Środowisko
Otworzyć się to trudna sztuka!
Jakie mechanizmy stoją za tym, że kwiaty rozkładają się rankiem i zamykają wieczorem? Która roślina otwiera kwiaty w ciągu 0,5 ms? Jaki gatunek postanowił bić przysiadające na nim owady? Kiedy płatki działają jak kurczący się miech akordeonu?
Martyna Walerowicz
1 listopada 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2024
Otworzyć się to trudna sztuka!
Środowisko
Ciepło, które uratowało Ziemię
Gdy Słońce nie dawało rady, nasz glob musiał radzić sobie sam.
(HOLD)
1 listopada 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2024
Ciepło, które uratowało Ziemię
Środowisko
Być jak dinozaur
Nowe skamieniałości i narzędzia analityczne rewolucjonizują wiedzę na temat zmysłów tych gadów
Amy M. Balanoff, Daniel T. Ksepka
1 listopada 2024
Scientific American z dnia 1 listopada 2024
Być jak dinozaur
Środowisko
Drzewa ruszają w drogę
Ostatnio klimat szybko się zmienia. Drzewa mogą usychać, przystosowywać się do zmian bądź… migrować w bardziej sprzyjające im miejsca.
Ewa Nieckuła
1 listopada 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2024
Drzewa ruszają w drogę
Środowisko
Orangutany potrzebują lat na naukę słania łóżka
Gniazda oferują coś więcej niż tylko ochronę przed drapieżnikami, w tym tygrysami. Kluczowe znaczenie ma także sam sen. Wszystkie małpy człekokształtne korzystają z gniazd, ale w różnym stopniu, zaś z badań wynika, że orangutany śpią głębiej i dłużej niż te naczelne, które sporadycznie budują gniazda.
Sierra Bouchér
1 listopada 2024
Scientific American z dnia 1 listopada 2024
Zdrowy sen
Środowisko
Potwory z przeszłości
Ewolucyjnie krokodyle są jedną z najstarszych grup współcześnie żyjących kręgowców. To idealnie skonstruowane maszyny do zabijania.
Radosław Kożuszek
1 listopada 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2024
Potwory z przeszłości
Środowisko
Sąsiad niedźwiedź
Niedźwiedzie mają trekking we krwi. Gdzie przebiegają szlaki ich wędrówek w Polsce? Ile jest tych zwierząt w naszym kraju? Kogo atakują? Czy odstrzał likwiduje problem?
Ewa Nieckuła
1 listopada 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2024
Sąsiad niedźwiedź
Środowisko
Nie wszystek mamut zniknął
„Ta nowa praca otwiera ogromne możliwości eksploracji biologii wymarłych gatunków – mówi Adrian Lister, paleontolog z Natural History Museum w Londynie. – To niesamowity wynik”.
Saima S. Iqbal
1 listopada 2024
Scientific American z dnia 1 listopada 2024
Składanie mamutów
Reklama
Środowisko
Kocie czapeczki
Wełniane akcesoria pomagają lepiej zrozumieć ból przewlekły u zwierząt.
(KKG)
1 listopada 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2024
Kocie czapeczki
Środowisko
Wszędobylski mikroplastik
Na powierzchni Morza Północnego w pobliżu Anglii unosi się średnio 25 tys. plastikowych drobin na każdym kilometrze kwadratowym. Są na Ziemi miejsca, gdzie pod tym względem jest jeszcze gorzej.
(HOLD)
1 listopada 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2024
Wszędobylski mikroplastik
Środowisko
Koniczyna i groszek uciekają ze „wzbogacanej” gleby
Czy wraz ze wzrostem temperatury i zmniejszeniem wilgotności w strefie umiarkowanej wzrośnie udział roślin, które wiążą azot atmosferyczny za pomocą symbiotycznych bakterii? Naukowcy postanowili sprawdzić tę hipotezę.
Piotr Panek
29 października 2024
Środowisko
Za wymieranie pod koniec triasu odpowiadają minusy
Mniej więcej 201,6 mln lat temu zniknęło trzy czwarte ziemskich organizmów organizmów. Winne temu były wulkany. Jak zadziałały? Odpowiadają badacze z Columbia Climate School.
Wojciech Mikołuszko
29 października 2024
Podkast
Podkast 109. Małgorzata Korczak-Abshire: Pingwin to nie postać z bajki
W jakiej kondycji są antarktyczne nieloty? Dlaczego trzeba dbać o dobrostan kryla? Czy rok 2048 przyniesie niekorzystne zmiany na mroźnym kontynencie? Odpowiada dr inż. Małgorzata Korczak-Abshire z Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk.
