-
Człowiek
50 lat Lucy
Pół wieku po odkryciu ta ikona paleoantropologii pozostaje kluczowa dla naszego rozumienia ewolucji człowiekaDonald C. Johanson, Yohannes Haile-Selassie1 grudnia 2024Scientific American z dnia 1 grudnia 202450 lat Lucy -
Człowiek
Korzyści z gier
Komputerowe gry akcji rozwijają świadomość językowąRiis Williams1 grudnia 2024Scientific American z dnia 1 grudnia 2024Korzyści z gier -
Człowiek
Nagie paragrafy
Z roku na rok rośnie liczba zwolenników naturyzmu i publicznej nagości. Nie wszystkim się to podoba, a dyskusja o granicach wolności osobistej trwa od lat.Kamil Nadolski1 grudnia 2024Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2024Nagie paragrafy -
Człowiek
Kiedy wyprostowaliśmy nogi?
Nasi praprzodkowie bardzo długo nie mogli się zdecydować, jak mają się poruszać.(HOLD)1 grudnia 2024Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2024Kiedy wyprostowaliśmy nogi? -
Człowiek
Sezonowa moralność
Nasz system wartości może się zmieniać w zależności od pory rokuAnvita Patwardhan1 grudnia 2024Scientific American z dnia 1 grudnia 2024Sezonowa moralność -
Człowiek
Przegląd gier planszowych i karcianych
W co się bawić?Olga Orzyłowska-Śliwińska1 grudnia 2024Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2024Przegląd gier planszowych i karcianych -
Człowiek
Bierzcie i programujcie w tym wszyscy. Zmarł Thomas E. Kurtz
Był współtwórcą języka BASIC. To dzięki niemu komputery stały się dostępne dla wszystkich.pulsar19 listopada 2024 -
Człowiek
Koło się kręciło już 12 tys. lat temu?
Wymyślano je wiele razy, a ruch obrotowy wykorzystywano na różne sposoby. Pojawił się pomysł, że pierwsze były prząśniczki i ich wrzeciona.Agnieszka Krzemińska13 listopada 2024 -
Człowiek
Pracownik czyta, firma zyskuje?
Może istnieć taki związek – sugerują badacze w „Royal Society Open Science”.Tomasz Targański12 listopada 2024 -
Podkast
Podkast 110. Natalia Letki: Taka moralność, jakie państwo
Niechęć do obcych nie jest bezwarunkowa, a zróżnicowanie etniczne niekoniecznie obniża spójność społeczną. O tym, jak codzienne intuicje i narracje rządów mijają się z realnymi przekonaniami społeczeństw, mówi dr hab. Natalia Letki, socjolożka i politolożka z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW, badaczka zjawisk związanych z kapitałem i zaufaniem społecznym.Karol Jałochowski8 listopada 2024 -
Człowiek
Rodzina z Pompei: fakt czy romantyczne wyobrażenie
Trzy ciała znalezione w „Domu Złotej Bransolety” uznano za matkę i ojca, próbujących w trakcie wybuchu Wezuwiusza w 79 r. ochronić swoje dziecko. Co wykazały analizy ich DNA?Agnieszka Krzemińska7 listopada 2024 -
Człowiek
Mieszkańcy osady w Gönnersdorf byli zmyślnymi rybakami
Potwierdzają to delikatne grawerunki odkryte właśnie na znalezionych na Renem 60 lat temu kawałkach łupku.Agnieszka Krzemińska6 listopada 2024 -
Człowiek
Klub 27: dlaczego popkulturowy mit już właściwie mitem nie jest
Trzy lata przed trzydziestką ryzyko utraty życia jest w przypadku muzyków największe. Z tym utrwalonym – mimo braku naukowych dowodów – przekonaniem zmierzyli się właśnie socjologowie.Katarzyna Czarnecka6 listopada 2024 -
Człowiek
Poszukiwacze skarbów: zmora archeologów. To jak grzybobranie z wykrywaczem metalu
Poszukiwanie skarbów z przeszłości stało się patriotyczną odmianą grzybobrania. Polskie państwo sprzyja, archeolodzy załamują ręce.Agnieszka Krzemińska5 listopada 2024Polityka z dnia 5 listopada 2024Nasi już tu byli -
Człowiek
Pismo klinowe: naukowe śledztwo ujawnia jego ciekawe początki
W jaki sposób ludzie przeszli od symboliki przedpiśmiennej do piśmiennej? Odpowiedź znaleźli badacze z Bolonii.Agnieszka Krzemińska5 listopada 2024 -
