieplejsza Ziemia, tym popularniejsza idea szybkiego schładzania planety, którą niedawno naukowcy uważali za szaleństwo.
Andrzej Hołdys
18 kwietnia 2023
Środowisko
Nie tylko chłód wygnał wikingów z Grenlandii
Tak uważają naukowcy, którzy zrekonstruowali zmiany kształtu linii brzegowej wyspy w ciągu ostatniego tysiąca lat.
Andrzej Hołdys
18 kwietnia 2023
Środowisko
Zapiski średniowiecznych mnichów rzucają nowe światło na dzieje klimatu
Drobiazgowe opisy zaćmień Księżyca pomagają lepiej odtworzyć chronologię okresów wzmożonej aktywności wulkanicznej na Ziemi.
Tomasz Targański
12 kwietnia 2023
Środowisko
Samce żółtych szalonych mrówek są genetycznymi chimerami i nigdy nie wiadomo jakim plemnikiem zapłodnią królową
Komórki jajowe Anoplolepis gracilipes mogą być „naprawdę” zapłodnione i dawać królowe lub robotnice albo „prawie” zapłodnione i zapoczątkowywać samców.
Marta Alicja Trzeciak
12 kwietnia 2023
Środowisko
Oceaniczne płuco niedomaga i może zwiększyć globalne ocieplenie
Jeśli stężenie dwutlenku węgla w atmosferze nadal będzie rosło, wydajność jednej z dwóch głównych pomp tłoczących tlen w głębiny może spaść o ok. 40 proc.
Andrzej Hołdys
11 kwietnia 2023
Środowisko
Skójki nie sikają, tylko polują na rybę żywiciela
Małże słodkowodne mają interesujący sposób na to, by ich potomstwo w komfortowych warunkach dożyło dorosłości.
Piotr Panek
11 kwietnia 2023
Środowisko
Ciepło błyskawicznie uporało się z lodowcami plejstoceńskimi. To przestroga dla nas
Ponad pół kilometra na dobę – w takim tempie cofał się olbrzymi lądolód skandynawski, który wcześniej przez dziesiątki tysięcy lat zajmował pół Europy. To była prawdziwa rzeź lodu – mówią autorzy badań opublikowanych w „Nature”.
Andrzej Hołdys
7 kwietnia 2023
Reklama
Środowisko
Ćmy zapylają kwiaty szybciej niż pszczoły
Kwitnące jeżyny są częściej odwiedzane przez dziennych zapylaczy. Sprawniejsza i wydajniejsza praca jest jednak wykonywana nocą.
Marta Alicja Trzeciak
5 kwietnia 2023
Środowisko
Taniec na dwa ogony, czyli traszki zaczynają gody
Z zimowego odrętwienia budzą się właśnie traszki – drobne, nieco zapomniane, ale fascynujące płazy. Ruszają w stronę wody, by wziąć udział w niezwykłym spektaklu.
Mikołaj Kaczmarski
5 kwietnia 2023
Środowisko
Śnieżka czy kula błota? Naukowcy wiedzą, jak wyglądała Ziemia w trakcie największego zlodowacenia
Pod koniec prekambryjskiego glacjału niektóre obszary oceanu pozostawały rozmarznięte. W tych rejonach prawdopodobnie mogły funkcjonować organizmy fotosyntetyzujące.
Marta Alicja Trzeciak
4 kwietnia 2023
Środowisko
Ptasie spiżarnie
Spiżarnie to miejsca czasowego składania pokarmu. Pozwalają one zwierzętom uzupełnić zasoby energetyczne w czasie głodu, a także dozować pokarm w okresie jego nadmiaru.
Romuald Mikusek
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Ptasie spiżarnie
Środowisko
Żywioł paradoksów
Ogień jest z jednej strony niszczycielski, z drugiej życiodajny. Od zarania dziejów pożary istotnie kształtowały środowisko lądowe na Ziemi.
Szymon Jastrzębowski
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Żywioł paradoksów
Środowisko
Precesja – bicz boży
Ucieczka deszczu i ekspansja pustyń zmusiły naszych przodków do stworzenia pierwszych wielkich cywilizacji starożytności. Kto by pomyślał, że odpowiada za to chybotliwa oś Ziemi.
Andrzej Hołdys
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Precesja – bicz boży
Środowisko
Przyjaźnie flamingów
Ich fundamentem jest podobne spojrzenie na świat.