Katarzyna Czarnecka
25 października 2024
Środowisko
Pestycydy: jeśli nawet nie zabijają, to poważnie szkodzą
Największe jak do tej pory badanie wpływu środków ochrony na owady przeprowadzili naukowcy z Niemiec i Francji. Ich eksperymenty nie są wolne od ograniczeń, ale ich wyniki budzą niepokój.
Marcin Rotkiewicz
24 października 2024
Środowisko
Chmury mogą świecić godzinami
Rozbłyski gamma towarzyszące burzom były obserwowane już od paru dekad, ale ubiegłoroczna kampania jest jednym z najbardziej zaawansowanych przedsięwzięć mających na celu dokładne ich zbadanie.
Tomasz Roman Tarnawski
24 października 2024
Środowisko
Koralowce i glony: związek sprzed czasów dinozaurów
Czy wymarłe już linie parzydełkowców funkcjonowały w taki sam sposób jak współczesne? By to odkryć, naukowcy szukali w nich składników pochodzących z fotosyntezy.
Marta Alicja Trzeciak
24 października 2024
Reklama
Środowisko
Porowaty syntetyk połknie dwutlenek węgla z atmosfery
I w ten sposób uratuje ziemski klimat. Tak to widzą jego twórcy, którzy swój patent przedstawiają w dzisiejszym numerze „Nature”.
Andrzej Hołdys
23 października 2024
Środowisko
Meteoryt uderzył i rozpoczął karnawał życia
Miał 35–55 km średnicy – był zatem kilkukrotnie większy od tego, który przyczynił się do wyginięcia dinozaurów. Gdyby nie ten olbrzym sprzed 3,2 mld lat, historia organizmów ziemskich mogła się potoczyć wolniej. Albo w innym kierunku.
Andrzej Hołdys
22 października 2024
Środowisko
Warownia, czy willa z tarasem? Ślimaki szybko podejmują decyzję
Z tego eksperymentu wynikają przynajmniej trzy wnioski. Po pierwsze, ślimaki to sprytne bestie. Po drugie, udana reintrodukcja jest możliwa. Po trzecie, kluczem do ratowania zniszczonych ekosystemów jest wysoka różnorodność biologiczna.
Marta Alicja Trzeciak
18 października 2024
Środowisko
Pomidor i niecierpek na ringu. Kogo czeka nokaut?
Te gatunki często rosną w bliskim sąsiedztwie. Jak drugi wpływa na jakość owoców pierwszego – sprawdzili naukowcy z Instytutu Ochrony Przyrody PAN, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu i Uniwersytetu Wrocławskiego.
Piotr Panek
18 października 2024
Środowisko
Delfiny butlonose nie mają szans na powietrze wolne od plastiku
Drobiny tworzyw sztucznych znaleziono już wcześniej w żołądkach waleni z Zatoki Meksykańskiej, co sugerowało, że konsumują one zanieczyszczony nim pokarm. Teraz okazało się, że może być jeszcze gorzej.
Andrzej Hołdys
16 października 2024
Środowisko
Rurkoczułkowce buszują pod dnem oceanu
Na kryjówki w skorupie ziemskiej, w których dorastają te niezwykłe pierścienice, natrafili naukowcy w pobliżu kominów hydrotermalnych we wschodniej części Pacyfiku.
Andrzej Hołdys
15 października 2024
Środowisko
Milton: najgorsze scenariusze się nie sprawdziły. Nie był to jednak ostatni w tym roku niszczycielski wiatr
Przemarsz tego cyklonu przez Florydę potwierdził, że tegoroczny sezon huraganowy w północnej części tropikalnego Atlantyku – wliczając w to Morze Karaibskie i Zatokę Meksykańską – należy do najbardziej intensywnych w historii obserwacji.
Andrzej Hołdys
11 października 2024
Podkast
Podkast 108. Krzysztof Stereńczak: Leśnik z laserem
W jaki sposób modeluje się współczesne lasy? Jak symuluje się scenariusze ich dalszej ewolucji? Czym nowoczesny leśnik różni się od tego uwięzionego w stereotypach? Opowiada prof. dr hab. inż. Krzysztof Stereńczak – wicedyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa i lider niezależnego zespołu badawczego w IDEAS NCBR, zajmującego się leśnictwem precyzyjnym.
Karol Jałochowski
11 października 2024
Reklama
Środowisko
Zięby Darwina będą śpiewać inaczej. I nie jest to dobra wiadomość
Scenariusz dotyczący losów żyjących na Galapagos ptaków po okresach suszy przedstawili w „Science” Jeffrey Podos i Katie Schroeder z University of Massachusetts Amherst.
