-
Środowisko
Odkryto prastare ślady wędrówek kontynentów
Jakieś 3,25 mld lat temu kraton Pilbara (a zapewne także połączony z nim Kaapvaal) dryfował równoleżnikowo w tempie 6,1 cm na rok. Mniej więcej w tym samym czasie ziemskie bieguny magnetyczne zamieniły się miejscami.Andrzej Hołdys1 grudnia 2022Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022Ziemia gotowa na życie -
Środowisko
Księżyc steruje zachowaniami godowymi rozdymek
Wiosną, kiedy Księżyc jest w pełni i nowiu , ryby gromadzą się wzdłuż brzegów i przystępują do tarła, wykonując przy tym charakterystyczne ruchy – wiją się i ocierają o dno.Katarzyna Kornicka-Garbowska1 grudnia 2022Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022Księżycowe tarło -
Środowisko
Zieloni wędrownicy, czyli jak i po co rośliny zmieniają miejsce pobytu
Większość gatunków wykształca różne organy (korzenie, chwytniki, ryzomorfy), które trwale osadzają je w podłożu, uniemożliwiając aktywne przemieszczanie. Rośliny jednak mają zdolność przemieszczania się i kolonizowania nowych terenów.Marian Giertych1 grudnia 2022Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022Wędrujące rośliny -
Środowisko
Podziemne kuźnie, czyli jak rodziły się rubiny, szafiry, szmaragdy i diamenty
Kamienie szlachetne snują własną opowieść o geologicznych dziejach globu.Andrzej Hołdys1 grudnia 2022Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022Podziemne kuźnie -
Środowisko
Nagłe wybuchy wulkanu na Islandii zakończyły 800-letnią drzemkę
Tegoroczna erupcja dostarczyła badaczom doskonałej okazji do zebrania danych na temat tego budzącego się systemu oraz podpowierzchniowych ruchów magmy. Dzięki temu, że miejsce jest wyjątkowo łatwo dostępne, naukowcy mogą prowadzić intensywne pomiary, co pozwoli im dokładniej przewidzieć kolejne wybuchowe epizody.Sasha Warren1 grudnia 2022Scientific American z dnia 1 grudnia 2022Przebudzenie wulkanu -
Środowisko
Dzbanecznik zastawia deszczową pułapkę
Osobliwe strategie stosowane przez rośliny mięsożerne w celu złapania żywych ofiar od dawna przyciągają uwagę opinii publicznej. Jednakże nawet w tej niezwykłej grupie roślin, które niezależnie wykształciły rozmaite mechanizmy zdobywania pokarmu, niektóre szczególnie się wyróżniają.Darren Incorvaia1 grudnia 2022Scientific American z dnia 1 grudnia 2022Wyrafinowana zasadzka -
Środowisko
Humor delfina można poznać po tym, jak się przedstawia innym
„Gwizdy tożsamościowe” delfinów, służące do identyfikacji poszczególnych osobników i przekazywania osobistych informacji, są od dawna uważane za jedną z najbardziej złożonych form komunikacji zwierzęcej, jaką znamy. W nowych badaniach oceniano, jak bardzo te odgłosy mogą się różnić pomiędzy osobnikami i w zależności od sytuacji.Rebecca Dzombak1 grudnia 2022Scientific American z dnia 1 grudnia 2022Wiele mówiący gwizd -
Środowisko
Jemioła: pasożyt, który może leczyć
Wiscyna mogłaby posłużyć jako biodegradowalny środek do opatrywania świeżych ran. Przeprowadzili testy na kawałku wieprzowiny od miejscowego rzeźnika – po wyschnięciu wiscyna spajała ściśle obydwa brzegi rozciętej tkanki, nawet po przyłożeniu siły.Jack Tamisiea1 grudnia 2022Scientific American z dnia 1 grudnia 2022Wszechstronna jemioła -
Środowisko
Lodowiec Szelfowy Thwaitesa pęka. Nadchodzi katastrofa
Dwie ekspedycje badawcze, których celem był Lodowiec Szelfowy Thwaitesa, powróciły z alarmistyczną wieścią: w ciągu dekady może on oddzielić się od kontynentu. Tym samym zniknie tarcza broniąca przed rozpadem wielki lodowiec lądowy o tej samej nazwie.Douglas Fox1 grudnia 2022Scientific American z dnia 1 grudnia 2022Nadchodzi katastrofa -
Środowisko
