Nauki o złożoności

• 
  Struktura

  Obraz duchów

  Splątanie kwantowe pozwala poznać działanie roślin.

  Rachel Berkowitz

  1 kwietnia 2025
• 
  Środowisko

  Pingwinia kartografia

  Zrzucone przez ptaki pióra mogą pomóc w monitorowaniu zagrożenia rtęcią na Antarktydzie.

  Gayoung Lee

  1 kwietnia 2025
• 
  Środowisko

  Bieg pokraczny, ale skuteczny

  Nietypowa strategia lokomocji pozwala ptakom szybko się przemieszczać.

  Meghan Bartels

  1 kwietnia 2025
• 
  Struktura

  Zajrzeć do środka

  Barwnik spożywczy na pewien czas czyni skórę przezroczystą.

  Lauren J. Young

  1 kwietnia 2025
• 
  Środowisko

  Koralowce bronią się przed ciepłem

  Chociaż nie są mobilne, mają kilka sposobów na przetrwanie w coraz cieplejszej wodzie.

  Rohini Subrahmanayam

  1 kwietnia 2025
• 
  Środowisko

  Jądro pełne helu?

  W środku Ziemi może się znajdować znaczna ilość pierwiastka pochodzącego z narodzin Wszechświata.

  (HOLD)

  1 kwietnia 2025
• 
  Technologia

  Aardvark Weather: pogodynka jak błyskawica

  Ten program AI do przewidywania pogody zbudowali naukowcy z University of Cambridge oraz Alan Turing Institute w Londynie. Jest dziesiątki razy szybszy i tysiące razy mniej energochłonny od dotychczasowych tego typu modeli.

  Andrzej Hołdys

  24 marca 2025
• 
  Struktura

  Śluzowiec: szczególny pomocnik astronoma

  Te jednokomórkowe organizmy są mistrzami w eksploracji swojego środowiska. Ich wielojądrowa śluźnia uwypukla się w różnych kierunkach. Gdy natrafi na źródło pożywienia, otaczająca cytoplazmę błona się rozluźnia i cytoplazma w tym kierunku się „przelewa”.

  Mark Popinchalk

  1 marca 2025
• 
  Struktura

  Jak mądrze tworzyć prawo

  Przemysł tytoniowy pokazuje, dlaczego musimy szybko zmienić przepisy dotyczące stosowania substancji chemicznych

  Redakcja Scientific American

  1 marca 2025
• 
  Środowisko

  Santorini: możliwa powtórka katastrofy sprzed tysięcy lat?

  Czy aktywność sejsmiczna na wyspie jest związana z ruchami tektonicznymi wzdłuż uskoku Amorgos, czy przepowiada erupcję wulkaniczną? Naukowcy ostrożnie odpowiadają i monitorują sytuację.

  Jolanta Iwańczuk

  10 lutego 2025
• 
  Środowisko

  Fotosynteza z turbodoładowaniem

  Sześćdziesiąt lat temu odkryto, że fotosynteza u trzciny cukrowej przebiega inną ścieżką niż u większości roślin – co zapoczątkowało badania nad zaskakującym mechanizmem C4.

  Piotr Panek

  8 lutego 2025
• 
  Środowisko

  Wulkany na Azorach wpływały na klimat Europy

  W sercu Atlantyku kryją się swoiste kapsuły czasu. Ich badania dostarczyły informacji o zmianach klimatu i aktywności wulkanicznej w ciągu ostatnich 4000 lat.

  Jolanta Iwańczuk

  7 lutego 2025
• 
  Technologia

  Siedem technologicznych nadziei roku 2025

  Tygodnik „Nature” sugeruje, co warto mieć na oku w tym roku i jakich przełomów można się spodziewać.

  Tomasz Roman Tarnawski

  4 lutego 2025
• 
  Środowisko

  Światowy Dzień Mokradeł: Konwencja Ramsarska obchodzi 50. urodziny. Co zmieniła w Polsce?

  Wiemy już, że mokradła to nie tylko ekosystemy ważne tylko dla ptaków czy przysłowiowych żabek. Nasz los jest z nimi związany w sposób nierozerwalny.

  Piotr Panek

  2 lutego 2025
• 
  Środowisko

  Pył z Sahary pamięta testy jądrowe. Nie jest jednak groźny

  Mieszkańcy części krajów europejskich obserwowali w marcu 2022 r. niecodzienne zjawisko – ich samochody i balkony pokryły się rudym nalotem. Ten przypadek stał się okazją do przeprowadzenia bezprecedensowego badania.

  Marcin Rotkiewicz

  31 stycznia 2025
• 
  Środowisko

  Nowe lasy nie zatrzymają zagłady zwierząt?

  Zaskakującą tezę stawiają autorzy badań, które publikuje właśnie „Science”. Postawione przez nich pytanie brzmiało: w jaki sposób ssaki, płazy, gady i ptaki reagują lub też mogą zareagować na trzy powszechnie wdrażane strategie redukowania poziomu gazów cieplarnianych?

  Andrzej Hołdys

  23 stycznia 2025
• 
  Środowisko

  Skąd się biorą ptasie śpiewy w kosmosie?

  Naukowcom już wydawało się, że wiedzą, jak powstają zagadkowe fale promieniowania elektromagnetycznego generowane w pobliżu Ziemi. Najnowsze obserwacje wprawiły ich jednak w zdumienie.

  Andrzej Hołdys

  22 stycznia 2025
• 
  Człowiek

  Oko za oko, ząb za ząb: zasada prawnie niedosłowna, ale uniwersalna

  Badanie opublikowane na łamach „Science Advances”, jest pierwszym tego typu przedsięwzięciem. Jego celem było sprawdzenie, czy różne kultury – oddalone od siebie w czasie i przestrzeni – podobnie karały za przestępstwa okaleczenia ciała.

  Tomasz Targański

  20 stycznia 2025
• 
  Zdrowie

  Leki „na otyłość” mają też ciemne strony. Badacze apelują o rozsądek

  Na medykamenty z grupy agonistów receptora glukagonopodobnego peptydu 1 jest w tej chwili ogromny popyt. W dwóch prestiżowych czasopismach naukowych ukazały się właśnie prace poświęcone ich działaniu i reklamowaniu.

  Marta Alicja Trzeciak

  20 stycznia 2025
• 
  Środowisko

  Wód powierzchniowych i wilgoci w glebie coraz mniej

  Niepokojąco brzmią najnowsze ustalenia badaczy. W ciągu czterech ostatnich dekad na Ziemi przybyło regionów doświadczanych przez długotrwałe susze.

  Andrzej Hołdys

  17 stycznia 2025