Wojciech Mikołuszko
10 października 2024
Środowisko
O krzewach, które wędrowały z tęsknoty za Zachodem
Dla setek gatunków roślin rosnących w lasach Europy Środkowej wiek XX okazał się stuleciem wielkiej migracji. Trochę przesunęły się na północ, uciekając przed ocieplającym się klimatem. Pognały jednak także w innym kierunku. Dlaczego?
Andrzej Hołdys
10 października 2024
Środowisko
Globalne ocieplenie: skok w bok czy droga bez powrotu
Czy jeśli średnia temperatura globalna tylko na pewien czas przekroczy próg 1,5 st. C, to klimat ziemski powróci do normy? Tak – to optymistyczna odpowiedź. Stanowczo zbyt optymistyczna.
Andrzej Hołdys
9 października 2024
Środowisko
Symbioza bakterii i grzybów: oglądanie początków ewolucji
Eksperyment, który wiele mówi o przeszłości, ale też wpływa na przyszłość, przeprowadzono w laboratoriach szwajcarskiej politechniki ETH Zurich. Wyniki opublikowano na łamach „Nature”.
Marta Alicja Trzeciak
8 października 2024
Środowisko
Jak przekonać do zmian myśliwych, drwali, leśników. Mówi Mikołaj Dorożała, główny konserwator przyrody
Jak przekonać myśliwych, drwali i rolników, że dobrostan lasów, rzek i bagien leży także w ich interesie – objaśnia Mikołaj Dorożała, główny konserwator przyrody, wiceminister klimatu i środowiska.
Jędrzej Winiecki
8 października 2024
Polityka z dnia 8 października 2024
Na froncie przyrody
Środowisko
Ogromne chmury pyroCb wiszą nad pożarami. Ziemia jest łatwopalna, a my igramy z ogniem
Wielkie pożary lasów i traw stają się normą. Dodatkowo rozgrzewają Ziemię, która – jak wiemy z przeszłości – jest planetą łatwopalną.
Andrzej Hołdys
8 października 2024
Polityka z dnia 8 października 2024
Igranie z ogniem
Środowisko
El Niño ma gest – działa także w Europie
Chociaż od tropikalnego Pacyfiku dzielą nas dziesiątki tysięcy kilometrów, tam może się rozstrzygać przyszłość naszych zim.
Andrzej Hołdys
7 października 2024
Podkast
Podkast 107. Anna Muszewska: Grzyby to jest świat
Saprofityczne, pasożytnicze, symbiotyczne – w wielkim spektaklu przyrody grzyby obsadzają wszelkie role. A przy tym swoją ważącą na kondycji globalnego ekosystemu pracę wykonują na drugim, a może nawet trzecim planie. O niezwykłym świecie grzybów opowiada ich badaczka dr hab. Anna Muszewska – mykolożka i bioinformatyczka, profesorka Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN, szefowa tamtejszej Pracowni Bioinformatyki Grzybów.
Karol Jałochowski
4 października 2024
Reklama
Środowisko
Rośliny zdobyły przyczółek na Antarktydzie. I energicznie sięgają po więcej
Naukowcy z British Antarctic Survey oraz dwóch angielskich uczelni sięgnęli po obrazy satelitarne. I stwierdzili, że roślinność poszerzyła zasięg swojego panowania z 1 km kw. w 1986 r. do prawie 12 km kw. w 2021 r.
Andrzej Hołdys
4 października 2024
Środowisko
Dlaczego mrówki zajęły się rolnictwem? Zainspirowała je wielka katastrofa
Te owady funkcjonują w niezwykłej symbiozie z grzybami. Trudzą się nieustannie, by utrzymać ich uprawę. Kiedy to się zaczęło? Naukowcy właśnie znaleźli odpowiedź.
Marcin Rotkiewicz
3 października 2024
Środowisko
Cały mózg muszki owocowej: największe osiągnięcie w historii
Do tej pory naukowcy dysponowali dokładnym opisem półkuli mózgowej o wielkości ok. 20 tys. neuronów i 14 mln synaps. Teraz powstała nowa, kompletna mapa tego narządu.
Wojciech Mikołuszko
3 października 2024
Środowisko
Co może bóbr? Dużo
Bobry przegryzły się na czołówki gazet. Politycy oskarżają je o niszczenie wałów powodziowych, a biolodzy biorą w żarliwą obronę. Te niedoceniane stworzenia prowadzą bezpłatną działalność retencyjną na ogólnokrajową skalę. [Artykuł także do słuchania]
Krzysztof Potaczała
1 października 2024
Polityka z dnia 1 października 2024
Bóbr budowniczy
Środowisko
Czy da się ocalić rafy koralowe?