(KKG)
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Przyjaźnie flamingów
Środowisko
Budując wały przeciwpowodziowe, zwiększyliśmy liczbę i rozmiary powodzi
Huang He wiele razy próbowano ujarzmić, mimo to wciąż była niebezpieczna. W świetle najnowszych badań, opublikowanych w lutym w „Science Advances”, należałoby raczej napisać, że zabijała właśnie dlatego, że chciano ją okiełznać.
Andrzej Hołdys
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Zemsta rzeki
Reklama
Środowisko
Dlaczego obie półkule Ziemi widziane z kosmosu mają taką samą jasność
Na półkuli północnej jest znacznie więcej lądów niż na południowej. A one odbijają średnio znacznie większą część promieniowania słonecznego, które na nie pada, aniżeli oceany.
Andrzej Hołdys
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Jeszcze jeden pożytek z chmur
Środowisko
Przyspieszenie arktyczne u gęsi
W ciągu zaledwie dwóch dekad ptaki znalazły sobie nowe letnie kwatery w miejscu odległym o 1000 km od poprzedniego.
(HOLD)
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Przyspieszenie arktyczne u gęsi
Środowisko
Najstarszy jeż w Europie
Został odnaleziony w ramach obywatelskiego projektu.
(KKG)
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Najstarszy jeż w Europie
Środowisko
Siostrzeństwo dla zdrowia, czyli jak samice zwierząt mogą pomóc leczyć kobiety
Pierwszy raz dostrzegłam związki między samicami zwierząt w 2021 roku, kiedy badałam Cookie – starą lwicę z ogrodu zoologicznego w Los Angeles. Po operacji serce lwa bije w sposób bardzo przypominający serce człowieka po takim samym zabiegu. Czyste stuk-puk, stuk-puk, przenoszone przez stetoskop, który przycisnęłam do wielkiej, pokrytej futrem piersi Cookie, było uspokajające. Oznaczało, że nie doszło do nawrotu niebezpiecznego gromadzenia się płynu, który usunęliśmy z worka otaczającego jej serce.
Barbara Natterson-Horowitz
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Siostrzeństwo gatunków
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Nowa przędza ze starych ubrań
Z pomocą chemii można przetworzyć celulozę wydobytą z wyrzuconej odzieży na nowe włókna tekstylne.
Neil Savage
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Nowa przędza ze starych ubrań
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Zieleńsze domy
Powinniśmy zrobić coś więcej, niż tylko ograniczać szkody, i przejść od redukowania zużycia materiałów, emisji, ilości odpadów do projektowania budynków oczyszczających powietrze i zwiększających poziom bioróżnorodności.
Katharine Sanderson
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Zieleńsze domy
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Korekta biokursu
Rośnie liczba rafinerii przetwarzających biomasę w energię. Trzeba jednak bacznie obserwować, czy rośliny energetyczne rzeczywiście przyczyniają się do zwiększenia zawartości węgla w glebie.
Peter Fairley
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Korekta biokursu
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Ceńmy wodę
Aby zatrzymać katastrofę, trzeba pilnie naprawić cykle krążenia wody w przyrodzie, które nasza cywilizacja poważnie zaburzyła.
Erica Gies
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Ceńmy wodę
Reklama
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Kłopotliwe e-odpady
Nie ma szybkich i łatwych rozwiązań trwającego obecnie globalnego kryzysu związanego z odpadami elektronicznymi, lecz połączenie rozwiązań technicznych i politycznych może przyczynić się do ograniczenia szkód.
Michael Eisenstein
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Kłopotliwe e-odpady
Środowisko
Nie lekceważmy recyklingu
Choć często deprecjonowany jako niewystarczający, proces ten pozostaje kluczem do szybkiego przejścia do gospodarki o obiegu zamkniętym – przekonuje Sarah King.
Sarah King
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Nie lekceważmy recyklingu
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Recykling nas nie uratuje
Prawdziwa transformacja „plastikowej” gospodarki nastąpi wtedy, gdy zaczniemy produkować mniej tworzyw sztucznych.