Człowiek
Bez ślubu to tylko depresja? Badacze się raczej zagalopowali
Zależności między związkiem małżeńskim a chorobą wynikają z powierzchownego przeglądu analizy opublikowanej właśnie w „Nature Human Behaviour”. Gorzej, gdy ktoś pokusi się o jej bardziej dogłębną lekturę.Marta Alicja Trzeciak4 listopada 2024 -
Człowiek
Niech świat o nas zapomni. O coraz mniej możliwej izolacji ludów rdzennych
Na Ziemi zamieszkanej przez 8 mld ludzi wciąż żyją tacy, którzy odmawiają kontaktu ze współczesnością. Wolą pozostać w swoich wioskach, otoczeni kokonem dziewiczej przyrody. Jednak ten kokon jest coraz cieńszy.Andrzej Hołdys1 listopada 2024Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2024Niech świat o nas zapomni -
Człowiek
Kreatywny „stan przepływu”
Zarówno nabyta wprawa, jak i umiejętność wyłączenia mechanizmów kontrolnych pomagają osiągnąć stan bezwysiłkowego skupienia uwagiOhn Kounios, David S. Rosen1 listopada 2024Scientific American z dnia 1 listopada 2024Kreatywny „stan przepływu” -
Człowiek
Buszmeni paleontologami
Utrwalali na ścianach jaskiń wizerunki zwierząt kopalnych, których skamieniałości znajdowali na swoich terenach.(HOLD)1 listopada 2024Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2024Buszmeni paleontologami -
Człowiek
Co jest źródłem doświadczenia psychodelicznego?
Czy to obiektywny proces chemiczny, czy subiektywny psychiczny?Gary Stix1 listopada 2024Scientific American z dnia 1 listopada 2024Co jest źródłem doświadczenia psychodelicznego? -
Człowiek
Zagłada cypryjskiego raju
Czternaście tysięcy lat temu na Cyprze pojawili się ludzie. Kilkaset lat później zniknęły z niego słonie i hipopotamy. Przypadek?(HOLD)1 listopada 2024Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2024Zagłada cypryjskiego raju -
Człowiek
Odchodzący ród
Niektórzy neandertalczycy stronili od obcych przez 50 tys. lat. W tym czasie nie krzyżowali się ani z innymi neandertalczykami, ani z Homo sapiens.(HOLD)1 listopada 2024Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2024Odchodzący ród -
Człowiek
Jacek Lewkowicz, laureat tegorocznej Nagrody Naukowej POLITYKI: Populizm? To się mierzy!
Jak demokrację chronią silne instytucje i dlaczego warto mieć rozwinięte społeczeństwo obywatelskie? Odpowiada dr hab. Jacek Lewkowicz, laureat tegorocznej Nagrody Naukowej POLITYKI w kategorii Nauki społeczne.Cezary Kowanda29 października 2024Polityka z dnia 29 października 2024Populizm? To się mierzy! -
Człowiek
Krótka historia dobrych manier. „Polską grzecznością rządzi zasada podwładnego”
Dobre maniery nie są już w modzie? A może właśnie powstaje nowa grzeczność? Co ciekawe, choć ludzie nie kupują już dziś tak masowo podręczników savoir-vivre’u, to wciąż śledzą dyskusje o tym, co uchodzi za poprawne, a co nie. [Artykuł także do słuchania]Agnieszka Krzemińska29 października 2024Polityka z dnia 29 października 2024Etykieta zastępcza -
Człowiek
Zwłoki w studni jako broń biologiczna? „Sverris Saga” to niezupełnie mit
Dzięki nowoczesnym badaniom DNA norwescy naukowcy potwierdzili autentyczność jednego z przekazów zawartych we wczesnośredniowiecznej opowieści nordyckiej.Agnieszka Krzemińska25 października 2024 -
Człowiek
Ścieżki pod górę. Po gali Nagród Naukowych POLITYKI
Alfred Hitchcock pochwaliłby tegoroczną galę Nagród Naukowych POLITYKI. Można się było trochę przestraszyć, ale też zadumać i wzruszyć.Katarzyna Czarnecka22 października 2024Polityka z dnia 22 października 2024Ścieżki pod górę -
Człowiek
Mars i Wenus: zbliżenie. Czy kobiety naprawdę gadają trzy po trzy, a mężczyźni mówią mądrze?