Epizody masowego blaknięcia zagrażają koralowcom na całym świecie
Meghan Bartels
1 października 2024
Scientific American z dnia 1 października 2024
Czy da się ocalić rafy koralowe?
Środowisko
Międzykontynentalny szlak dinozaurów
Wędrowały nim ostatnie gigantyczne gady przed rozstaniem się dwóch wielkich lądów.
(HOLD)
1 października 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2024
Międzykontynentalny szlak dinozaurów
Środowisko
Grzyby: pomocnicy i mordercy po niezwykłej ewolucji
Choć na co dzień tego nie widzimy, grzyby pełnią niezwykle ważną funkcję w trwaniu ekosystemów leśnych, a co za tym idzie – produkcji drewna. Są także ważne w wytwarzaniu żywności oraz rozkładzie martwej materii organicznej. Mogą być pomocne człowiekowi, ale też zagrażać życiu jak śmiertelnie trujące muchomory zielonawe czy rakotwórcze zarodniki grzybów pleśniowych.
Robin Wilgan
1 października 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2024
Przodkowie grzybów
Środowisko
Ptaki i zmiany klimatu: tragedia w czterech aktach
Ogrom następstw zmian klimatycznych jest przytłaczający. Bardzo odbijają się one na życiu ptaków, będących elementem złożonych układów biocenotycznych – na ich wędrówkach, rozmnażaniu, rozmieszczeniu i liczebności. Wskazują na to dziesiątki publikacji naukowych.
Romuald Mikusek
1 października 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2024
Ptaki w mikrofalówce
Reklama
Środowisko
Samorodki ze wstrząsu
Trzęsienia ziemi mogą się przyczyniać do powstawania naturalnych bryłek złota.
(HOLD)
1 października 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2024
Samorodki ze wstrząsu
Środowisko
Roślinne wampiry
Istnieją na świecie rośliny, które nie są samożywne, nie mają chlorofilu i bez pasożytowania by nie przeżyły.
Radosław Kożuszek
1 października 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2024
Roślinne wampiry
Środowisko
Namorzyny postanowiły zmienić klimat
Rosną w miejscach, w których niewiele roślin może przetrwać. Występują w wielu regionach świata, ale tylko w międzyzwrotnikowych i podzwrotnikowych szerokościach geograficznych. Tak było. Teraz ostatnia informacja wydaje się nieaktualna.
Michael Adno
1 października 2024
Scientific American z dnia 1 października 2024
Marsz namorzynów
Kosmos
Ganimedes otrzymał cios i nie wrócił do pionu
Obiekt, który uderzył w największy księżyc Układu Słonecznego, miał średnicę ok. 300 km. Był zatem olbrzymem dziesiątki razy większym od meteorytu, który zakończył erę dinozaurów na Ziemi przed 65 mln lat.
Andrzej Hołdys
1 października 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2024
Cios w Ganimedesa
Środowisko
Komunikacja długodystansowa
Słonie nawołują się po imieniu
Marta Zaraska
1 października 2024
Scientific American z dnia 1 października 2024
Komunikacja długodystansowa
Środowisko
Bliższe spotkania
Modliszka zwyczajna (Mantis religiosa) to owad nam świetnie znany, ale do niedawna raczej z popularnonaukowych filmów i publikacji – dziś możemy go spotkać na ulicach polskich miast
Elżbieta Wieteska
1 października 2024
Scientific American z dnia 1 października 2024
Bliższe spotkania
Środowisko
Niesforne mewy
Dlaczego kradną ludzkie jedzenie?
(KKG)
1 października 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2024
Niesforne mewy
Środowisko
Mount Everest: dlaczego urósł najbardziej i raczej się nie zatrzyma
Wewnętrzne i zewnętrzne moce geologiczne czasami ze sobą walczą, a czasami łączą siły. Temu drugiemu scenariuszowi zawdzięcza swoją pozycję najwyższa góra świata – odkryli naukowcy.
Andrzej Hołdys
30 września 2024
Reklama
Środowisko
Duża wioślarka może więcej. Czy ta reguła działa?
Filtratorki planktonowe o większych rozmiarach gorzej sobie radzą w wyższych temperaturach i przy pożywieniu uboższym w fosfor – założyli naukowcy i eksperymentalnie sprawdzili zasadę sformułowaną 60 lat temu.
Piotr Panek
30 września 2024
Opinie
Mordercze wilki, niszczycielskie bobry, groźne dziki. Czy Polska zamierza wojować z przyrodą?