Za emisje jednych krajów płacą inne
Pięciu największych emitentów gazów cieplarnianych – USA, Chiny, Rosja, Brazylia i Indie – jest odpowiedzialnych za łącznie 6 bln dolarów strat w skali globu, które naukowcy wyliczyli dla okresu 1990–2014. Przy czym szkody te nie rozłożyły się równo – podkreślają autorzy szacunków Christopher W. Callahan i Justin S. Mankin, klimatolodzy z Dartmouth College.Andrea Thompson1 grudnia 2022Scientific American z dnia 1 grudnia 2022Koszt zmian klimatycznych -
Środowisko
Owłosiona muszla ułatwiała ślimakowi życie w tropikach
Ma ok. 99 milionów lat i przetrwał zatopiony w kawałku bursztynu. Po co mu były włoski? Naukowcy mają kilka pomysłów.sw/pulsar30 listopada 2022 -
Środowisko
Wczesne stawonogi najpierw miały mózgi, a dopiero później głowę
Skamieniałości przedstawiciela Cardiodictyon catenulum żyjącego 525 mln lat temu zdają się przeczyć popularnej – i logicznej – hipotezie dotyczącej ewolucji tych prehistorycznych zwierząt.Marta Alicja Trzeciak29 listopada 2022 -
Środowisko
Ziemiozorek, prószynka i skrytek należą teraz do jednej klasy
Mały genom i problemy z trawieniem celulozy są cechą wspólną wyróżnionej właśnie klasy grzybów, która przez 300 milionów lat ewolucji wyspecjalizowała się w symbiozie.Piotr Panek28 listopada 2022 -
Środowisko
Amerykańskie wilki zarażone toksoplazmozą poddają się pumom albo zdobywają władzę
Choroba sprawia, że wilki zachowują się lekkomyślnie i podejmują ryzykowne kroki. A jednocześnie brawura predysponuje je do zajmowania wysokich pozycji w hierarchii stada.Marta Alicja Trzeciak25 listopada 2022 -
Środowisko
La Niña jest pełna wigoru i miesza w pogodzie na Ziemi
Ocean Indyjski od paru lat zachowuje się tak, jakby obraził się na Afrykę. Za pogodową arytmię odpowiadają potężne siły natury sprowokowane przez człowieka.Andrzej Hołdys23 listopada 2022 -
Środowisko
Szczyt klimatyczny COP27: Jeden sukces, wiele goryczy
Trudno o pozytywne oceny szczytu COP27. Dokument końcowy wręcz zdaje się osłabiać wcześniejsze ustalenia.Edwin Bendyk21 listopada 2022 -
Środowisko
Klimat, wirusy, nietoperze, konie i ludzie. Wszystko jest połączone
Susze wywoływane przez El Niño i epidemie groźnej choroby wywoływanej wirusem Hendra – czy są między nimi jakieś związki? Jeśli tak, jakie dokładnie? Naukowcy właśnie to sprawdzili.Jacek Kubiak21 listopada 2022 -
Środowisko
Kapucynki przedkładają tradycję nad optymalizację pracy
Kapucynki używają takich narzędzi, jak ich dziadowie i pradziadowie, nawet jeśli w otoczeniu znajdują się przedmioty, którymi łatwiej byłoby im się posługiwać i osiągnęłyby przy ich użyciu równie dobry efekt.Marta Alicja Trzeciak21 listopada 2022 -
Środowisko
Przez ostatnie 50 lat życie pszczół skróciło się o połowę
Prawdopodobnie za skrócenie życia pszczół odpowiadają ich hodowcy, którzy niechcący zmienili geny wpływające na długość życia.Marcin Rotkiewicz18 listopada 2022 -
Środowisko
Dopamina pomaga unikać nieprzyjemności
Ten neuroprzekaźnik wpływa na motywację w dążeniu do nagrody. Najnowsze badania wskazują jednak, że ma także inną funkcję.Marta Alicja Trzeciak17 listopada 2022 -
Środowisko
Himalajska żaba potrafi uniknąć raka skóry
Uczeni odkryli właśnie, jakie mechanizmy genetyczne chronią płazy z gatunku Nanorana parkeri przed promieniowaniem ultrafioletowym.Marta Alicja Trzeciak14 listopada 2022 -
Środowisko
Szczury lubią się ruszać tak samo jak ludzie
Preferencje rytmu wydają się wrodzone i wynikają z charakterystyki aktywności mózgu. Nie tylko u człowieka.Marcin Rotkiewicz11 listopada 2022 -
Środowisko
Las nie istnieje bez grzybów, a one bez runa
