Intelektualne wyzwanie

David J. Helfand, uznany astronom, w swojej pracy badawczej skupia się głównie na gwiazdach neutronowych i pozostałościach po supernowych. Ale jego zainteresowania są znacznie szersze. Stworzył kurs dla studentów innych kierunków, obejmujący imponujący zakres wiedzy, i na jego bazie powstała ta książka. Autor zabiera nas w fascynującą podróż po krainie ścisłej wiedzy – począwszy od fizyki, przez astronomię, paleobiochemię, geologię, radiochemię, a na filozofii nauk przyrodniczych skończywszy. Wspólnym mianownikiem wszystkiego jest czas. W naukowy, ale przystępny sposób opowiada najpierw o budowie atomów, o tym, jak powstały i rozprzestrzeniły się we wszechświecie. Omawia datowanie radiowęglowe, ale pokazuje też kilkanaście innych metod stosowanych do oznaczenia wieku – i to od obiektów bardzo młodych, będących wytworami człowieka, przez Oetziego, a skończywszy na prawie tak starych jak wszechświat. Całość jest naszpikowana danymi naukowymi, na szczęście dobrze wyjaśnionymi. W drugiej części książki opowiada o Wielkim Wybuchu oraz formowaniu najprostszych cegiełek, z których wszystko jest zbudowane. Muszę przyznać, że te rozdziały robią duże wrażenie, ponieważ są napisane z wielką znajomością tematu, bardzo obrazowo, a zarazem zwięźle. Do tego dostajemy liczne, bardzo dobrze omówione wykresy i schematy.

Książka wymaga nieco wysiłku intelektualnego, ale naprawdę warto po nią sięgnąć. Zastrzegam, że nie jest tu wymagana wiedza wykraczająca poza poziom liceum.

David J. Helfand, Zegary wszechświata. Atom. Historia, jakiej nie znacie, przeł. Bogumił Bieniok, Ewa L. Łokas, Copernicus Center Press, Kraków 2024