Politycy odgrzewają właśnie pomysły rodem z PRL, zapominając o tym, co twardo deklarowali obywatelom i przyrodnikom przed ubiegłorocznymi wyborami. Ignorują przy tym wiedzę naukową na temat działania ekosystemów czy prawdziwe dane dotyczące strat rolników.
Jędrzej Winiecki
27 września 2024
Środowisko
Ośmiornice i ryby: kto tu właściwie rządzi
Poszukująca pożywienia grupa złożona z różnych gatunków, potrzebuje lidera, ale nie wybiera się go raz na całe polowanie – informują badacze w „Nature Ecology & Evolution”.
Wojciech Mikołuszko
27 września 2024
Podkast
Podkast 106. Wiktor Kotowski: Wdepnąłem w bagna na dobre
Mokradła to skarby bioróżnorodności. Niosą też nieocenioną pomoc w hamowaniu zmian klimatycznych, a zanim tych zmian nie cofniemy, pozwolą nam się do nich zaadaptować. O tych bezcennych ekosystemach opowiada ich badacz, dr hab. Wiktor Kotowski z Zakładu Ekologii i Ochrony Środowiska UW, współzałożyciel Centrum Ochrony Mokradeł i popularyzator nauki.
Karol Jałochowski
26 września 2024
Środowisko
Jet stream pomógł Czarnej Śmierci i sprzyja skrajnościom pogodowym
Co najmniej od 700 lat europejską aurą rządzą wędrówki prądu strumieniowego – wskazują słoje drzew. I wpływają na różne aspekty egzystencji mieszkańców kontynentu.
Andrzej Hołdys
25 września 2024
Środowisko
Jak fala powodziowa namiesza w Bałtyku
Wizualnie będzie to widowiskowe: żółtobrązowa woda z zawiesiną wpadnie do niebieskozielonej. Tyle że Odra – i w znacznie mniejszym stopniu Wisła – wniosą do naszego morza sporo zanieczyszczeń. Jakich? Odpowiedzi można szukać w raporcie IMGW z 1997 r.
Piotr Panek
24 września 2024
Środowisko
Woda? Niech wsiąka! Dlaczego zbiorniki i wyższe wały to tylko tykające bomby
O naturalnych sposobach przechwytywania wody mówi dr Andrzej Jermaczek, autor książek i wielu projektów odtwarzania mokradeł i ich walorów retencyjnych, prowadzonych m.in. w Sudetach.
Jędrzej Winiecki
24 września 2024
Polityka z dnia 24 września 2024
Niech wsiąka
Środowisko
Antropocen rozpoczął się w latach 50. Jest potwierdzenie
Szczegółowe dane ze 137 profili geologicznych znajdujących się we wszystkich głównych regionach świata zebrali naukowcy. I wskazali, że od kiedy widać w nich „fundamentalną zmianę w ekosystemie ziemskim wywołaną presją człowieka”.
Andrzej Hołdys
24 września 2024
Reklama
Środowisko
Naukowcy do polityków: nie ma czasu na odwlekanie dyskusji o sposobach wyjścia z kryzysu klimatycznego
Podtopienia i powodzie, upały i susze: To nie jest pojedyncze odstępstwo od normy. To nowa rzeczywistość, o której nadejściu środowiska naukowe i strona społeczna informowały od bardzo dawna – piszą do polskich parlamentarzystów badacze.
pulsar
22 września 2024
Podkast
Podkast 105. Andrzej Hołdys: Po prostu zapomnieliśmy o wodzie
Co człowiek już zepsuł w klimacie, sprowadzając na siebie choćby susze i powodzie? Co może jeszcze zrobić, żeby zminimalizować kolejne ryzyka? Odpowiada – nie całkiem pesymistycznie – Andrzej Hołdys: geograf, dziennikarz naukowy specjalizujący się w naukach o ziemi i dyscyplinach pokrewnych, autor pulsara.
Katarzyna Czarnecka
20 września 2024
Środowisko
Dwadzieścia lat z mikroplastikiem. Raport o zatruwaniu świata
Są w powietrzu, którym oddychamy, w wodzie, którą pijemy, i w pokarmach, które zjadamy. My, ale też wszystkie inne organizmy. W 2022 r. zaśmieciliśmy Ziemię nawet 40 mln ton plastikowych drobin o średnicy poniżej pół centymetra. Za dwie dekady będzie to już 80 mln ton, jeśli nie zatrzymamy tej fali – prognozują naukowcy w „Science”.
Andrzej Hołdys
20 września 2024
Środowisko
Homo: dziecko rekordowych chłodów. Nie powinno podgrzewać planety
Naukowcy zrekonstruowali temperatury na globie w ciągu ostatniego pół miliarda lat. Rządził nimi dwutlenek węgla w atmosferze. Najzimniej było w plejstocenie, który – tak się składa – był także epoką człowieka.