Relacje mykoryzy i roślin runa mogą się wydawać niezbyt istotnym czynnikiem w skali całego ekosystemu leśnego. Jest jednak inaczej.Piotr Panek11 listopada 2022 -
Środowisko
COP27: Fascynacja gazem i działania bogaczy zatruwają atmosferę
Politycy przekonują, że ciekły gaz ziemny to tylko paliwo przejściowe na czas kryzysu rozpętanego przez Rosję. Eksperci obawiają się, że nowa infrastruktura będzie kusić, by z niej korzystać. A walkę z ociepleniem klimatu komplikują dodatkowo miliarderzy.Edwin Bendyk10 listopada 2022 -
Środowisko
Dlaczego musimy dbać o torfowiska
Torfowiska, choć niepozorne, pełnią niezwykle ważną rolę – zarówno dla przyrody, jak i dla człowieka.Artykuł promocyjny10 listopada 2022 -
Środowisko
COP27: Z punktem topnienia lodu się nie negocjuje
Początek COP27 zdominował spór między bogatą Północą a biednym Południem o odpowiedzialność za katastrofę klimatyczną. Dodatkowych argumentów dostarcza nowy raport o stanie kriosfery, czyli pokrywy lodowej.Edwin Bendyk9 listopada 2022 -
Środowisko
Gdzie dwie świnie się biją, tam trzecia interweniuje
Sus domestica zna strategie rozwiązywania konfliktów – dowiedli naukowcy. Przy czym nie bez znaczenia są tu więzy krwi.Marcin Rotkiewicz8 listopada 2022 -
Środowisko
Gigantycznym strusiom i lemurom z Madagaskaru nie posłużyła ludzka dzietność
Współcześni mieszkańcy wyspy wywodzą się od niewielkiej populacji azjatyckiej, która połączyła się z afrykańskimi tubylcami. Naukowcy uważają, że to miało wpływ na los dwóch gatunków tamtejszej megafauny.Agnieszka Krzemińska7 listopada 2022 -
Środowisko
Genetycznie zmodyfikowane komary zawalczą z chorobami
Eksperyment przeprowadzony w gęsto zaludnionych dzielnicach brazylijskiego miasta Indaiatuba daje nadzieję na zmniejszenie zakażeń m.in. malarią.Marcin Rotkiewicz7 listopada 2022 -
Środowisko
COP27: Ciągle możemy podjąć wspólne działanie, by uniknąć zagrożenia
Szczyt Klimatyczny ONZ COP27 rozpoczynający się 6 listopada w Egipcie formalnie nie ma najwyższej rangi. Ma jednak olbrzymie znaczenie ze względu na czas i miejsce. Kraje Globalnego Południa oczekują konkretnych działań od bogatej Północy. Ale Europa zmaga się z konsekwencjami wojny w Ukrainie. Czy to dobry moment na troskę o klimat?Edwin Bendyk5 listopada 2022 -
Środowisko
Rekiny przejęły kamery i zbadały ważny ekosystem
Żarłacze bytujące na terenach, na których rośnie trawa morska, nie opuszczą ich nagle z powodu byle kaprysu. Tę ich wierność wykorzystali naukowcy.Marta Alicja Trzeciak4 listopada 2022 -
Środowisko
Krukowate kolejny raz udowadniają, że nie tylko człowiek bywa inteligentny
Dla kruków sekwencje rekurencyjne to pestka, a sójki przechodzą śpiewająco test pianki. Najnowsze badania dodają kolejne konteksty do rozumienia możliwości tych ptaków.Marta Alicja Trzeciak3 listopada 2022 -
Środowisko
Wojsko emituje gazy cieplarniane i milczy, a powinno działać
Armia USA jest większym szkodnikiem niż niejedno państwo. Są też inne. Jak to wpływa na klimat? Nie sposób ocenić. Najwyższy czas przerwać zmowę milczenia wokół tego tematu – apelują naukowcy.Marcin Rotkiewicz2 listopada 2022 -
Środowisko
Dzięki mikroorganizmom danio właściwie funkcjonują społecznie
Badając ryby, badacze wykonali kolejny krok w zrozumieniu nietypowego działania mózgu. Niewielki, ale ważny.Marta Alicja Trzeciak2 listopada 2022 -
Środowisko
Ciężkie jest życie pasożyta
Musi manipulować zachowaniami co najmniej jednego z trzech różnych żywicieli, przenosząc się z wody do atmosfery – i z powrotemMadhusree Mukerjee1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Ciężkie jest życie pasożyta -
Środowisko
Wyłączajmy światło. Ucieszą się robaczki świętojańskie i astronomowie