Kristian Syberg
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Droga do zrównoważonej gospodarki
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Pogmatwany żywot plastiku
Gospodarka o obiegu zamkniętym tworzywami sztucznymi będzie wymagała skoordynowanych wysiłków w zakresie zwiększenia recyklingu, bardziej przemyślanego projektowania i planowania, przejścia na zasoby odnawialne i zaprzestania produkcji przedmiotów jednorazowego użytku
Sarah DeWeerdt
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Pogmatwany żywot plastiku
Środowisko
Użyteczne struktury
„Worki powietrzne” powstały w trakcie ewolucji wielokrotnie
Riley Black
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Użyteczne struktury
Środowisko
Zielona hydraulika, czyli jak rośliny poradziły sobie na lądzie
Nowe badanie uzmysławia potencjalnie ogromne konsekwencje małych zmian ewolucyjnych. Trudno sobie wyobrazić, jak wyglądałaby planeta i żyjące na niej gatunki bez odpornych na suszę roślinnych rurek.
Elise Cutts
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Zielona hydraulika
Środowisko
Ewolucja drzew przyczyną wymierania gatunków
Głęboko sięgające korzenie Archaeopteris absorbowały z zalegających niżej skał cenne pierwiastki, takie jak fosfor, a potem, rozkładając się, przyczyniały się do powstawania bogatej w minerały gleby. Od czasu do czasu wielkie masy tych gleb spływały do jezior i mórz, gdzie ta nagła dostawa życiodajnego fosforu wywoływała zabójcze zakwity glonowe prowadzące do usuwania tlenu z wody.
Joanna Thompson
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Zabójcze korzenie
Środowisko
Wszechstronny narząd
Niezwykła strategia obronna samców os
Grace van Deelen
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Wszechstronny narząd
Reklama
Środowisko
Osiem kończyn ośmiornicy łączy ukryty schemat
Pokryte przyssawkami ramiona ośmiornicy mogą działać tak, jakby każde z nich zawierało częściowo niezależny minimózg. Każde ramię zbiera informacje sensoryczne, które kierują jego poruszaniem się – a także poruszaniem innymi ramionami – bez konsultowania się z obszarami zasadniczego mózgu.
Nora Bradford
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Nerwy ośmiornicy
Podkast
Podkast 49. Sławomir Łotysz: Skarb z krainy błot, borów i bagien
Przyciągały uciekających przed aparatem państwa i jego przedstawicieli – wierzących w mit władzy nad przyrodą. Niezbadane, niedostępne, tajemnicze mokradła Polesia były sceną, na której materializować się miały marzenia o kolonizacji, o wielkim państwie. Opowiada o nich dr hab. Sławomir Łotysz, historyk techniki, profesor w Instytucie Historii Nauki PAN im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów w Warszawie, autor książki „Pińskie błota. Nauka, wiedza i polityka na polskim Polesiu do 1945 roku”.
Karol Jałochowski
31 marca 2023
Środowisko
Zestresowane rośliny krzyczą, ale człowiek ich nie słyszy
„Nawet w ciszy pojawiają się dźwięki, które niosą ze sobą informacje” – mówi Lilach Hadany, biolożka ewolucyjna z Tel Aviv University. To jedna z głównych autorek badań, których wyniki opublikowało „Cell”.
sw, pulsar
31 marca 2023
Środowisko
Pszczoły zbierają biologiczne odciski palców miast
Próbki DNA, które owady przynoszą do ula, mogą w przyszłości posłużyć do diagnozowania stanu zdrowia aglomeracji.
Marta Alicja Trzeciak
31 marca 2023
Środowisko
O pierwotniaku, któremu opłaca się kleptomania
Rapaza viridis połyka glony, ale potrafi ich efektywnie strawić. Za to przejmuje ich chloroplasty.
Piotr Panek
29 marca 2023
Środowisko
Błotniarki są pamiętliwe w ważnych dla siebie sprawach
Wodne ślimaki potrafią zatrzymać w pamięci wiele okoliczności i szczegółów naraz.
Marta Alicja Trzeciak
24 marca 2023
Środowisko
Nowe gatunki na Mauritiusie nie zastąpią dodo
Przybysze z innych stron może i jedzą owoce, ale już ich nasiona roznoszą inaczej. Nie mogą więc odpowiednio pomóc roślinom w rozrodzie.
Marta Alicja Trzeciak
23 marca 2023
Środowisko
Woda na Ziemi zbierała się kropla po kropli
Do tej pory uważano, że H2O dotarła na nasz glob dzięki planetoidom powstałym za linią śniegu. Wydaje się, że ta hipoteza właśnie upadła.