Czy kobiety gadają trzy po trzy, a mężczyźni prawią mądrości? One używają eufemizmów, a oni klną jak szewcy? Odpowiada prof. Jolanta Szpyra-Kozłowska, językoznawczyni.Agnieszka Krzemińska22 października 2024Polityka z dnia 22 października 2024Mars i Wenus: zbliżenie -
Człowiek
Kilkulatki z Syrii zostawiły ślady ukradzionego dzieciństwa
Naczynia znalezione w Tel Hama przebadali naukowcy z zTel Awiwu i Kopenhagi. Poznali szczegóły funkcjonowania tego starożytnego centrum produkcji ceramiki.Agnieszka Krzemińska21 października 2024 -
Człowiek
Utalentowani ze stypendiami. Oto laureatki i laureaci 24. edycji Nagród Naukowych POLITYKI!
W niedzielę 20 października wręczyliśmy stypendia i nagrody finałowe kolejnym 15 osobom. 24. edycję programu zamykamy kwotą blisko 7 mln 138 tys. zł, przekazanych w ręce 392 utalentowanych młodych naukowców.Redakcja20 października 2024 -
Człowiek
Mózg na zimno: Gadzi mózg nie istnieje, nie może cię skrzywdzić
Co nas obchodzą węże naciskające dźwignie i jaszczurki oglądające filmy? Czy zdezaktualizowana teoria, żyjąca swoim życiem w coachingu i grach komputerowych naprawdę jest tak ważna? [Artykuł także do słuchania]Mateusz Kostecki17 października 2024 -
Człowiek
Nubiolog z przypadku. Zmarł dr Stefan Jakobielski
Był ostatnim świadkiem „Cudu z Faras” w latach 60. XX w. Miał wspaniałą pamięć i niezwykły dar opowiadania. Oddajemy mu więc dziś głos – w wywiadzie i filmie.Agnieszka Krzemińska16 października 2024 -
Człowiek
Japończycy i Koreańczycy: niewiele sympatii, wiele wspólnego
W trwającym od ok. 3000 r. p.n.e. do 538 r. okresie Yayoi doszło na archipelagu do znaczących zmian kulturowych. Przybyli tam bowiem nowi mieszkańcy z Azji kontynentalnej. Naukowcy długo zastanawiali się, skąd mogli pochodzić.Agnieszka Krzemińska15 października 2024 -
Człowiek
Krzysztof Kolumb był sefardyjskim Żydem? „Niemal na pewno”. I w tym sęk
Podręczniki historii mówią, że odkrywca Nowego Świata wywodził się z Genui. Hiszpanie odpowiedzieli na to właśnie swoimi badaniami, które temu przeczą. A środowisko naukowe ma wątpliwości.Tomasz Targański14 października 2024 -
Człowiek
Ona gotuje, on rządzi. Seksizm w szkolnych podręcznikach nadal ma się dobrze
Częstotliwość występowania słów określających płeć oraz ich powiązania z takimi kategoriami jak osiągnięcia, wygląd, rodzina czy praca przeanalizowali naukowcy.Marcin Rotkiewicz9 października 2024 -
Człowiek
Wyprawa Franklina: zidentyfikowano jedną z ofiar. Także kanibalizmu
Mieli znaleźć Przejście Północno-Zachodnie, żadnemu nie udało się przeżyć. Są nowe fakty dotyczące członków jednej z najsłynniejszych – a na pewno najtragiczniejszej – ekspedycji polarnej w historii.Andrzej Hołdys7 października 2024 -
Człowiek
Ludzie pożyją 150 lat? A może rewolucja długowieczności już się skończyła?
Niektórzy badacze prognozowali, że większość dzieci urodzonych w XXI wieku dożyje 100 lat lub więcej. Czy tak będzie? Na to pytanie przynajmniej częściowo starali się odpowiedzieć autorzy pracy opublikowanej właśnie w „Nature Ageing”.Marta Alicja Trzeciak7 października 2024 -
Człowiek
Po kły morsów nordyccy myśliwi zapuszczali się na koniec świata
Zespół badawczy Emily Ruiz-Puerty wydatował artefakty znalezione w Europie na 900–1500 r. Następnie przeprowadził ich analizę genetyczną. Tak dowiedział się, skąd pochodziły zwierzęta, które w celu zdobycia cennego surowca zabito.Wojciech Mikołuszko4 października 2024 -
Człowiek
Cyklony zabijają na raty. Przez wiele lat
Faktyczna liczba ofiar tych zdarzeń rośnie dramatycznie po uwzględnieniu wszystkich zgonów, do których żywioł przyczynił się pośrednio – ustalili badacze.Andrzej Hołdys2 października 2024 -
Człowiek
Eric H. Cline: Będziemy Mykeńczykami i znikniemy w dziejowej zawierusze? Czy Fenicjanami, którzy dostosowali się do nowych czasów?