„Jasna cholera” – zaklęła Michelle Edwards, zaskoczona ogromem blasku docierającego z miasta. Tucson stanowiło jaskrawą plamę pożerającą wschodnie niebo i ramię Oriona. Międzystanowa autostrada nr 10 – wyłaniał się z blasku, wijąc się 150 km na północ w kierunku łuny Phoenix. Na południe wyrastał kolejny świetlisty półokrąg utworzony przez światła Nogales. Całe to światło stanowi zagrożenie dla zaawansowanych obserwacji gwiazd.Joshua Sokol1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Ratowanie nocnego nieba -
Środowisko
Biolog w mieście
Tereny zurbanizowane są poligonem dla uważnych obserwatorów, od których zależeć będzie przyszłość ekologiiNyeema C. Harris1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Biolog w mieście -
Środowisko
Rośliny oszukują szerszenie, by pomogły im w rozmnażaniu
Drapieżnik wyczuwa w powietrzu chemiczny sygnał stresowy wysłany przez drzewo z gatunku Aquilaria sinensis. Rusza więc w jego kierunku w nadziei, że będzie mógł się pożywić gąsienicami atakującymi roślinę. Okazuje się jednak, że żadnych gąsienic nie ma, a szerszeń musi się pocieszyć nasionami drzewa, które go sprytnie nabrało.Darren Incorvaia1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Pomocne szerszenie -
Środowisko
Tajemniczy palec
Chodzenie na czterech łapach pomogło w ukształtowaniu „kciuka” u pandyRiley Black1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Tajemniczy palec -
Środowisko
Ryba jaskiniowa zrezygnowała z oczu i barw na rzecz metabolizmu
Astyanax mexicanus łatwo odkłada tkankę tłuszczową, utrzymuje wysoki poziom glukozy we krwi i bardzo mało śpi. Żyje za to stosunkowo długo, często osiągając 15 lat.Viviane Callier1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Kosztem koloru -
Środowisko
Solankowy basen ukrywa zapis dawnych trzęsień ziemi i tsunami
Jest to bez wątpienia anomalia: woda w zagłębieniu dna jest tak gęsta, że nie miesza się z morską. Tworzy się więc rodzaj toksycznego „jeziora”, w którym przetrwać mogą nieliczne organizmy. Naukowcy natrafili na taką osobliwość w jednym z ramion Morza Czerwonego.Stephanie Pappas1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Zapeklowana historia -
Środowisko
W podczerwieni ludzkie oko widzi ukryty przepych skrzydeł ćmy
Szarobure skrzydła ciem nie przemawiają tak silnie do naszej wyobraźni jak barwne motyli dziennych, ich krewnych, lecz z najnowszych badań wynika, że jest to bardziej wina ludzkiego wzroku niż samych ciem.Daniel Lingenhöhl, Sasha Warren1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Bajeczne barwy szarości -
Środowisko
Pożytek ze szkodnika
Wodny intruz okazuje się przydatny do oczyszczania ścieków.Gary Hartley1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Pożytek ze szkodnika -
Środowisko
Dzięcioł podpowie jak chronić mózg przed urazami
Nowe badanie wskazuje, że głowa i dziób działają raczej jak sztywny młot, zapewniając optymalną skuteczność dziobania, nie zaś jak układ absorbujący wstrząsy w celu ochrony mózgu.Viviane Callier1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Mocna głowa -
Środowisko
Złote owoce
Owoce pomidora bywają nie tylko czerwone, ale też żółte, pomarańczowe, zielone, białe, czarne, a nawet paskowane. Dlaczego ich nazwa wywodzi się od złota? Czy wpływają na nasze zdrowie? I jak zakorzeniły się w kulturze i kuchni?Mariola Rabska1 listopada 2022Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2022Złote owoce -
Środowisko
Tatrzańskie niedźwiedzie
Ile ich jest w Tatrach? Dokąd wędrują po opuszczeniu tych gór? Czy mogą być kanibalami? Jakie zwierzęta gospodarskie zabijają? Czy atakują ludzi?Maciej Kozłowski, Szymon Ziobrowski1 listopada 2022Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2022Tatrzańskie niedźwiedzie -
