Geniusz i szaleństwo

• 
  Człowiek

  Pokutną zbroję przywdziewali nie tylko mężczyźni

  Ustalono płeć szczątków znalezionych w ruinach bizantyjskiego klasztoru Khirbat el-Masani pod Jerozolimą. Tym samym jest pierwszy dowód na to, że surowe praktyki pokutne stosowały także kobiety.

  Agnieszka Krzemińska

  12 marca 2025
• 
  Człowiek

  Królewski dotyk: dwusetna rocznica końca wiary

  W 1825 r. odbyła się intronizacja Karola Filipa Burbona, od tego momentu Karola X. Była to ostatnia koronacja króla Francji – kolejni królowie (i jeden cesarz) tytułowali się już władcami Francuzów. Była to też ostatnia okazja do wykonania pewnego zabiegu, teoretycznie medycznego.

  Piotr Panek

  24 lutego 2025
• 
  Człowiek

  Podkast 124. Ewa Łabno-Falęcka: O wspólnej miłości Marii i Alberta

  Co łączyło Skłodowską-Curie i Einsteina? Na czym w życiu zależało im najbardziej? Co ich różniło? O korespondencji między dwojgiem badaczy opowiada dr Ewa Łabno-Falęcka – doradczyni inwestycyjna, wykładowczyni na Politechnice Warszawskiej, założycielka i prezeska Fundacji Rozwoju Edukacji dla Przemysłu, współwydawczyni książki „Listy 1911–1932 Maria Skłodowska-Curie / Albert Einstein”.

  Karol Jałochowski

  14 lutego 2025
• 
  Człowiek

  James Cook: trzy śmierci brytyjskiego żeglarza

  Bohater czy złoczyńca? Ofiara czy winowajca? Kim był jeden z najsłynniejszych podróżników i dlaczego o jego zabójstwie dyskutuje się do dziś. [Artykuł także do słuchania]

  Katarzyna Kostecka

  13 lutego 2025
• 
  Człowiek

  Amazonia: Kultura Casarabe rolniczo wyprzedziła swój czas

  Tropikalne lasy Amazonii przez dekady kojarzono z dziewiczą przyrodą i plemionami żyjącymi w harmonii z naturą. Kolejne odkrycia burzą ten obraz.

  Agnieszka Krzemińska

  30 stycznia 2025
• 
  Człowiek

  Trzecia kultura Siwczyka. Andrzej Szuba: Dawca oddechu z Granicznej

  Dom ze słów, który zbudował, to wysoka wieża samotności, ale też głęboko empatyczny, gościnny schron, nad którym płonie niebo pytań Kanta i trzeszczą zakłady Pascala. [Artykuł także do słuchania]

  Krzysztof Siwczyk

  12 stycznia 2025
• 
  Człowiek

  „Nie mów mi, co robić!”, czyli współczesna postać anarchizmu według Jamesa C. Scotta

  Jak nie być rządzonym? Zmarły w tym roku politolog, antropolog i anarchistyczny myśliciel James C. Scott wyjaśniał to w sposób nowatorski i inspirujący. [Artykuł także do słuchania]

  Tomasz Targański

  10 grudnia 2024
• 
  Człowiek

  Kopernik, Galileusz, Kepler: geniusz nie pochodzi z próżni

  Ze względu na ogromny zakres materiału prześledzenie ewolucji wiedzy naukowej na dużą skalę jest niezwykle trudne. Autorzy opublikowanego w „Science Advances” poradzili sobie z tym wyzwaniem dzięki sztucznej inteligencji.

  Tomasz Targański

  26 listopada 2024
• 
  Człowiek

  Bierzcie i programujcie w tym wszyscy. Zmarł Thomas E. Kurtz

  Był współtwórcą języka BASIC. To dzięki niemu komputery stały się dostępne dla wszystkich.

  pulsar

  19 listopada 2024
• 
  Zdrowie

  Mateusz K. Hołda, laureat tegorocznej Nagrody Naukowej POLITYKI: Serce? To się obrazuje!

  Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. Mateuszem Hołdą, kardiomorfologiem, laureatem Nagrody Naukowej w kategorii nauki o życiu, pierwszym polskim naukowcem, który otrzymał doktorat przed ukończeniem studiów, a tytuł profesora jako dwudziestoparolatek.