Łukasz Tychoniec
23 marca 2023
Reklama
Środowisko
Raport podsumowujący IPCC: Tykająca bomba jeszcze do rozbrojenia
Paradoksalne i tragiczne napięcie między wiedzą o kryzysie klimatycznym a niechęcią do podjęcia właściwych działań, stało się nieznośnym elementem rzeczywistości.
Edwin Bendyk
22 marca 2023
Środowisko
Muszki owocowe czują smak substancji zasadowych
U owadów zidentyfikowano receptor Alka. Osobniki, u których go „wyłączono”, zjadały produkty, które były dla nich niebezpieczne.
Marta Alicja Trzeciak
20 marca 2023
Środowisko
Kumaki trują, ale i tak nie mogą czuć się bezpiecznie
Kolory Bombina variegata wyraźnie wskazują, że jest to płaz toksyczny. Jego naturalni wrogowie – zaskrońce – nie zawsze jednak dają się odstraszyć.
Piotr Panek
20 marca 2023
Środowisko
Pożary w Australii powiększyły dziurę ozonową nad Antarktydą
W powietrzu pojawił się chlor, który stanowi zagrożenie dla warstwy chroniącej nas przed nadmiernymi dawkami promieniowania ultrafioletowego.
Andrzej Hołdys
17 marca 2023
Środowisko
Za marnowanie jedzenia płacimy podgrzewaniem klimatu
Połowa gazów cieplarnianych emitowanych przez globalny system żywnościowy pochodzi z produktów, które tracimy.
Marcin Rotkiewicz
17 marca 2023
Środowisko
Małpy lubią się kręcić na sznurze. I to wszystko
Obserwacje bawiących się naczelnych miały pomóc naukowcom zrozumieć, dlaczego ludzie lubią się odurzać. Nie udało się.
Marta Alicja Trzeciak
14 marca 2023
Środowisko
Najstarsze dowody na owadopylność znaleźli paleontolodzy
Permski owad o nazwie Tillyardembia był zapewne zainteresowany pyłkiem jako pokarmem. Wygląda jednak na to, że robił z nim coś więcej.
Piotr Panek
13 marca 2023
Środowisko
Dlaczego w ziemskiej atmosferze pojawił się tlen? To zasługa nie tylko sinic
Znaczenie miały tu także bogate w żelazo okruchy mineralne – stwierdzili naukowcy z University of Leeds.
Andrzej Hołdys
13 marca 2023
Reklama
Środowisko
Afryka Wschodnia oddała wodę Kotlinie Kongo. Zyskał człowiek
Ponad prawdziwymi rzekami płyną rzeki atmosferyczne, czyli miliony ton pary wodnej. Naukowcy odkryli ich znaczenie dla naszych przodków.
Andrzej Hołdys
10 marca 2023
Środowisko
Mózgi owocówek są znacznie bardziej złożone, niż sądziliśmy
Układ nerwowy muszek sprawnie integruje doznania zmysłowe, dzieli zadania między półkule mózgowe i poświęca wiele uwagi procesom uczenia się.
Marta Alicja Trzeciak
9 marca 2023
Środowisko
Pasożytnicze królowe mogą wtargnąć do mrowiska lub pojawić się w nim spontanicznie
Uprzywilejowana kasta mrówek infiltruje gniazda i skłania robotnice do uległości oraz opieki.
Marta Alicja Trzeciak
8 marca 2023
Środowisko
Trzmiele potrafią uczyć się od siebie nawzajem
Naukowcy uzyskali pierwszy mocny dowód, że wiedza rozprzestrzenia się „kulturowo” w koloniach owadów społecznych.
Marcin Rotkiewicz
7 marca 2023
Środowisko
Stado działa efektywniej, gdy jego członkowie zapominają o własnej osobowości
Ryby ciernikowate zachowują się inaczej, kiedy są same i gdy przebywają w grupie. Supresja indywidualnych cech pozwala osiągnąć korzyść zarówno grupową, jak i osobistą.
Marta Alicja Trzeciak
6 marca 2023
Środowisko
Niewielkie ocieplenie zwiększyło migrację dziesięciokrotnie
W Somalii, gdzie ludzie balansują na krawędzi przetrwania, wzrost średniej temperatury o 1°C doprowadził do załamania się produkcji rolniczej.
