Nasi przodkowe zeszli z drzew na ziemię, wyprostowali się i wyruszyli w drogę. Jednak ich następcy, włącznie z nami, nigdy do końca nie rozstali się z myślą, że na świat najlepiej spoglądać z góry. W efekcie zaczęliśmy wznosić coraz wyższe budowle, które miały sięgać nieba.

Uzbrojone w odpowiednią aparaturę drony stoją na straży czystego powietrza.

Naklejki z sylwetkami drapieżników nie chronią ptaków przed zderzeniami. A te, które chronią, odstraszają ludzi. Znaleziono lepsze rozwiązanie: wykorzystano zdolność widzenia ptaków w ultrafiolecie.

Wchodzimy w erę cyfrowej kolonizacji spojrzenia. Ideały estetyczne kształtowane są przez algorytmy wielkich korporacji. Jak się oswoić z automatyzacją oceny piękna?

Wodór przeznaczony do użytku przemysłowego pochodzi z paliw kopalnych lub otrzymuje się go z ciekłej wody. Obie metody mają duże wady. Opracowano właśnie urządzenie, które pozyskuje ten gaz w inny sposób.

Sukcesy armii ukraińskiej – szczególnie w pierwszym okresie wojny – nie byłyby możliwe nie tylko bez dostaw broni od partnerów, ale również bez dostępu do nieprzerwanie zbieranych informacji wywiadowczych o ruchach sił rosyjskich. To kluczowy, ale mało znany element wsparcia ze strony państw NATO.

2 mln kilometrów. Tyle wynosi łączna długość europejskiej sieci wodociągowej, która dostarcza wodę pitną do kranów mieszkańców naszego kontynentu. Niestety za tą liczbą kryją się inne, mniej chlubne dane: z powodu wycieków średnie straty wody w Europie wynoszą 30–40%, a w niektórych krajach Europy Wschodniej nawet 50%. Wodociągi wymagają gruntownej modernizacji, i to szybko.

Centra danych zużywają tyle energii, co kraje średniej wielkości. 1000-krotny wzrost efektywności mogą dać komputery nowego typu, kodujące informacje nie w ładunkach, ale w pędach poruszających się cząstek.

Niedostatki wody i upały sprawiają, że hodowane koło domu rośliny schną i obumierają. Może więc warto stworzyć w niektórych miejscach ozdobne ogródki z samych kamieni?

Wysoki poziom wody w Nilu ułatwił Egipcjanom budowę wielkich budowli – przypuszczali archeolodzy i geolodzy. Potwierdziły to właśnie badania pyłków roślin.

W tunelach pod prawie półtorakilometrową warstwą górotworu we włoskiej Abruzji fizycy usilnie pracują nad poznaniem tajemnic najmniejszych cząstek materii Wszechświata.

Ich wytrzymałość i elastyczność sprawiają, że są dobrymi kandydatami np. na zderzaki i poduszki chroniące przed skutkami wypadków drogowych lub eksplozji. A być może dzięki nim powstaną trwalsze akumulatory.

Analizy tego, co płynie w kanalizacji,­­ są dziś najbardziej wiarygodnym źródłem danych o sytuacji epidemicznej. Pozwalają śledzić jej rozwój i docierać do źródeł.

Nowa metoda klonowania pomoże ratować ginące gatunki ssaków. Zamiast przechowywać ich komórki w stanie ożywionym, można będzie je liofilizować i trzymać w szafie. Czy z ludźmi będzie podobnie?

Kontrowersyjny system Elona Muska zrewolucjonizował telekomunikację. Sygnał może dotrzeć w każdy zakątek naszej planety. Problemy pojawiają się jednak, gdy satelity trzeba serwisować. Do tego zakłócają obserwacje kosmosu.

Promieniowanie emitowane przez naszą gwiazdę to darmowa energia, którą można spożytkować. Jaka jest wydajność paneli słonecznych i czy powstają coraz lepsze materiały?

Ochotnicy niekiedy przez całe miesiące przedzierają się przez trudno dostępne tereny w poszukiwaniu zagubionych turystów lub ofiar przestępstw. Nowe narzędzie pozwoli wkrótce identyfikować istotne ślady z lotu ptaka.