  Marta Alicja Trzeciak

  19 listopada 2024
• 
  Struktura

  Sebastian Glatt, Janusz Lewiński, Krzysztof Sacha oraz Marcin Wodziński z Nagrodami Fundacji na rzecz Nauki Polskiej

  33. raz FNP uhonorowała najlepszych rodzimych badaczy w czterech kategoriach: nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich, humanistycznych i społecznych, chemicznych i o materiałach oraz o życiu i o Ziemi.

  pulsar

  30 października 2024
• 
  Człowiek

  Krzysztof Kolumb był sefardyjskim Żydem? „Niemal na pewno”. I w tym sęk

  Podręczniki historii mówią, że odkrywca Nowego Świata wywodził się z Genui. Hiszpanie odpowiedzieli na to właśnie swoimi badaniami, które temu przeczą. A środowisko naukowe ma wątpliwości.

  Tomasz Targański

  14 października 2024
• 
  Człowiek

  Uczony bezpaństwowców. Zmarł James C. Scott

  Ten politolog, antropolog i anarchistyczny myśliciel w nowatorski sposób opisał, co to znaczy być „nierządzonym” i jak opierać się państwu.

  Tomasz Targański

  4 sierpnia 2024
• 
  Człowiek

  Houdini i Conan Doyle: Wielka kłótnia o duchy

  Wiara zjawiska nadprzyrodzone była taką kością niezgody, że przyjaźń obu mistrzów epoki nie wytrzymała tej próby.

  Kamil Nadolski

  1 sierpnia 2024
• 
  Człowiek

  Tycho Brahe: ten, który znalazł wolfram?

  Badacze wykonali analizę pozostałości ceramiki i szklanych naczyń używanych przez XVI-wiecznego astronoma i alchemika w laboratorium w Uraniborg na szwedzkiej wyspie Ven. Wyniki nieco ich zaskoczyły.

  Tomasz Tarnawski

  29 lipca 2024
• 
  Człowiek

  Trzecia kultura Siwczyka. Andrzej Stasiuk: Pisarz winien jest coś rzeczywistości

  To pierwsze i jedyne przykazanie moralne. Stasiuk trzymał się go zawsze mocno. Żadna z jego książek, nawet słynny metafizyczny poemat prozą nie próbuje zdominować tego, co rzeczywiste.

  Krzysztof Siwczyk

  16 czerwca 2024
• 
  Kosmos

  Ziemia mu nie uciekła. Żegnamy astronautę Williama Andersa

  Są takie kadry, które utrwalają się w pamięci na zawsze. Tak jest w przypadku „Earthrise” – słynnego zdjęcia naszej planety wykonanego w grudniu 1968 r. przez Billa Andersa.

  Andrzej Hołdys

  11 czerwca 2024
• 
  Człowiek

  Światowiec bez wątpienia. Zmarł prof. Maciej Gliwicz

  W pierwszej połowie 2024 roku zmarło dwóch profesorów Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego – Piotr Węgleński i Zbigniew Maciej Gliwicz. Obaj urodzili się w 1939 r. i studiowali biologię na przełomie lat 50. i 60. XX w. Obaj wpłynęli na moją ścieżkę życiową, ale to Gliwicz nadał jej kierunek.

  Piotr Panek

  10 czerwca 2024
• 
  Człowiek

  Carl Gustav Jung i Wolfgang Pauli: doskonała synchroniczność

  Psychiatra i fizyk spotkali się z powodu problemów tego drugiego. Tak narodziła się przyjaźń – tyleż prywatna, co naukowa.

  Tomasz Tarnawski

  1 czerwca 2024
• 
  Człowiek

  Ile bufona w Buffonie? Jak zapomniany przyrodnik wrócił na pierwsze strony gazet

  Zapomniany przyrodnik trafia na pierwsze strony gazet. Media donoszą, że ten francuski arystokrata „zrozumiał ewolucję sto lat przed Darwinem” i już w XVIII w. „martwił się ociepleniem klimatu”. Mają rację?

  Piotr Panek

  21 maja 2024