Andrzej Hołdys
3 marca 2023
Książki
Ptaszenie uczestniczące. Recenzja książki: John Alec Baker, „Sokół”
W kulturze anglosaskiej te notatki z podpatrywania ptaków ustawia się na półce z arcydziełami. A gdyby autor pożył dłużej, miałby szansę stać się ważną postacią coraz bardziej opierzonego ruchu ochrony przyrody.
Jędrzej Winiecki
2 marca 2023
Środowisko
Drzewa zmodyfikowane genetycznie dają nadzieję i budzą kontrowersje
Sposób na to, żeby drzewa efektywniej wychwytywały dwutlenek węgla, zaproponowała biotechnologiczna firma Living Carbon. Do połowy przyszłego roku planuje zasadzić nawet 5 mln sadzonek.
Marta Alicja Trzeciak
2 marca 2023
Reklama
Środowisko
Dzięki opiekuńczym rodzicom mózgi ich dzieci rosły
Gatunki, które nie interesowały się swoim potomstwem, nie miały szans stać się „inteligentne”.
Marcin Rotkiewicz
1 marca 2023
Środowisko
Mamy w Polsce nowe gatunki potencjalnie chorobotwórczych glonów
Naukowcy znaleźli je w trakcie badań potoków, jezior, rzek i stawów oraz fontann od Zakopanego po Mikołajki.
Piotr Panek
1 marca 2023
Środowisko
Ptaki latanie zawdzięczają maniraptorom
Propatagium – struktura, bez której współczesne ptaki nie byłyby w stanie latać – pojawiła się u ich dawnych raczej uziemnionych przodków.
Marta Alicja Trzeciak
1 marca 2023
Środowisko
O wyzwaniach klimatycznych bez naukowego żargonu, za to pozytywnie
Dobierając słowa i przykłady w taki sposób, aby odnosiły się do ludzkich priorytetów, można zbudować poparcie dla proklimatycznych rozwiązań.
Susan Joy Hassol
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Zmienić sposób mówienia o zmianie klimatu
Środowisko
Rozkładające się ryby odsłaniają tajemnice powstawania skamieniałości
Gdyby wszystkie żyjące dziś organizmy nagle zakończyły życie, tylko około 1% z nich miałby szanse pozostać w stanie kopalnym i nie dotyczy to miękkich tkanek, które zachowują się znacznie rzadziej. Tymczasem to one dostarczają kluczowych informacji na temat biologii i ewolucji. Dlaczego udaje się czasem znaleźć skamieniałe jelita, ale nigdy nie odkryto kopalnych nerek?
Sasha Warren
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Cuchnące badania
Środowisko
W morderstwie namorzynowego lasu El Niño pomagał Księżyc
Zagadka pozostawała nierozwiązana od 2015 roku, kiedy to prawie 10% pozornie zdrowego lasu namorzynowego wzdłuż wybrzeża Zatoki Carpentaria w północnej Australii nagle obumarło.
Joanna Thompson
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Księżyc i namorzyny
Środowisko
Burzyki szukają schronienia wewnątrz huraganu
Niczym surferzy śmigający po wielkich falach oceanicznych lub odważni meteorolodzy, ptaki z Morza Japońskiego celowo kierują się ku potężnym (i niebezpiecznym) cyklonom tropikalnym.
Jesse Greenspan
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Łowcy burz
Środowisko
Zmierzono budzące grozę rozwarcie szczęk węża
Inwazyjne pytony birmańskie pełzające w regionie Everglades na Florydzie zjadają prawie wszystko, co wpadnie im w paszczę – a jest tego dużo. Wraz ze wzrostem liczby węży gwałtownie spada populacja małych ssaków, ale większe zwierzęta też nie są bezpieczne. Zauważono pytony połykające w całości aligatory i jelenie wirginijskie. Jak węże z paszczą szerokości kilku cali mogą pożreć coś tak wielkiego?
Bethany Brookshire
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Szerokie otwarcie
Reklama
Środowisko
Czym różni się williwaw od habuba
W mediach coraz częściej pojawiają się informacje o ekstremalnych zjawiskach pogodowych. Przywykamy do silniejszych huraganów, tornad czy wirów polarnych, ale skrajności atmosferyczne mogą stać się jeszcze bardziej dziwaczne – tak jak nadawane im nazwy.