Andrzej Hołdys
19 września 2024
Środowisko
O niezwykłych relacjach łososiowatych z bakteriami
Ssaki chronią przed nimi swoje mózgi. Żyją w ich organizmach w jelitach. U zwierząt zmiennocieplnych występują w innych narządach wewnętrznych oraz we krwi. Czy jednak są to wszędzie te same patogeny?
Wojciech Mikołuszko
19 września 2024
Środowisko
Goryle nizinne też potrafią się same leczyć. I inspirują ludzi
Małpy zamieszkujące Park Narodowy Moukalaba-Doudou w Gabonie mają w swoim menu ponad 27 gatunków roślin. Badacze zwrócili szczególną uwagę na cztery: puchowiec pięciopręcikowy, Myrianthus arboreus, figowiec oraz iroko (Milicia excelsa).
Marcin Rotkiewicz
12 września 2024
Środowisko
Atmosferyczny klincz: jednego gazu cieplarnianego ubyło, drugiego przybyło
Tempo koncentracji metanu przyspieszyło w ciągu ostatnich pięciu lat. Wpływ na to mogła mieć pandemia Covid-19.
Andrzej Hołdys
11 września 2024
Środowisko
Pogoda jest dobra dla patogenów
Zarazki mogą pokonać w powietrzu tysiące kilometrów. Naukowcy odkryli, co im w tym pomaga.
Andrzej Hołdys
10 września 2024
Reklama
Środowisko
Ziemia ma pole elektryczne. Jest potwierdzenie NASA
Rakieta badawcza wystrzelona ze Spitsbergenu zmierzyła nad biegunem strumień naładowanych cząstek wypychanych z ziemskiej atmosfery.
Andrzej Hołdys
4 września 2024
Środowisko
Dinozaury opowiadają o ostatnich chwilach superkontynentu
120 mln lat temu, czyli we wczesnej kredzie, pradawne gady zostawiły ślady w mule, który otaczał ówczesne rzeki i jeziora. Jedną ich partię znaleziono właśnie w Brazylii, drugą w Kamerunie.
Wojciech Mikołuszko
3 września 2024
Środowisko
Turbulencji będzie coraz więcej
Ziemska atmosfera, w której kumuluje się coraz więcej energii cieplnej, staje się mniej przyjazna dla samolotów.
Andrzej Hołdys
1 września 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024
Będzie coraz więcej turbulencji
Środowisko
Tatry: historia wzrostu i być może znikania
W swojej długiej historii Tatry wiele razy zmieniały oblicze. To najnowsze – bardzo efektowne – ma zaledwie kilkanaście tysięcy lat, czyli niewiele w porównaniu z wiekiem najstarszych tutejszych skał, które narodziły się setki milionów lat temu.
Andrzej Hołdys
1 września 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024
Przygody Tatr
Środowisko
Zimno stworzyło zwierzęta
Według nowej hipotezy pierwsze organizmy wielokomórkowe pojawiły się na Ziemi w czasie gigantycznego zlodowacenia.
(HOLD)
1 września 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024
Zimno stworzyło zwierzęta
Środowisko
Dla kogo śpiewają kraby
Gdy samce kraba skrzypka zamierzają przywabić samicę, emitują serię wibracji i impulsów dźwiękowych, bębniąc o ziemię. Te skorupiaki mają jednak bogatszy repertuar.
Kiley Price
1 września 2024
Scientific American z dnia 1 września 2024
Krabie pieśni
Środowisko
Waran bierze ofiary na żelazny ząb
Są niczym relikt przeszłości, a badania nad nimi mogą dostarczyć informacji o życiu i zwyczajach ich ewolucyjnych krewnych – dinozaurów. Okazało się np., że ich zęby przypominają te występujące u mięsożernych teropodów.
(KKG)
1 września 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024
Smok z żelaznymi zębami
Środowisko
Rośliny i patogeny: żywnościowy wyścig zbrojeń
Czy uda nam się przechylić szalę zwycięstwa na korzyść roślin będących dla nas źródłem pożywienia?
Justyna Jońca
1 września 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024
Immunologia roślin
Reklama
Środowisko
Ptasie odloty. Biologia piór jest bardziej fascynująca niż sądziliśmy
Jak dokonywała się ewolucja złożonych struktur? Jak anatomia i zachowania zwierząt oddziaływały wzajemnie na siebie? Fokus na pióra.