Środowisko
Grzyby zabrały tlen, kręgowce wzbiły się powietrze – i tak wyginęły gigantyczne stawonogi
Obecnie największymi stawonogami są kraby palmowe i pacyficzne oraz motyle nocne z gatunku Thysania agrippina. Miliony lat temu trudno byłoby je jednak uznać za olbrzymy. Co się stało ze stworzeniami zasługującymi na to miano?Radosław Kożuszek1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Zagłada stawonogów -
Środowisko
Co wybucha na Syberii
Odnaleziono tam kratery powstające w wyniku gwałtownych eksplozji. Niektóre mają głębokość 50 m. Czy to zapowiedź nadciągającej katastrofy?Andrzej Hołdys1 listopada 2022Scientific American z dnia 1 listopada 2022Czy Syberia wyleci w powietrze? -
Środowisko
Europa dostaje rykoszetem
Najsilniejsze atlantyckie huragany po przejściu przez Amerykę Północną często obierają sobie za cel nasz kontynent.(HOLD)1 listopada 2022Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2022Europa dostaje rykoszetem -
Środowisko
Naukowcy śledzą pył z Sahary, żeby wiedzieć, co robi w Amerykach i Europie
Jak rozpoznać afrykańskie drobinki wśród innych zanieczyszczeń atmosferycznych? Na szczęście mają one coś w rodzaju odcisków palca.Andrzej Hołdys1 listopada 2022Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2022Na tropie afrykańskich mikrusów -
Środowisko
Metanowe pióropusze rozgrzewają Ziemię
Misja kosmiczna EMIT identyfikuje nieznane wcześniej intensywne źródła metanu, jednego z najgroźniejszych gazów cieplarnianych. Trafnie namierzone, mogą zostać szybko i skutecznie unieszkodliwione.Karol Jałochowski31 października 2022 -
Środowisko
Populacje śledzia bałtyckiego zmniejszamy od ponad tysiąca lat
Wyciągnijmy wnioski z przeszłości – apelują naukowcy. Inaczej los tej ryby będzie przesądzony.Agnieszka Krzemińska28 października 2022 -
Środowisko
Bezdrzewie, czyli dlaczego lasy mogą już nie mieć ochoty rosnąć
Na całym świecie jest coraz mniej lasów. Zabijają je susza, korniki, grzyby. Krajobrazy, do których jesteśmy przyzwyczajeni, mogą się w najbliższym czasie nieodwracalnie zmienić.Jędrzej Winiecki26 października 2022 -
Środowisko
Kot uważnie cię wysłucha. Ale tylko twój
Jeśli ktoś szukał odpowiedzi na pytanie, dlaczego nieznany kot niechętnie reaguje na najmilsze nawet zaczepki, właśnie ją otrzymał.Marta Alicja Trzeciak25 października 2022 -
Środowisko
Pantera porzuca dzicz, żeby nie zginąć z rąk kłusownika
Analiza zasięgu 14 największych gatunków zwierząt w Azji ujawniła, że zagrożone gatunki żyją coraz bliżej ludzkich siedlisk. Ta strategia pomaga im przetrwać.Marta Alicja Trzeciak24 października 2022 -
Środowisko
Trawy, które wygrywają walkę o wodę, tworzą czarcie kręgi
Podejrzewano wilczomlecze, ale ich nie znaleziono. Termity okazały się robić coś innego, niż zakładano. Trzeba było lat, żeby rozwiązać zagadkę nietypowego formowania się traw.Piotr Panek24 października 2022 -
Podkast
Podkast 30. Marta Alicja Trzeciak: Chomikowi nie jest wstyd, że przewrócił kołowrotek
Czy zwierzęta cierpią? Czy antropomorfizowanie form biologicznych przynosi im więcej szkody, czy pożytku? Jak poczuć świat tak, jak czuje ją słoń czy sikorka? Czy mamy wpływ na kierunek ewolucji? A jeśli tak, to jaki? Rozmowa z Martą Alicją Trzeciak, lekarką weterynarii, dziennikarką, pisarką, popularyzatorką nauk przyrodniczych oraz medycznych. A także jedną z głównych autorek pulsara.pulsar20 października 2022 -
Środowisko
Goryle i szympansy zamiast walki wybierają przyjaźń
