Magia ewolucji lotu

Książki Richarda Dawkinsa przetłumaczono na ponad 40 języków i należą do bestsellerów. Wśród nich są m.in. „Samolubny gen”, „Ślepy zegarmistrz, czyli jak ewolucja dowodzi, że świat nie został zaplanowany”, „Opowieść przodka. Pielgrzymka do początków życia” i „Najwspanialsze widowisko świata. Świadectwa ewolucji”. Autor ma doktoraty honoris causa zarówno w dziedzinie nauk przyrodniczych, jak i literatury. Należy do Towarzystwa Królewskiego i Królewskiego Towarzystwa Literackiego. Nie jestem więc zaskoczona, że i tym razem pokazuje swoje lekkie pióro i snuje potoczystą gawędę o przyrodzie. Być może dla biologów obeznanych z zagadkami życia pozycja ta jest za prosta, ale reszta osób na pewno zanurzy się w niej z zainteresowaniem. Polecam zwłaszcza humanistom, bo mamy tu liczne odniesienia kulturowe i dygresje historyczne.

Inaczej bym przetłumaczyła tytuł. W oryginale jest to „Flights of Fancy”, a polski tytuł „Na skrzydłach wyobraźni” nie sugeruje, że dostaniemy tekst o ewolucji zwierzęcych form latania, lecz raczej coś o rozterkach artysty. Przede wszystkim i przez wiele tysięcy lat to ewolucja walczyła z grawitacją, żeby ułatwić zwierzętom przetrwanie. Dowiadujemy się, w jaki sposób wyewoluowała zdolność lotu. Jak latają poszczególne gatunki i co im ułatwia nawigację. Jakie są konieczne zmiany anatomiczne, by wzbić się w powietrze. Dlaczego niektóre zwierzęta utraciły skrzydła. Dopiero potem Dawkins przechodzi do zmagań człowieka z grawitacją. Czytamy o pierwszych konstrukcjach latających, których udoskonalanie doprowadziło do tego, co teraz mamy. Oraz o tym, dzięki jakim zjawiskom fizycznym ciężkie obiekty mkną niczym lekkie piórka.

Richard Dawkins, Na skrzydłach wyobraźni. Walka człowieka i ewolucji z grawitacją, przeł. Piotr Wawrowski, Helion, Gliwice 2024