Michael B. Habib
1 września 2024
Scientific American z dnia 1 września 2024
Ptasie odloty. Biologia piór jest bardziej fascynująca niż sądziliśmy
Środowisko
Technika w służbie przyrody
Jak drony pomagają ratować bioróżnorodność
Elżbieta Wieteska
1 września 2024
Scientific American z dnia 1 września 2024
Technika w służbie przyrody
Środowisko
Szympansy mówią krótko i na temat
Komunikacja tych zwierząt opiera się na gestach, mimice, wokalizacji i przybieraniu postaw. Wydają one 12 rodzajów okrzyków, których znaczenie zależy od sytuacji i sposobu, w jaki je zestawiono. Wydaje się jednak, że istotniejsza w przekazywaniu informacji innym osobnikom jest mowa ciała.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 września 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024
Dyskusje szympansów
Środowisko
Pancernik: zagadkowe zwierzę może rozwiązać zagadkę niewidzenia
Dawniej jego mięso ratowało ludzi w czasach kryzysu żywnościowego. Dziś uważa się, że okaże się pomocny w medycynie.
Radosław Kożuszek
1 września 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024
Zagadkowe zwierzę w pancerzu
Środowisko
Sęp: niedoceniony ptak porządkowy może nie przetrwać kryzysu
Bez padlinożernych ptaków świat byłby o wiele mniej przyjemnym miejscem. Niestety, powoli się nim staje, bo w wielu regionach istnienie sępów jest poważnie zagrożone. Tymczasem mało kto jest świadom ich znaczenia dla środowiska.
Ewa Nieckuła
1 września 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024
A to sęp
Środowisko
Sztuczne światło utwardza liście drzew
Badacze wybrali 30 miejsc w Pekinie, położonych zarówno w pobliżu głównych ulic oświetlonych przez całą noc, jak i w ciemniejszych lokalizacjach. Zebrali 5 tys. liści. I mają złe wiadomości dla ptaków.
Andrzej Hołdys
1 września 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024
Twardy miejski liść
Środowisko
Niczym korona
Chmury lenticularis powstają w stabilnych wirach atmosferycznych
Joanna Thompson
1 września 2024
Scientific American z dnia 1 września 2024
Niczym korona
Środowisko
Czy naprawdę trzeba ucinać ogony?
U dorosłych owiec ogon może być bardzo długi (do kilkunastu centymetrów). „Ale jak to?” – pomyślą Państwo. Przecież po pastwiskach snują się zwierzęta z króciutkimi ogonkami.
Olga Orzyłowska-Śliwińska
1 września 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024
Czy naprawdę trzeba ucinać ogony?
Reklama
Środowisko
Żegnaj, trawniku
Gdy historyczny trawnik zastąpiono łąką, wkrótce pojawiły się nowe gatunki owadów, nietoperzy i roślin
Jesse Greenspan
1 września 2024
Scientific American z dnia 1 września 2024
Żegnaj, trawniku
Środowisko
Daleki świat w parku
W naszych parkach i ogrodach można spotkać rośliny pochodzące z niemal wszystkich kontynentów. Dobrze je znamy z wyglądu, choć często nie mamy pojęcia, skąd je przywieziono i jakie ciekawe cechy je wyróżniają.
Mariola Rabska
1 września 2024
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024
Daleki świat w parku
Środowisko
Kultura bierze górę nad naturą – czasem, u dziergaczy
Pewien gatunek wróblowych żyjących w Afryce buduje gniazda w stylu, którego nie dyktują im geny, lecz inne ptaki.
Wojciech Mikołuszko
30 sierpnia 2024
Środowisko
Megadepresja, potem megapotop. Niewiele organizmów wyszło z nich cało
Morze Śródziemne było areną istnych kataklizmów. Kilka milionów lat temu wyschło, by ulec wskrzeszeniu. Większość wcześniej tam żyjących gatunków została zastąpiona przez nowe.
Andrzej Hołdys
29 sierpnia 2024
Środowisko
Pożary w Kanadzie ociepliły świat w zawrotnym tempie
Podczas gigantycznych pożarów lasów, które wiosną i latem zeszłego roku ogarnęły Kanadę, do atmosfery trafiło tyle gazów cieplarnianych, ile w rok wytwarza siedem krajów z pierwszej dziesiątki największych emitentów.
Andrzej Hołdys
28 sierpnia 2024
Środowisko
Życie pod wulkanem, czyli na beczce prochu
Pół miliarda ludzi mieszka w pobliżu czynnych wulkanów zdolnych do wielkich erupcji. Niektóre z nich mogłyby zmieść z powierzchni Ziemi całe aglomeracje. [Artykuł także do słuchania]
Andrzej Hołdys
27 sierpnia 2024
Polityka z dnia 27 sierpnia 2024
Czy to lawa, czy sen?