Trwająca 20 lat analiza potwierdza dotychczasowe przypuszczenia dotyczące interakcji między różnymi gatunkami naczelnych. I sugeruje odpowiedź na pytanie o relacje człowiekowatych.Marta Alicja Trzeciak19 października 2022 -
Środowisko
Stężenie tlenu na Ziemi wahało się i napędzało ewolucję
Ile tlenu w atmosferze było w okresie neoproterozoiku? Naukowcy właśnie znaleźli odpowiedź na to pytanie.Marta Alicja Trzeciak18 października 2022 -
Środowisko
W Puszczy Białowieskiej dobrze się żyło w pradziejach
1800 obiektów datowanych na okres od średniowiecza do II wojny światowej znaleźli archeolodzy w Puszczy Białowieskiej. To kolejne dowody na to, że las bywał przez ludzi zamieszkiwany i intensywnie użytkowany.Agnieszka Krzemińska17 października 2022 -
Środowisko
Hunga Tonga: pyły wulkaniczne to dla fitoplanktonu manna z nieba
Nie wiadomo, które gatunki najbardziej skorzystały na wybuchu wulkanu na Oceanie Spokojnym. Pewne jest jednak, że był on dla nich korzystny.Piotr Panek14 października 2022 -
Środowisko
Kopalnie węgla mogą dostarczać stuprocentowo czystej energii
Nieczynne wyrobiska górnicze są pełne wody, którą można ogrzewać domy – stwierdzono w Wielkiej Brytanii. W kilku miastach projekty oparte na tym pomyśle są już realizowane.Andrzej Hołdys12 października 2022 -
Środowisko
Las podpowiada, kiedy chronić pasieki przed niedźwiedziami
Żeby przewidzieć niedźwiedzi rok głodu, można liczyć opadłe orzeszki. To jednak niełatwe. Wystarczy jednak przeanalizować przeszłe warunki środowiskowe.Piotr Panek11 października 2022 -
Środowisko
Żaby w Czarnobylu stały się czarne, żeby nie wyginąć
Na skażonych w 1986 r. terenach odkryto żaby, które zmieniły swój kolor – to efekt szybkiej ewolucji gatunku na skutek nagłych zmian środowiska.sw/pulsar11 października 2022 -
Środowisko
Bakterie potrafią zatrzymać i uruchomić swój metabolizm
Nieczynne fizjologicznie bakterie analizują informacje pochodzące ze środowiska. Na ich podstawie „podejmują decyzję”: wznowić aktywność czy pozostać w uśpieniu.Marta Alicja Trzeciak10 października 2022 -
Środowisko
Gaz z Nord Stream: nie ma powodu do niepokoju o atmosferę
Ile metanu trafiło z uszkodzonych rurociągów do atmosfery? Bardzo dużo jak na jeden epizod, ale niewiele w porównaniu z rocznymi emisjami tego gazu na całym globie.Andrzej Hołdys7 października 2022 -
Środowisko
Ślina larw nocnego motyla rozkłada plastik
Barciak większy – ćma będąca zmorą pszczelarzy – wytwarza nieznane wcześniej enzymy, które rozbijają polietylen. Z tego tworzywa wytwarza się m.in. folie i butelki.Marcin Rotkiewicz5 października 2022 -
Środowisko
Ziemski mikrobiom potrzebuje uwagi
Mikroorganizmy żyjące w glebie mogą stabilizować funkcjonowanie całych ekosystemów. Wymagają jednak ochrony, a przede wszystkim – dogłębnego poznania.Marta Alicja Trzeciak4 października 2022 -
Środowisko
Samica po menopauzie jest bardzo cenna dla stada
Zdecydowana większość zwierząt rozmnaża się do końca swoich dni. Innych jest zaledwie garstka. I natura ma w tym swój cel.Marta Alicja Trzeciak4 października 2022 -
Scientific American z dnia 1 października 2022Odrzutowe żądła
-
Środowisko
Rzeki atmosferyczne nie muszą być zabójcze
Atmospheric river są olbrzymimi zwałami pary wodnej niesionej przez silne wiatry wiejące na niskich wysokościach i osiągającymi czasami huraganowe prędkości. Poznając zawczasu ich zamiary, można uratować ludzkie życie i dobytek.F. Martin Ralph1 października 2022Scientific American z dnia 1 października 2022Na tropie rzek w atmosferze -
Środowisko
Gdy wody kwitną, grozi nam wymieranie