Program SI wyprzedza ludzi w ultrarealistycznej grze Gran Turismo Sport. Zebrane przy okazji doświadczenia prawdopodobnie pomogą w konstruowaniu pojazdów autonomicznych.

Żelowy czujnik powiadomi o infekcji.

Projektowanie nowych medykamentów w znacznej mierze odbywa się metodą prób i błędów. Procedura ta może jednak ulec zmianie, dzięki niezwykle małym czujnikom konstruowanym z DNA.

Prawa fizyki, które dają komputerom kwantowym nadzwyczajne możliwości, odpowiadają również za ich wrażliwość. Niezbędne są techniki, które pozwolą usuwać błędy szybciej, niż one powstają.

Popyt na energię będzie rósł w kolejnych dekadach, a na Ziemi nie brakuje paliw kopalnych, które moglibyśmy spalać przez następne 100 lat – oceniają eksperci. Cała nadzieja w tym, że to nie będzie się opłacało, bo znacznie tańsze okażą się wiatr i słońce.

Być może już niedługo będzie można naładować niezbędne urządzenia energią, którą każdy wyprodukuje sobie sam. A właściwie samym sobą.

Nowy eksperymentalny instrument na pokładzie sond GRACE-FO wykonuje pomiary z rekordową dokładnością liczoną w nanometrach.

Kiedyś kable miedziane i prąd, teraz szkło, lasery i fotodiody. Rewolucja w fizyce i technologii, która dokonała się pod koniec XX w., dała początek kolejnej: związanej z przesyłaniem informacji. Zmieniło się wiele, a przecież jesteśmy na samym początku tej ery.

Metodę ładowania pozwalającą regenerować akumulatory litowo-metalowe znaleźli badacze ze Stanford University. I nie jest to ich ostatnie słowo.

Da Vinci naszkicował wiele wynalazków – od skomplikowanych elementów broni palnej po rowery czy samochody. Przynajmniej jeden został – jak się wydaje – zrealizowany za jego życia.

Niemal z prędkością dźwięku nad miastami, wsiami i lasami – takie podróże mogą być niedługo wykonalne na pokładzie małych osobistych pojazdów latających.

Przyjrzyjmy się opakowaniom. Jeśli nawet nie możemy z nich zrezygnować, warto chociaż ograniczyć ich ilość. A już na pewno trzeba je odpowiedzialnie sortować i oddawać do recyklingu.

Instalujesz kolejną aplikację? Wrzucasz zdjęcie na portal społecznościowy? Po prostu dzwonisz do kogoś? W ten sposób, niestety, ryzykujesz. Bo twój smartfon to źródło cennych informacji, do których stosunkowo łatwo się dobrać.

Dwie trzecie ludności świata nie ma dostępu do obrazowania metodą jądrowego rezonan-su magnetycznego. Nadzieją są tanie, małe skanery MRI z ultrasłabym polem.

Analizując światło rozproszone lekarze zajrzą do wnętrza narządów, mechanicy przejrzą silniki bez rozbierania ich na części, a pojazdy autonomiczne dostrzegą przeszkody w gęstej mgle.

Zwykłe komputery generują mnóstwo zbędnego ciepła. Komputery kwantowe są w powijakach. Ale może da się obejść tego typu ograniczenia szerokim łukiem nowego pomysłu na obliczenia. Jadąc po bandzie tego, na co pozwala fizyka.

Ukraina dołączyła do europejskiej sieci energetycznej z niespotykaną wcześniej szybkością. Rzecz zaplanowaną na dwa lata wykonano w dwa tygodnie.  

Na wojnie zwycięża ten, kto panuje nad czasem. Cofnąć się go nie da, ale go można kupić, niemal w sensie dosłownym. Walutą w tej transakcji jest informacja. Przypominamy krótko, jak ją od najdawniejszych czasów przekazywano.

Złoto, miedź, metale ziem rzadkich i inne cenne surowce ukryte są w elektronice, samochodach, budynkach i różnych dobrach. Urban mining je odzyska.

Kształt ryby pudełka, płetwa humbaka, oczy krewetki, macki ośmiornicy – natura to niewyczerpane źródło bionicznych inspiracji. Wiedział o tym już Leonardo da Vinci.

Bogate w lód podbiegunowe obszary trudno sfotografować za pomocą kamer na satelitach. Samouczący się algorytm odfiltruje zakłócenia.

Mamy za mało czasu, by energetyka jądrowa uchroniła nas przed kryzysem klimatycznym. Wdrażanie jest procesem długotrwałym.

Rekordowy impuls energii wygenerowany przez Joint European Torus to wspaniałe osiągnięcie. Ale do napędzających gospodarkę małych Słońc na Ziemi droga bardzo daleka.

Jak się bada to, co niewidoczne, ale wszechobecne, czyli powietrze?

Nanotechnolog musi być jak dobry szef kuchni. Nawet niewielkie zmiany w składnikach dają dramatycznie różne rezultaty.

Maszyny ułatwiają dzieciom naukę, podnoszą samoocenę, obniżają stres, wspierają w opanowywaniu emocji.

Szukając sposobu na amortyzację drgań sejsmicznych, inżynierowie wracają do pomysłu sprzed 5 tys. lat, ale w nowym wydaniu. Wykorzystują zużyte piłki tenisowe.

Kuchenka z laserem tworzy potrawy i je ogrzewa. Przygotuje dania dostosowane do indywidualnych nawyków żywieniowych i diet.

Powszechnie występująca w glebie i na powierzchni roślin bakteria wytwarza białko, które pomaga wychwytywać niebezpieczne materiały wytwarzane przez człowieka.

Masa perłowa wyściełająca muszle morskie zawdzięcza wytrzymałość swojej strukturze. Inżynierowie ją podpatrzyli i stworzyli superwytrzymały kompozyt.

Od neandertalczyków po współczesnych architektów – życie w podziemiach pociąga ludzi już od blisko dwóch milionów lat. Z powodów pozornie tylko odmiennych.

Zaawansowane techniki wideo i metody uczenia maszynowego tworzą obrazy niewidocznych obiektów z nieuchwytnych dla oka zmian oświetlenia.

Uważna analiza kinetyki słoniowej trąby doprowadzi do powstania robotów o niespotykanej zwinności.

Na orbitę trafia pierwszy satelita komunikacyjny, którego konfigurację i zakres zadań można zmienić w locie.

Naukowcy opracowali technikę, w której wykorzystują Escherichia coli do syntetycznej produkcji mocnych i sprężystych włókien.

Nowatorskie odpowiedzi na największych wyzwania społeczne, zwłaszcza te dotyczące zmian klimatycznych.

Algorytmy rozpoznają motywacje i nastawienie ludzi, ale dziedziczą po ich twórcach uprzedzenia rasowe, etniczne, płciowe i kulturowe.

Dodatkowy kciuk. Autonomiczny statek elektryczny. Zmiennokształtne mikroroboty medyczne. Z takimi nowościami wchodzimy w 2022 r.

Co trzeci mieszkaniec planety nie ma dostępu do wody dobrej jakości. Rocznie z tego powodu umiera 300 tys. dzieci. Tymczasem wody jest pod dostatkiem.

Sztuczna inteligencja może być stronnicza – jej decyzje zależą od tego, kto ją buduje, jak jest rozwijana i jak jest ostatecznie używana.

Sztuczny owad. Autonomiczny pociąg. Rozrywkowy robot. Ekran miły w dotyku. Oto technologiczne niespodzianki na końcówkę roku.

Latający detektor mógłby śledzić życie na Ziemi – a być może także poza nią

Mikrowzmacniacz oparty na tzw. zjawisku Kerra. Dodatkowa ręka. Okulary jak smartfon. Laser jako kucharz. O takie rzeczy wzbogaciła się właśnie ludzkość.

Półprzewodniki odgrywają kluczową rolę w naszej cywilizacji. A ich niedobór przekłada się na problemy w gospodarce, finansach, transporcie i zdrowiu.

Budynki z betonu mogą spełniać funkcję akumulatorów

Nowa technika pozwala lokalizować wieloryby

Zabija i prawdopodobnie będzie zabijać. Broń chemiczna jest nadal rozwijana i niestety będzie stosowana – jeśli nawet nie przez jakąś armię, to zapewne przez terrorystów.

Włoska agencja kosmiczna ASI planuje we współpracy z NASA test możliwości wykorzystania sygnałów radiowych systemu GPS na powierzchni Księżyca.