„Upadek to proces, nie wydarzenie” mówi Eric H. Cline. Badacz zaginionych cywilizacji, autor książki „1177 przed Chr. Rok, w którym upadła cywilizacja” zabrał głos w sprawie naszej przyszłości.Tomasz Targański2 października 2024Polityka z dnia 2 października 2024Upaść trzeba umieć -
Człowiek
3,2 tys. lat temu nad Tollense tubylcy bronili się przed inwazją obcych
Stanowisko archeologiczne na terenie niemieckiego Pomorza nazywane jest miejscem, gdzie rozegrała się „najstarsza bitwa Europy”. Nowa publikacja w czasopiśmie „Antiquity” ujawnia uczestników starcia.Tomasz Targański1 października 2024 -
Człowiek
Mylę się, więc jestem (naukowcem)
„Przez 24 godziny miałem wrażenie, że cały mój świat się wali; rozpaczliwie próbowałem odrzucić ten nowy dowód” - opowiadał Xavier Le Pichon. Później jednak postąpił tak, jak powinien: zapomniał o swoim zranionym ego (zapewne po wypiciu drinka) i wrócił do pracy.Naomi Oreskes1 października 2024Scientific American z dnia 1 października 2024Dryfując wśród teorii -
Człowiek
Przez oczy do mózgu
Rozszerzanie się źrenic ma związek z lepszą pamięcią robocząKate Graham-Shaw1 października 2024Scientific American z dnia 1 października 2024Przez oczy do mózgu -
Człowiek
Człowiek chce wiedzieć? Tak. Tylko czy od razu?
Naukowcy zwykle postrzegają ciekawość jako zachętę do zdobywania nowych informacji oraz bodziec inicjujący i ułatwiający proces uczenia. Takie ujęcie sugeruje, że ciekawość stanowi inspirację do działania tu i teraz – motywuje do znajdowania odpowiedzi tak szybko, jak to możliwe.Abby Hsiung, Jia-Hou Poh, Scott Huettel, Alison Adcock1 października 2024Scientific American z dnia 1 października 2024Bez spoilerów, proszę! -
Człowiek
Trzecia fala badań nad medytacją: poziom zaawansowany
W środowisku akademickim medytacja jest zwykle postrzegana jako sposób radzenia sobie ze stresem. Nowe badania wskazują na możliwość jej znacznie szerszego zastosowania: może ona również być źródłem doświadczeń prowadzących do głębokiej transformacji psychicznej. [Artykuł także do słuchania]Matthew D. Sacchet, Judson A. Brewer1 października 2024Scientific American z dnia 1 października 2024Medytacja pod lupą -
Człowiek
Koszty fantomowe
Dlaczego to, co „zbyt dobre, aby było prawdziwe”, nas odstręcza?Simon Makin1 października 2024Scientific American z dnia 1 października 2024Koszty fantomowe -
Człowiek
Mizoginia: ekstremizm, który rośnie w siłę
W Australii coraz większa rzesza młodych mężczyzn jest przekonana o wrodzonej niższości kobiet i „naturalnym” prawie do traktowania ich z góry.Agnieszka Krzemińska1 października 2024Wiedza i Życie z dnia 1 października 2024Mizoginia to ekstremizm -
Człowiek
Wiking z Norwegii bardziej brutalny
Struktury społeczne silnie wpływają na poziom przemocy.(AK)1 października 2024Wiedza i Życie z dnia 1 października 2024Wiking z Norwegii bardziej brutalny -
Człowiek
Kultowe zyski
Większość sekt funkcjonuje na zasadzie świetnie zorganizowanych korporacji. Panuje w nich sys-tem feudalny z opływającym w luksusy szaleńcem u władzy.Kamil Nadolski1 października 2024Wiedza i Życie z dnia 1 października 2024Kultowe zyski -
Człowiek
Polowanie przez nadziewanie
W epoce lodowcowej ludzie polowali na gigantyczne ssaki. Badacze od lat zastanawiają się, jakich technik łowieckich używali, by poradzić sobie z mamutami, nosorożcami włochatymi czy lwami jaskiniowymi.(AK)1 października 2024Wiedza i Życie z dnia 1 października 2024Polowanie przez nadziewanie -
Człowiek
Głowy mumii opowiadają historię sera
Do tej pory wiedzę o nabiale sprzed kilku tysięcy lat naukowcy czerpali głównie z badań osadów na garnkach, w których go produkowano. Nad rzeką Tarym w północno-zachodnich Chinach znaleziono zaś najstarszy gotowy wyrób.Agnieszka Krzemińska25 września 2024 -
Człowiek
Afryka zostanie na nowo odkryta
Buszmeni i ludy Khoe żyją w Afryce co najmniej od 13 tys. lat – dowodzą nowe badania. Dają też nadzieję, że wkrótce pojawią się nowe informacje o dawnej demografii najbardziej zróżnicowanego kulturowo, językowo i genetycznie kontynentu.Agnieszka Krzemińska23 września 2024 -
Człowiek
Kiedy staliśmy się jeźdźcami?