Dawne wydarzenia mówią nam, że możemy spowodować zniknięcie wielkiej liczby gatunków poprzez samo tylko dostarczanie do atmosfery gazów cieplarnianych. Nieważne, jakie jest ich źródło – czy są to wulkany, samoloty czy opalane węglem elektrownie – skutek jest zawsze ten sam.Chris Mays, Vivi Vajda, Stephen McLoughlin1 października 2022Scientific American z dnia 1 października 2022Zabójcze zakwity -
Środowisko
Olśniewająca obrona
Zmieniające się kolory chrząszczy stanowią zarówno kamuflaż, jak i ostrzeżenieKate Golembiewski1 października 2022Scientific American z dnia 1 października 2022Olśniewająca obrona -
Środowisko
GPS dla ostryg
Odgłosy wydawane przez krewetki mogą zachęcić młode małże do budowy nowych rafKate Golembiewski1 października 2022Scientific American z dnia 1 października 2022GPS dla ostryg -
Środowisko
Kontrola jelit
Naukowcy badają zwierzęce odchody, aby poznać tajemnice świata pasożytówSasha Warren1 października 2022Scientific American z dnia 1 października 2022Kontrola jelit -
Środowisko
Gadzia aeronautyka
Pterozaury mogły startować do lotu prosto z wodyRiley Black1 października 2022Scientific American z dnia 1 października 2022Gadzia aeronautyka -
Środowisko
Miłosna przekąska
Samce krzyżakowatych odskakują, by przeżyć kopulację.Jack Tamisiea1 października 2022Scientific American z dnia 1 października 2022Miłosna przekąska -
Środowisko
Z kamerą wśród kryli
Naukowcy podglądają maleńkich antarktycznych pływakówAndrew Chapman1 października 2022Scientific American z dnia 1 października 2022Z kamerą wśród kryli -
Środowisko
Lodowy rezonans
Wulkaniczne rytmy wzmocnione przez czaszę lodowąRachel Berkowitz1 października 2022Scientific American z dnia 1 października 2022Lodowy rezonans -
Środowisko
Od rośliny do dzieła sztuki
Kwiaty same w sobie uchodzić mogą za dzieła sztuki stworzone przez naturę, ale jako część większej kompozycji zyskują nową jakość. Można z nich robić bukiety, wieńce czy girlandy. Skąd jednak bierze się je w zimie i jaką mają symbolikę?Mariola Rabska1 października 2022Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022Od rośliny do dzieła sztuki -
Środowisko
Mocne szczęki, ostre pazury, trujące żebra. Tym dysponują pozornie bezbronne płazy
Żyjące w Ameryce Południowej żaby rogate mają bardzo duże, zakrzywione jak haczyki zęby. Badania przeprowadzone w 2017 r. na Ceratophrys cranwelli wykazały, że siła zaciskania szczęk wynosi do 500 N. To oznacza, że żaba mogłaby podnieść pyskiem 25 cegieł naraz. Inne gatunki też potrafią zaskoczyć tajną bronią.Martyna Walerowicz1 października 2022Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022Tajna broń płazów -
Środowisko
Zwierzęce puzzle
W przypadku niektórych zwierząt można by uznać, że natura sobie z nich zażartowała, składając je z jakby niepasujących do siebie części.Radosław Kożuszek1 października 2022Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022Zwierzęce puzzle -
Środowisko
Grunt to znajomości
Butlonosy z Oceanu Indyjskiego tworzą największe sieci społeczne w świecie zwierząt.(HOLD)1 października 2022Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022Grunt to znajomości -
Środowisko
Mrówcza fontanna młodości
Co sprawia, że królowe mrówek żyją dłużej, niż powinny?(KKG)1 października 2022Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022Mrówcza fontanna młodości -
Środowisko
Tegoroczne megatsunami
Miało 90 m wysokości, a zrodził je wybuch wulkanu na Pacyfiku.(HOLD)1 października 2022Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022Tegoroczne megatsunami -
Środowisko
Gadzia gorączka
Wzrost temperatur na Ziemi okazał się szczególnie korzystny dla jednej grupy zwierząt.(HOLD)1 października 2022Wiedza i Życie z dnia 1 października 2022Gadzia gorączka -
Środowisko
Archeoekologia. Nowa czy stara dziedzina badań?
