Żartobliwie o ptakach

Książka „Głupie ptaki Polski” na pierwszy rzut oka wygląda jak standardowa pozycja popularnonaukowa z profesjonalnie wykonanymi rycinami przedstawiającymi ptaki. Jednak zastosowany układ typowego atlasu jest swego rodzaju żartem, który rozpoczyna się już od samego tytułu i kończy na spisie treści. Autor – jak można się domyślić – wielki sympatyk ptaków i osoba o sporej wiedzy ornitologicznej, w sposób mało wybredny przedstawia poszczególne gatunki, nie szczędząc w stosunku do nich uszczypliwych uwag. Zastosowany język jest dość swobodny, nierzadko środowiskowy, mało naukowy. Zdarzają się tu również kontrolowane przez autora wulgaryzmy oraz ostre docinki. Z tego względu książka w zasadzie nie nadaje się ani dla dzieci, ani dla osób, które zupełnie nie mają pojęcia o ptakach. Tacy czytelnicy skupią się prawdopodobniej bardziej na formie niż na treści i mogą w pewnym momencie zagubić się między prawdą a satyrą. „Głupie ptaki Polski” można potraktować jako utrwalenie własnej wiedzy lub jako swobodne streszczenie wszystkiego, czego dowiedzieliśmy się o ptakach. Książkę można sobie dozować w odcinkach niczym ornitologiczną satyrę, która opisuje może nie tyle same ptaki, ile sposób ich postrzegania przez ludzi. Czy zatem warto w ogóle sięgać po tę pozycję w księgarni? Uważam, że zdecydowanie tak. Żeby się pośmiać. Ale na pewno trzeba ją najpierw porządnie przekartkować przed zakupem, żeby się zorientować, czy czytelnikowi odpowiada właśnie taki sposób pisania…

Marek Maruszczak, Głupie ptaki Polski. Przewodnik świadomego obserwatora, Znak Koncept, Kraków 2024