Mark Fischetti
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Szalona pogoda
Środowisko
Pradawne stworzenia z trąbką przeżyły swój czas
Poza opabinią póżnokambryjskie wymierania przeżyło też parę innych kambryjskich osobliwości, choć wciąż nie wiemy, jak im się to udało i dlaczego później wymarły.
Riley Black
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Żywe skamieniałości w ordowiku
Środowisko
O palczaku, który dłubania w nosie się nie wstydzi
Delikwent o imieniu Kali, palczak z Duke Lemur Center, ma – jak twierdzą naukowcy – wątpliwy zaszczyt zostania pierwszym przedstawicielem swojego gatunku, którego kamera przyłapała na tej dość obrzydliwej czynności.
Stephanie Pappas
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Imponująca dłubaczka
Środowisko
Rogi, kolce i lance, czyli jak uzbrojone są chrząszcze
Niektóre gatunki mają przerośnięte pewne części ciała. Jak do tego dochodzi i do czego się przydaje?
Marek W. Kozłowski
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Ewolucja uzbrojenia u chrząszczy
Środowisko
Wegekoty i wegepsy
Czy można żywić te zwierzęta tylko pokarmem pochodzenia roślinnego? Kiedy powinny jeść więcej? Co właściwie jest w karmie dla zwierząt? Jakie znaczenie ma jej rodzaj dla środowiska?
Radosław Kożuszek
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Wegekoty i wegepsy
Środowisko
Międzygatunkowa komunikacja
Więź łącząca ludzi z ewolucyjnymi krewnymi nie wygasła.
(KKG)
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Międzygatunkowa komunikacja
Środowisko
Wylęgarnia olbrzymów
W centralnej części Indii odnaleziono w jednym miejscu kolonię lęgową tytanozaurów.
(HOLD)
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Wylęgarnia olbrzymów
Środowisko
Boczniak: sprytny morderca nicieni
Grzyb paraliżuje swoje ofiary związkiem zaliczanym do ketonów, który służy mu także do komunikacji.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Mięsożerne boczniaki
Reklama
Środowisko
Niesforne jądro wewnętrzne
Wielka kula żelaza w środku Ziemi przestała w końcu wirować szybciej niż reszta globu?
(HOLD)
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Niesforne jądro wewnętrzne
Środowisko
Biologiczna zagadka pochodzenia histonów być może zostanie rozwiązana
U Eukaryota, czyli organizmów, których komórki posiadają jądra komórkowe DNA wraz z wyspecjalizowanymi białkami zwanymi histonami tworzy chromatynę i. U bakterii tak się nie dzieje. Ten dogmat właśnie upada.
Jacek Kubiak
28 lutego 2023
Środowisko
Dinozaury malały i rosły stosując inne strategie, niż sądziliśmy
W toku ewolucji teropody mogły spowalniać i przyspieszać tempo wzrostu albo wydłużać i skracać czas jego trwania.
Marta Alicja Trzeciak
27 lutego 2023
Środowisko
Droga do wybaczenia, czyli jak godzą się zwierzęta
Przeprosiny są kosztowne. Muszą więc mieć duże znaczenie ewolucyjne. I to nie tylko dla ludzi.
Marta Alicja Trzeciak
25 lutego 2023
Środowisko
Chrząszcze i grzyby to zabójczy duet dla świerków
Owady skutecznie atakują drzewa, gdyż są naprowadzane na cel substancjami wytwarzanymi przez grzyby. Tę sprytną metodę być może da się jednak obrócić przeciw szkodnikom.
Marcin Rotkiewicz
22 lutego 2023
Środowisko
Trują i duszą, czyli jak grzyby walczą o lepsze życie
Wiedzę o fascynujących mykologicznych aktach pasożytnictwa i drapieżnictwa w znacznym stopniu zawdzięczamy polskim uczonym. A zwłaszcza kobietom.
Piotr Panek
19 lutego 2023
Środowisko
Jeziora polodowcowe: zagrożenie i źródło prądu
Ciepło dobiera się w błyskawicznym tempie do wielu lodowców górskich. A ponieważ natura nie znosi próżni, w niżej położonych dolinach, zaczynają się tworzyć się jeziora. Oznacza to niebezpieczeństwo dla ludzi, ale i szansę na energię.
Andrzej Hołdys
16 lutego 2023
Środowisko
Plankton przeprowadził się bliżej tropików 8 lub 15 mln lat temu
Mikroskopijni mieszkańcy oceanów uciekali przed zimnem. Po dotarciu do ciepłych krajów, zróżnicowali się na wiele odmiennych gatunków.