Czy trzeba definiować nową dziedzinę, żeby skierować uwagę naukowców w stronę przenikających się nawzajem dziedzin poznania? Może właśnie tak.Piotr Panek30 września 2022 -
Środowisko
Rośliny handlują genami i tworzą innowacje
Odkryto właśnie, że rośliny okrytonasienne potrafiły wykorzystywać „stare” geny do nowych celów. A paprocie podbierały przydatne geny u innych organizmów.Marta Alicja Trzeciak29 września 2022 -
Środowisko
Salamandry swoim zachowaniem wpływają na adaptacje ewolucyjne
Zwykle pojawianie się nowych gatunków prowokowane jest przez środowisko. Okazuje się jednak, że w przyrodzie istnieją drogi na skróty oraz trasy okrężne.Marta Alicja Trzeciak28 września 2022 -
Środowisko
Rolnicy w Azji wreszcie mogą uprawiać ryż, który ratuje przed ślepotą
Po prawie dwóch dekadach oczekiwania na pola rolników z Filipin trafiło zboże, które po modyfikacji genetycznej jest wzbogacone w beta-karoten. Wkrótce pojawi się ono zapewne także w Bangladeszu i innych krajach regionu.Marcin Rotkiewicz27 września 2022 -
Podkast
Podkast 28. Marcin Ryszkiewicz: Technologia ocali nas i matkę naszą, Gaję
Ile prawdy jest w teorii, że Ziemia jest opiekuńcza? Czy życie na planecie rządzi się prawami drapieżnego współzawodnictwa, czy może solidarnej współpracy? Czy człowiek to globalny patogen, czy opiekun Gai? Czy ocalą nas maszyny? I wreszcie – co z ideą superorganizmu mają radzieccy anarchiści? Podkast z dr. Marcinem Ryszkiewiczem, geologiem, nagradzanym popularyzatorem nauki, autorem wielu książek na temat fenomenu ewolucji, życia na Ziemi i zadziwiającego zjawiska, jakim jest człowiek.pulsar26 września 2022 -
Środowisko
Termity mogą podwyższyć temperaturę na Ziemi
Im cieplej, tym te owady intensywniej rozkładają materię organiczną. A efektem jest zwiększenie emisji związków węgla.Marta Alicja Trzeciak23 września 2022 -
Środowisko
Jedzenie śledzi i łososi pomaga ratować klimat
Wołowinę, wieprzowinę i drób mogą nam zastąpić ryby i owoce morza. Taką alternatywę – korzystną dla naszego zdrowia i kondycji planety przedstawili naukowcy ze Szwecji i Kanady.Marta Alicja Trzeciak21 września 2022 -
Środowisko
Uparciuch, leniuch, żarłok? Czas zmienić wizerunek osła, bo przyczynił się do rozwoju cywilizacji
Z czułością dziś myślimy o ośle za sprawą filmu Jerzego Skolimowskiego „IO”. Ale od tysięcy lat emocje człowieka wobec tego zwierzęcia balansują między szacunkiem i pogardą, okrucieństwem i współczuciem, obojętnością i rozczuleniem.Agnieszka Krzemińska21 września 2022 -
Środowisko
Podkradanie sąsiadom deszczu może skończyć się poważnym konfliktem
Gdyby Chiny zrealizowały swój plan o nazwie „Rzeka na niebie”, zaburzyłyby reżim wodny rzek i w praktyce zmodyfikowałyby nie tyle pogodę, ile klimat w całym regionie. To niepokoi Indie i kraje Azji Południowo-Wschodniej.Andrzej Hołdys20 września 2022 -
Środowisko
„Elektryczne ryby” wyewoluowały kilka razy i to niezależnie
Umiejętność generowania prądu rozwinęła u wszystkich ryb dzięki temu samemu mechanizmowi – podejrzewali naukowcy. Właśnie się okazało, że byli w błędzie.Marta Alicja Trzeciak19 września 2022 -
Środowisko
LED-y zanieczyszczają europejskie niebo
Zmiana oświetlenia, zwłaszcza ulicznego, może mieć niekorzystny wpływa na ludzi i zwierzęta.Marcin Rotkiewicz19 września 2022 -
Środowisko
Eksperci: Budowa stopni wodnych rujnuje ekosystem rzek
Hydrobiolodzy i naukowcy z PAN zgodnie i stanowczo sprzeciwiają się rządowym koncepcjom ulepszania polskich rzek. Katastrofom takim jak na Odrze nie zapobiegnie budowa stopni wodnych. To pomysł sprzeczny z obecnym stanem wiedzy naukowej. A do tego nieekonomiczny.Piotr Panek14 września 2022 -
Środowisko
Aksolotle potrafią odbudować swój mózg
„Wieczne kijanki” odsłaniają procesy ewolucji centralnego układu nerwowego. A w przyszłości być może pomogą ludziom, którzy doznali rozległych uszkodzeń mózgu.Marta Alicja Trzeciak7 września 2022 -
Środowisko
Szklana kula wciąż zamglona, czyli od kiedy i na ile umiemy przewidzieć pogodę
Jeszcze sto lat temu matematyczne prognozowanie warunków atmosferycznych wydawało się mrzonką. Aż pojawił się Lewis Fry Richardson. Jego heroiczna porażka wyznaczyła drogę innym. I dała początek współczesnej meteorologii.Andrzej Hołdys7 września 2022
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama