1974, Przycinarka białek: „Trypsyna oraz substrat pasują do siebie niczym kawałki trójwymiarowej układanki.” Trypsyna jest enzymem trawiennym, który powoduje rozpad wiązań peptydowych w białkach. 1974, Przycinarka białek: „Trypsyna oraz substrat pasują do siebie niczym kawałki trójwymiarowej układanki.” Trypsyna jest enzymem trawiennym, który powoduje rozpad wiązań peptydowych w białkach. Scientific American, tom 231, nr. 1; lipiec 1974.
Strona główna

50, 100 i 150 lat temu

1974 1974
1924 1924
1874 1874
Lipiec

1974

Wymiotna obrona

„Wiele owadów zwraca połkniętą żywność lub wypróżnia się, kiedy czują się zagrożone – zjawisko to znane jest niemal wszystkim, którzy trzymali w dłoni konika polnego. Panuje przekonanie, że takie zachowania pomagają owadom uchronić się przed drapieżnikami. Gdy poruszyć larwę rośliniarki, ona natychmiast się odwraca i wylewa krople lepkiej cieczy na intruza. Taka wydzielina jest dla wielu drapieżników odrażająca – mrówki i pająki natychmiast uciekają. Larwy rośliniarek żywią się liśćmi drzew iglastych zawierającymi w dolnej części żywicę pochodzącą z gałązki. Żywica odstrasza wiele owadów. W ten sposób drzewo broni się przed atakiem”.

1924

Nieznane zabójcze promieniowanie

„Od czasu do czasu jesteśmy zaskakiwani doniesieniami na temat nowego promieniowania o dziwnych czy wręcz przerażających właściwościach, mogącego paraliżować lecące samoloty, wysadzać okręty wojenne i zabijać od razu całe wrogie armie. Moda na to dziwne promieniowanie nie przemija. Mówiło się o nim, kiedy w 1898 roku Nikola Tesla eksperymentował z prądami wysokiej częstotliwości i doprowadził do awarii generatorów w elektrowni odległej o kilka kilometrów. Blisko rok temu francuski wynalazca twierdził, że za pomocą tajemniczego promieniowania unieruchamiał taksówki w Paryżu. Ostatnio gadatliwy rewolucjonista Lew Trocki ostrzegł świat przed nową rosyjską bronią wykorzystującą zabójcze promieniowanie. Chodzą też plotki, że także Guglielmo Marconi od czasu do czasu eksperymentuje z zagadkowymi niszczycielskimi falami. Czym są te diabelskie promienie? Nikt tego nie wie – z wyjątkiem sponsorów takich badań. Na razie nie pokazano nam żadnych dowodów, jeśli nie liczyć paru mało przekonujących eksperymentów laboratoryjnych. Jesteśmy więc mocno sceptyczni i błądzimy po omacku w kompletnych ciemnościach.”

1874

Uwaga na nitroglicerynę

„Nitrogliceryna jest gęstym, bezbarwnym olejem. Ludzie są tak przyzwyczajeni do korzystania z rozmaitych oleistych cieczy, że nie potrafią sobie uzmysłowić, jakie zagrożenie niesie nawet odrobina nitrogliceryny. Przy najlżejszym potrząśnięciu materiał ten eksploduje, przy czym jako materiał wybuchowy jest 10 razy silniejszy od prochu strzelniczego. Pewnego wieczoru w mieście Jersey City pan z panią przechadzali się w świetle księżyca w pobliżu jednego z szybów tunelu linii kolejowej Delaware-
Lackawanna. Mężczyzna zobaczył na ziemi małą tubkę, podniósł ją, po czym przerzucił z ręki do ręki. Wówczas nastąpiła eksplozja, która uszkodziła mu oczy i spowodowała złamania rąk. Jego towarzyszka została ciężko ranna. Była to porzucona tubka z nitrogliceryną, która miała być użyta przy budowie tunelu.

Sto lat od odkrycia tlenu

„W nawiązaniu do propozycji, którą przedstawił Doktor H. Carrington Bolton z Columbia College pragnący zorganizować zjazd chemików w setną rocznicę narodzin nowoczesnej chemii, informujemy, że za ten dzień przyjmuje się 1 sierpnia 1784 roku, kiedy to Joseph Priestley odkrył tlen. W okolicach tej daty Carl Wilhelm Scheele otrzymał chlor, a wielu innych odkryć dokonał Antoine Lavoisier. Miejsce spotkania to Northumberland w Pensylwanii, gdzie pochowany został Priestley.”

Prohibicja 46 lat przed jej wprowadzeniem

„Jest taka substancja, która odpowiada za więcej nieszczęść, przestępstw i cierpienia na świecie niż jakakolwiek inna. To ona jest przyczyną dziesiątek tysięcy zabójstw i niezliczonych rabunków, kradzieży, podpaleń i samobójstw; sprowadziła biedę do milionów domów. To prawdziwy akt oskarżenia wobec owej substancji, która, jeśli chodzi o chemiczne relacje, znajduje się w bliskim sojuszu z niewinnym cukrem! Alkohol nie jest naturalnym produktem; może powstać jedynie w wyniku fermentacji. Gdyby taka chemiczna przemiana nie była możliwa, ludzkiej rasie byłyby oszczędzone łzy, których jest tak wiele, że mogłyby utworzyć potężną rzekę. Bez wahania możemy ogłosić, że świat w swoim współczesnym zaawansowanym stadium rozwoju nie potrzebuje alkoholu. Może warto uczynić ten wysiłek i pozbyć się tego potwora raz na zawsze – z kraju i ze świata. Jest w nas wystarczająco dużo mocy oraz racji moralnej, aby zmusić Kongres do wprowadzenia zakazu importu alkoholu, a legislatury stanowe do wprowadzenia zakazu jego produkcji”. W USA zakaz produkcji, transportu i sprzedaży alkoholu obowiązywał w latach 1920–1933.

Świat Nauki 07.2024 (300395) z dnia 01.07.2024; Z archiwum Scientific American; s. 80