Obwody biologiczne montowane w odzieży mogą wykrywać zakażenia, w tym SARS-CoV-2

Nowe techniki pozwalają wykryć emisje i wycieki metanu, ale czy z tej szansy skorzystają firmy naftowe i gazowe oraz instytucje regulujące działalność wydobywczą?

W przyszłości można by udoskonalone mikroboty wpuszczać do morza w celu wyłapywania mikroplastiku, a następnie zbierać je i wykorzystywać ponownie.

Stalowy most wydrukowany w 3D. Elektroniczny zakreślacz. Robot kameleon. O takie rzeczy wzbogaciła się właśnie ludzkość.

Inżynieria kosmiczna to dziedzina scalająca najwspanialsze osiągnięcia nauki i techniki.

Krewetki i orzechy przełomem w oczyszczaniu ścieków przemysłowych?

Począwszy od 2035 r., w Unii Europejskiej nie będzie można sprzedawać nowych samochodów z silnikami spalinowymi.

Powierzchnie pokryte nową farbą odbijają 98,1 proc. światła słonecznego, dając efekt chłodzący – bez użycia klimaty­zatora.

Implantu mózgowy umożliwia osobom z zaburzeniami ruchu kończyn tworzenie tekstu za pomocą umysłu – bez użycia rąk.

Struktura krystaliczna kryształów kryje cenne informacje sprzed miliarda lat. Jest jak kapsuła czasu.

Algorytmy produkują fałszywe dokumenty oszukujące cyberprzestępców i ukrywających prawdziwe dokumenty wśród wiarygodnych fałszywek.

Procedura stymulacji wewnątrzczaszkowej rzuca światło na dokonujący się stale w mózgu cud przemiany wody prostych impulsów w wino naszej świadomości.

Chemia truje dziesiątki tysięcy podziemnych gatunków owadów, nicieni, bakterii, grzybów nieustannie filtrujących wodę, przetwarzających składniki odżywcze i regulujących temperatury na Ziemi.

Ten autonomiczny pojazd został stworzony m.in. do zamiatania i czyszczenia ulic.

Promieniowanie podczerwone emitowane przez ludzkie dłonie można wykorzystać do kodowania sekretnych informacji. Powstał pomysł, by sterować przyrządami za pomocą gestów.

Z grzybni można wytwarzać ekologiczne cegły, skórę i inne materiały, a nawet trumny rozkładające ciała zmarłych. Niektórzy specjaliści chcą z niej także wznosić żywe inteligentne budynki, które mogłyby stanąć nie tylko na Ziemi, ale również na Księżycu lub Marsie.

Materiały elektrochromowe mogą zmieniać kolor pod wpływem prądu elektrycznego. Służą w szczególności do wykonywania przeszkleń, które stają się nieprzezroczyste na życzenie. Trwają jednak badania nad stworzeniem innych technologii wykorzystujących ten efekt.

Futurystyczny skuter firmy BMW, szczypce z dźwięku, interfejs mózg–maszyna, wykrywający chorobę tampon. O takie rzeczy wzbogaciła się właśnie ludzkość.

Redukowanie emisji gazów cieplarnianych to główny cel większości programów ochrony klimatu. Mniej uwagi poświęca się sekwestracji w glebie węgla z atmosfery. Niesłusznie.

Budowa monstrualnych i niezwykle drogich układów nie jest jedynym rozwiązaniem. Już w latach 80. fizycy rozpoczęli pracę nad alternatywną koncepcją zderzaczy.

Badacze wykryli ukryty płaski świat w rzeczywistym, trójwymiarowym materiale, który jest idealnym przewodnikiem prądu elektrycznego.

Dzięki dynamicznie rozwijającej się technologii spotkamy bliskich z drugiego końca globu, obejrzymy koncert zmarłej gwiazdy i poddamy się skutecznej jak nigdy operacji serca. Ale jaką zapłacimy za to cenę?

Jak długo zachować świeżość truskawek?

Do ich stworzenia użyto polimerowego atramentu.

Co roku 700 tys. t złomu trafia do pieców huty ArcelorMittal na warszawskich Bielanach – zakładu otoczonego przez coraz bardziej wkradającą się na jego tereny zabudowę mieszkaniową oraz liczącą niemal 82 tys. m2 galerię handlową.

Technologię, która pozwala na dodatkowe wyostrzanie zdjęć, opracował zespół prof. Krzysztofa Dobka z Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.