Konie towarzyszą człowiekowi od tysięcy lat, ale ich rola jako wierzchowców rozwijała się stopniowo i wiązała się z rozwojem oraz upowszechnieniem technik jeździeckich.Agnieszka Krzemińska23 września 2024 -
Człowiek
Dicynodont z RPA potwierdza paleontologię ludową
Dawni ludzie fascynowali się czaszkami i dużymi kośćmi prehistorycznych zwierząt do tego stopnia, że tworzyli mity i legendy o olbrzymach, cyklopach oraz innych potworach zamieszkujących Ziemię. Malowidło naskalne w RPA dowodzi, że Buszmeni z ludu San nie byli wyjątkiem.Agnieszka Krzemińska18 września 2024 -
Człowiek
Mózg na zimno: Zawrót głowy? Jesteśmy w tym razem
Nie mamy Jednej Spójnej Teorii Mózgu. Niemniej neurobiologia wykonała niedawno pierwszy krok: zdała sobie sprawę, że taka teoria jest potrzebna. Pojawia się coraz więcej głosów: „Hej, zatrzymajmy się, pomyślmy, o co w tym wszystkim chodzi”. Cykl Mateusza Kosteckiego, część 1. [Artykuł także do słuchania]Mateusz Kostecki18 września 2024 -
Człowiek
Neandertalczycy: izolowanie się nie było ich najlepszym pomysłem
Tajemnicę wyginięcia naszych kuzynów ok. 40 tysięcy lat temu badacze próbują odkryć od dawna. Wysuwano już różne hipotezy – od gwałtownych zmian klimatycznych po katastrofy naturalne i choroby. Coraz więcej dowodów wskazuje jednak na to, że kluczowe mogło być coś innego.Agnieszka Krzemińska17 września 2024 -
Człowiek
Od Homera do Netflixa: bogowie i herosi wracają. Na mały ekran. Oglądamy i oceniamy
Mityczni herosi powracają niezmiennie od blisko trzech tysięcy lat – dziś także w powieściach, filmach, a ostatnio również w serialach. Skąd ta nieśmiertelność? Odpowiadają dr hab. Tomasz Mojsik i dr Maciej Paprocki. [Artykuł także do słuchania]Agnieszka Krzemińska17 września 2024Polityka z dnia 17 września 2024Władcy wyobraźni -
Człowiek
Nastolatki w paleolicie dojrzewały jak współczesne. Przynajmniej chłopcy
Adolescencja jest wyjątkowym okresem w życiu człowieka, ale dotychczas nie było wiadomo, jak przebiegała tysiące lat temu. Wiedzę na ten temat uzupełnił właśnie międzynarodowy zespół badaczy. Niestety, tylko częściowo.Agnieszka Krzemińska16 września 2024 -
Człowiek
Wyspa Wielkanocna: Polinezyjczycy wyprzedzili Kolumba
Badania antycznego DNA mieszkańców Rapa Nui to kolejny dowód na to, że teza Jareda Diamonda o upadku tamtejszej cywilizacji jest błędna. Ujawniły jednak dużo więcej.Agnieszka Krzemińska11 września 2024 -
Człowiek
Wiking wikingowi nierówny. Przynajmniej jeśli chodzi o agresję
Nowe badanie pokazuje – na przykładzie Norwegii i Danii – w jakich średniowiecznych strukturach państwowych częściej dochodziło do oddolnej, niekontrolowanej przemocy.Tomasz Targański10 września 2024 -
Człowiek
Tryumf patriotyzmu, czyli jak skruszyć denializm klimatyczny
Jak przekonać osoby o prawicowych, konserwatywnych poglądach, do wsparcia działań proklimatycznych i prośrodowiskowych? Propozycję mają autorzy publikacji w dzisiejszym PNAS. Czy ich metoda jest skuteczna?Andrzej Hołdys10 września 2024 -
Człowiek
Masada: zdobywana przez lata lub miesiące, czy tylko tygodnie
Oblężenie twierdzy nad Morzem Martwym w 73–74 r. n.e. jest jednym z najbardziej zmitologizowanych epizodów historii starożytnej. Izraelscy archeolodzy zmierzyli się z legendą i doszli do interesujących wniosków.Tomasz Targański9 września 2024 -
Człowiek
Średniowieczni Niemcy zarażali się niechęcią do Żydów? Niekoniecznie
Jak rozprzestrzenia się przemoc? Dotąd uważano, że napędza ją bliskość geograficzna, ale nowe badanie stawia tę teorię pod znakiem zapytania.Tomasz Targański5 września 2024 -
Człowiek
Fundamentalizm religijny wynika z uszkodzeń mózgu? To byłaby nadinterpretacja naszych wyników – mówią autorzy badań
Naukowcy z Harvard Medical School i University of Iowa rozbudowali dotychczasową bazę wiedzy związaną z neurologią postaw religijnych. Pytanie tylko, czy zrobili to w prawidłowy sposób. I co tak naprawdę wynika z ich odkryć?Marta Alicja Trzeciak3 września 2024 -
Człowiek
Staroegipskie nieba obserwowanie? Raczej turystów przyciąganie
Czy Egipcjanie znaleźli w delcie Nilu starożytne obserwatorium astronomiczne? Niekoniecznie, ale przecież brzmi to lepiej niż informacja, że odkryli w pewnej świątyni duży zegar słoneczny.Agnieszka Krzemińska3 września 2024 -
Człowiek
Polacy i wydatki publiczne: więcej wyobrażeń niż wiedzy
To główny wniosek z badania przeprowadzonego przez naukowców ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Polskiego Instytutu Ekonomicznego.Tomasz Targański2 września 2024 -
Człowiek
Uwolnić nastolatki od lęku
Badania nad rozwijającym się mózgiem wskazują na nowe podejście do pomagania młodym ludziom z zaburzeniami lękowymiBj Casey, Heidi Meyer1 września 2024Scientific American z dnia 1 września 2024Uwolnić nastolatki od lęku -
Człowiek
Za zasłoną
Co doświadczenie bliskie śmierci mówi nam o ludzkiej świadomościRachel Nuwer1 września 2024Scientific American z dnia 1 września 2024Za zasłoną -
Człowiek
Warstwy poznania
Sondy pozwalają określić źródła różnych fal mózgowychSimon Makin1 września 2024Scientific American z dnia 1 września 2024Warstwy poznania -
Człowiek
Węglowa manipulacja
Ważna persona z branży paliwowej obwinia społeczeństwo o zainicjowanie zmian klimatycznychNaomi Oreskes1 września 2024Scientific American z dnia 1 września 2024Węglowa manipulacja -
Człowiek
Mowa przekształca się w tekst, który „widzę”
Od czasu, gdy nauczyłam się czytać, doświadczałam czegoś w rodzaju pojawiających się w moim umyśle napisów – to synestezja typu ticker-tapeEmily Makowski1 września 2024Scientific American z dnia 1 września 2024Mowa przekształca się w tekst, który „widzę” -
Człowiek
Nowy rozdział
Bohaterowie literatury dziecięcej to nadal głównie bialiJesse Greenspan1 września 2024Scientific American z dnia 1 września 2024Nowy rozdział -
Człowiek
Pierwsi Europejczycy
Przedstawiciele Homo dotarli do Europy ok. 1,3 mln lat temu przez Cieśninę Gibraltarską.(HOLD)1 września 2024Wiedza i Życie z dnia 1 września 2024Pierwsi Europejczycy -
Człowiek
Rodzinna defensywa
Rodzice próbują chronić swoje dzieci z grupy LGBTQ przed zagrożeniami, które w USA niesie lawina dyskryminacyjnych przepisówMarla Broadfoot1 września 2024Scientific American z dnia 1 września 2024Rodzinna defensywa -
Człowiek
Jak rodzi się stronniczość
Sposób, w jaki się uczymy, może prowadzić do podziałówKate Graham-Shaw1 września 2024Scientific American z dnia 1 września 2024Jak rodzi się stronniczość -
Człowiek
Migracje, izolacje – klimat targał paleolitycznymi Europejczykami
Naukowcy zaglądają w zęby i odczytują z nich nową historię naszego kontynentu w epoce lodowcowej.Agnieszka Krzemińska29 sierpnia 2024 -
Człowiek
Wysoka cena za duże mózgi. Ludzie płacą na starość
Naukowcy porównali mózgi ludzi i szympansów w procesie starzenia się. Ludzie mają bardziej rozwiniętą korę mózgową – to wiadomo. Teraz dowiadujemy się, jakim kosztem.Wojciech Mikołuszko28 sierpnia 2024 -
Człowiek
Im uważniej słuchamy, tym więcej słyszymy