Środowisko
Bez deszczu nie byłoby życia?
Tak sugerują wyniki najnowszego eksperymentu przeprowadzonego przez zespół, któremu lideruje noblista Jack Szostak.
Andrzej Hołdys
27 sierpnia 2024
Środowisko
Azot znaczy życie, azot znaczy śmierć
W zbiornikach wodnych pływają dziś głównie nie ludzie, a sinice. Drzwi do „sukcesu” tych jednokomórkowców otwiera pierwiastek o liczbie atomowej 7.
Piotr Panek
24 sierpnia 2024
Reklama
Środowisko
Pomysły na ratowanie klimatu. Działa tylko co dwudziesty
Ludzkość wykazała się gigantyczną inwencją. Zbyt dużą i zbyt chaotyczną – twierdzą autorzy pierwszej tak obszernej i szczegółowej oceny polityk klimatycznych.
Andrzej Hołdys
23 sierpnia 2024
Środowisko
W glonowych fabrykach toksyn pracują białka jak Godzilla
Substancje powodujące pomory ryb w stawach powstają przy udziale białek o rzadko spotykanych w przyrodzie rozmiarach.
Piotr Panek
19 sierpnia 2024
Środowisko
Wróble pokochały Berlin
Wszędzie w Europie wróble drastycznie zmniejszają swoją liczebność. Wszędzie poza niemiecką stolicą.
Wojciech Mikołuszko
15 sierpnia 2024
Środowisko
Inwazja pasożytów na inwazyjną biedronkę
Harmonia axyridis – wcześniej nic jej nie szkodziło i w szybkim tempie stała się naszym pospolitym gatunkiem. Ale ta biedronka z Azji nie jest już w Polsce bezpieczna.
Wojciech Mikołuszko
14 sierpnia 2024
Środowisko
Gorączkowa relacja: jak (nie) pisać o Gorączce Zachodniego Nilu
U warszawskich krukowatych wykryto obecność zakaźnego patogenu. W mediach wykryto nadinterpretację.
Marta Alicja Trzeciak
13 sierpnia 2024
Środowisko
Jak po schodkach. Ziemia nierównomiernie zwalnia obroty
Na prędkość wirowania Ziemi wpływ miał układ lądów i oceanów – odkryli naukowcy. A ona, być może, na skoki bioróżnorodności.
Andrzej Hołdys
13 sierpnia 2024
Środowisko
Sosna ucieka, a z nią dzięcioły
Dominująca w polskich lasach sosna zwyczajna może w przyszłości ustąpić miejsca innym gatunkom, co wpłynie na preferencje gniazdowania niektórych ptaków.
Piotr Panek
12 sierpnia 2024
Środowisko
Płaszcz Ziemi: jest rekordowy odwiert, trzeba dotrzeć głębiej
Człowiek wylądował na Księżycu, wysłał sondy kosmiczne na odległe globy, zanurkował nawet na dno oceanu, lecz przez ponad pół wieku nie potrafił przewiercić na wylot skorupy ziemskiej. Wreszcie się udało.
Andrzej Hołdys
9 sierpnia 2024
Reklama
Środowisko
Ssaki ery dinozaurów nie spieszyły się z rozwojem
Dzisiejsze ssaki – stekowce, torbacze i dominujące łożyskowce – rosną szybko w pierwszym etapie życia, a później ich rozwój się zatrzymuje. W przypadku ich przodków było inaczej.
Wojciech Mikołuszko
8 sierpnia 2024
Środowisko
Zrobić naturę w trąbę. Jak namierzyć tornado?
Czy da się zatrzymać tornado? To nierealne – twierdzą naukowcy. A namierzyć taką wirówkę, zanim powstanie? Próby trwają.
Andrzej Hołdys
6 sierpnia 2024
Polityka z dnia 6 sierpnia 2024
Jak zrobić naturę w trąbę
Środowisko
Niedobór wody ojcem postępu w Anglii
Dlaczego rewolucja przemysłowa zaczęła się właśnie na Wyspach Brytyjskich? Nie istnieje jedno wyjaśnienie. Autorzy najnowszego badania wskazują kolejną możliwą, niedostrzeganą dotychczas, przyczynę.
Tomasz Targański
6 sierpnia 2024
Środowisko
Lodowce tropikalne najmniejsze od początku holocenu
To oznacza, że przekroczony został kolejny próg w reagowaniu ziemskiej przyrody na nasilający się efekt cieplarniany.
Andrzej Hołdys
5 sierpnia 2024
1
2
...
21
następna »
Reklama
Reklama