Marta Alicja Trzeciak
15 lutego 2023
Reklama
Środowisko
Kakadu jak „złote rączki”: umieją skorzystać z zestawu narzędzi
Postawione przed złożonym zadaniem papugi używają „młotków” i „wędek” w odpowiedniej kolejności i we właściwy sposób. A niektóre wolą wysilić się raz, a porządnie, zamiast przenosić narzędzia dwa razy.
Marta Alicja Trzeciak
14 lutego 2023
Środowisko
Prawdziwe drzewa nie są jak z „Avatara”
Sieci mikoryzowe są bardzo istotne dla relacji roślina-grzyb, ale interpretacja tych systemów mogła być przesadnie romantyczna. Za zbyt wybujałą wizję „internetu drzew” odpowiedzialność ponoszą zarówno media, jak i naukowcy.
Marta Alicja Trzeciak
13 lutego 2023
Środowisko
Kolonie w śniegu, czyli które ptaki lubią zimę u nas
Każde dziecko wie, że ptaki wędrowne zimę spędzają w ciepłych krajach. I każde się myli. Bo niektórym wystarcza Polska.
Jędrzej Winiecki
11 lutego 2023
Środowisko
Myszy przestaną wreszcie reprezentować węże w badaniach
Srokaty, clown, pająk – to tylko niektóre odmiany barwne pytonów hodowlanych. Aby zrozumieć, jak się dziedziczą te maści, uczeni użyli nowoczesnych technik oraz wylinek wysyłanych przez opiekunów tych gadów.
Marta Alicja Trzeciak
10 lutego 2023
Środowisko
Ludzie i delfiny łowią razem i na tym korzystają
Dwa szczytowe drapieżniki, zamiast konkurować ze sobą, podejmują współpracę. U wybrzeży Brazylii ludzie i walenie od lat kontynuują niezwykłą tradycję.
Marta Alicja Trzeciak
8 lutego 2023
Środowisko
Kolejne trzęsienie ziemi zagraża Stambułowi
Trwa liczenie ofiar i strat po katastrofalnym trzęsieniu ziemi, które nawiedziło okolice dwumilionowego miasta Gaziantep. Tymczasem sejsmolodzy obawiają się również o losy miasta nad Bosforem.
Andrzej Hołdys
8 lutego 2023
Środowisko
Śpiące wulkany wydychają mnóstwo siarkowodoru
Rdzenie lodowe wydobyte z centralnej części lądolodu Grenlandii ujawniły poziom aerozoli siarkowych opadających na powierzchnię lodu w latach 1200–1850.
Andrzej Hołdys
6 lutego 2023
Środowisko
Gdy Grenlandia kwitnie, oceanom przybywa wody
Gdy tylko Ziemia otrzymywała większe dawki ciepła, Arktyka łapczywie się na nie rzucała. Klimatolodzy nazywają to arktycznym przyspieszeniem. Czy w najbliższym czasie grozi nam to samo?
Andrzej Hołdys
4 lutego 2023
Reklama
Środowisko
Kiedy sprawdzić, czy pies nie choruje na raka
Ryzyko pojawienia się nowotworu zwiększa się wraz z wiekiem. Naukowcy go określili dla poszczególnych ras.
Marta Alicja Trzeciak
2 lutego 2023
Środowisko
Ziemski termostat powalczy z ociepleniem, jeśli dostanie wsparcie
Kluczowe znaczenie w regulacji temperatury planety odgrywa wietrzenie krzemianów. Schłodzimy jej powierzchnię, rozsypując ten minerał w ciepłych, wilgotnych regionach.
Andrzej Hołdys
2 lutego 2023
Środowisko
Neandertalczycy polowali na megasłonie
Zabicie takiego giganta oznaczało, że licząca 25 osób rodzina miała zapas mięsa na trzy miesiące. Taka zdobycz trafiała się łowcom raz na kilka lat.
Andrzej Hołdys
1 lutego 2023
Środowisko
Pszczele igraszki
Obserwacja bawiących się pszczół rodzi pytania dotyczące życia wewnętrznego bezkręgowców
Grace van Deelen
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Pszczele igraszki
« poprzednia
1
...
8
9
10
...
23
następna »
Reklama
Reklama