Zdolności mózgu do adaptacji w obliczu rosnących wymagań percepcyjnych są większe, niż przypuszczaliśmy.Maria Zguda27 sierpnia 2024 -
Człowiek
Pierwszy kokainista w Europie mieszkał w Mediolanie
Czy krzewy koki (Erythroxylum spp.) trafiły na nasz kontynent o 200 lat wcześniej, niż dotąd przypuszczano? Tak wynika z analizy tkanek mózgowych z XVII-wiecznego włoskiego szpitala.Agnieszka Krzemińska26 sierpnia 2024 -
Człowiek
Co piąty członek Kongresu USA jest potomkiem właścicieli niewolników
Spadkobiercy tych plantatorów są do dziś zamożniejsi niż Amerykanie, którzy nie korzystali z pracy zniewolonych ludzi. Historia rzuca długi cień.Agnieszka Krzemińska22 sierpnia 2024 -
Człowiek
Skarby krainy zwanej Cyrenajką. Dlaczego ten region świata tak frapuje archeologów
Żyzne ziemie Cyrenajki przyciągały i Greków, i Rzymian. Przecinająca je kulturowa linia jest widoczna do dziś. Nic dziwnego, że ten region Afryki frapuje archeologów, także polskich. Opowiada o tym dr Piotr Jaworski.Agnieszka Krzemińska20 sierpnia 2024Polityka z dnia 20 sierpnia 2024Na granicy światów -
Człowiek
Za stary, dziaders! Co się myśli o starości i dlaczego myśli się tak źle. Odpowiem jako psycholog
Gdyby młodość wiedziała... Co nam utrudnia uczciwą ocenę zasług i możliwości osób starszych?Krystyna Skarżyńska20 sierpnia 2024Polityka z dnia 20 sierpnia 2024Krzywda w wieku niesłusznym -
Człowiek
Elastyczni i inkluzywni. Jak rządzili „długobrodzi”
Zdolność do organizacji i integracji różnorodnych grup umożliwiła elitom Longobardów stworzenie społeczności, które były w stanie przetrwać nawet najtrudniejsze czasy.Agnieszka Krzemińska20 sierpnia 2024 -
Człowiek
Rapa Nui: tu upadła cywilizacja? Nieprawda. Wyspa Wielkanocna odsłania swoje tajemnice
Rapa Nui nie była areną zbrodni ekologicznej, która doprowadziła do upadku wielkiej cywilizacji. Nowe badania dowodzą, że jej historia może wręcz stanowić pozytywną inspirację.Agnieszka Krzemińska12 sierpnia 2024Polityka z dnia 12 sierpnia 2024Wielkanocna rewolucja -
Człowiek
Zgubiłeś telefon, zapomniałeś wyjąć pranie? I dobrze! Zapominanie też jest ważne dla mózgu
To pamięć decyduje o tym, jak odpowiadamy na codzienne wyzwania, co o sobie myślimy, jak postrzegamy otoczenie. Ale nie mniej istotny jest inny mechanizm adaptacyjny. Zapominanie.Marta Alicja Trzeciak12 sierpnia 2024Polityka z dnia 12 sierpnia 2024Zapaść w pamięć -
Człowiek
Mniejszy i starszy brat hobbita znalazł się w Indonezji
Ten hominim jest najniższym przedstawicielem rodzaju ludzkiego. Prawdopodobnie pochodził od Homo erectus i był przodkiem Homo floresiensis.Wojciech Mikołuszko6 sierpnia 2024 -
Człowiek
Uczony bezpaństwowców. Zmarł James C. Scott
Ten politolog, antropolog i anarchistyczny myśliciel w nowatorski sposób opisał, co to znaczy być „nierządzonym” i jak opierać się państwu.Tomasz Targański4 sierpnia 2024 -
Człowiek
Muzyka zapada w pamięć każdemu
Jeden motyw znany i dwa skomponowane na potrzeby badania miały rozpoznawać osoby w różnym wieku, które do eksperymentu zaprosili naukowcy z Kanady. Poradziły sobie świetnie, w czym być może pomogły emocje.Maria Zguda2 sierpnia 2024 -
Człowiek
Dopamina pozwala widzieć więcej
Krytyczną analizę tekstów poświęconych kognitywistyce przeprowadzili badacze z University of California. I znaleźli element wspierający kreatywność.Maria Zguda1 sierpnia 2024 -
Człowiek
Mieszkańcy Ziemi żyją coraz dłużej
Głównymi zagrożeniami dla zdrowia ludzkości stają się nadciśnienie, wysoki poziom glukozy na czczo, zły cholesterol, otyłość i inne zaburzenia metaboliczne.(HOLD)1 sierpnia 2024Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2024Mieszkańcy Ziemi żyją coraz dłużej -
Człowiek
Inkluzywna klasa
Bez otwartych i przyjaznych dla wszystkich dzieci szkół nie będzie równego i sprawiedliwego społeczeństwaMelanie Killen1 sierpnia 2024Scientific American z dnia 1 sierpnia 2024Inkluzywna klasa -
Człowiek
Długowieczność: mrzonka czy przyszłość człowieka
Badacze próbujący rozwikłać zagadkę długiego życia kierują swoją uwagę na ludzi, którym z jakichś powodów udało się oszukać czas. Należą do nich m.in. superagersi, czyli osoby w wieku 80 plus, których pamięć działa tak samo sprawnie jak u pięćdziesięcio- czy sześćdziesięciolatków.Katarzyna Kornicka-Garbowska1 sierpnia 2024Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2024W pogoni za długowiecznością -
Człowiek
Niemowlęca iluminacja
Kiedy dzieci zaczynają zdawać sobie sprawę, że mogą wpływać na świat?Aliza Sloan, Scott Kelso1 sierpnia 2024Scientific American z dnia 1 sierpnia 2024Niemowlęca iluminacja -
Człowiek
Potrzebujemy internetu użyteczności publicznej
Nastawione na zysk modele biznesowe firm z kategorii Big Tech są społecznie szkodliwe.Helen Jay1 sierpnia 2024Scientific American z dnia 1 sierpnia 2024Potrzebujemy internetu użyteczności publicznej -
Człowiek
Życie w abonamencie
Firmy coraz częściej zamieniają jednorazowy zakup produktu na usługę abonamentową. Korzystają na tym finansowo, marketingowo oraz zbierając dane.Jakub Chabik1 sierpnia 2024Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2024Życie w abonamencie -
Człowiek
Houdini i Conan Doyle: Wielka kłótnia o duchy
Wiara zjawiska nadprzyrodzone była taką kością niezgody, że przyjaźń obu mistrzów epoki nie wytrzymała tej próby.Kamil Nadolski1 sierpnia 2024Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2024Wielka kłótnia o duchy -
Człowiek
Dieta wegańska odmładza czy nie odmładza? Oto jest pytanie
Ten sposób żywienia może spowalniać „genetyczne starzenie się” organizmu – ogłosili w „BMC Medicine” amerykańcy naukowcy. Uzyskane przez nich wyniki można jednak podać w wątpliwość. Podobnie jak wiele innych badań oraz stanowisk – szacownych nawet – instytucji.Marta Alicja Trzeciak31 lipca 2024 -
Człowiek
Wirusy grasowały na statkach i na nich ginęły
Dotychczas sądzono, że skutkiem ubocznym odkryć geograficznych i transoceanicznych wypraw statków groźne wirusy mogły błyskawicznie rozprzestrzenić się po całym globie. Czy rzeczywiście tak było?Tomasz Targański31 lipca 2024 -
Człowiek
Historia z jeziora. Skąd się wzięła na Kujawach celtycka broń?
Celtyckie oręże znalezione na Kujawach przyprawiło archeologów o bezsenność. Co prekursorzy cywilizacyjni barbarzyńskiej Europy robili w tym miejscu w III w. p.n.e.? O wyjątkowych znaleziskach opowiada prof. Bartosz Kontny.Agnieszka Krzemińska30 lipca 2024Polityka z dnia 30 lipca 2024Skarb z jeziora -
Człowiek
Geny matczyne czy ojcowskie? Tkanki i organy sobie wybierają
Naukowcy do tej pory sądzili, że ekspresja genów znajdujących się na obu chromosomach X zachodzi dość równomiernie w całym organizmie. Najnowsze badania wskazują, że mogli być w błędzie.Marta Alicja Trzeciak29 lipca 2024 -
Człowiek
Tycho Brahe: ten, który znalazł wolfram?
Badacze wykonali analizę pozostałości ceramiki i szklanych naczyń używanych przez XVI-wiecznego astronoma i alchemika w laboratorium w Uraniborg na szwedzkiej wyspie Ven. Wyniki nieco ich zaskoczyły.Tomasz Tarnawski29 lipca 2024
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama