Drodzy Państwo
Być może Państwo zauważyli, że to już 400-setny numer „Świata Nauki”, zacznę więc od podziękowań – skierowanych, oczywiście, do Państwa. Pismo bez czytelników nie istnieje!
W grudniowym wydaniu o niezwykle ważnych odkryciach, które odmieniły rozumienie ewolucji człowieka, piszą ci, którzy ich dokonali – Donald C. Johanson, odkrywca Lucy, najsłynniejszej przedstawicielki Au. afarensis, i Yohannes Haile-Selassie, czołowy badacz stanowiska Woranso-Mille, gdzie odkryto skamieniałości współwystępujących z Au. afarensis gatunków (s. 26). Au. afarensis jest dotychczas uważany za najbardziej prawdopodobnego ludzkiego przodka i jeden z najważniejszych gatunków w historii naszej ewolucji.
Gorąco zachęcam do zapoznania się z artykułem o problemach dotyczących tempa ekspansji Wszechświata, autorstwa badaczy zajmujących się tym tematem, Marca Kamionkowskiego i Adama G. Riessa – jednego z laureatów Nagrody Nobla z fizyki w 2011 roku (s. 38).
Szczególnie dużo miejsca poświęciliśmy w tym numerze anemii sierpowatej (niedokrwistości sierpowatokrwinkowej), która dotyka, według szacunków, ponad 20 mln ludzi na świecie (s. 47). Opisano ją ponad 100 lat temu. Wywoływana jest przez pojedynczą mutację w jednym genie. U osób, które odziedziczą takie geny od obydwojga rodziców, wywołuje to chorobę mającą często straszliwy przebieg.
Zniekształcone krwinki nie dostarczają skutecznie tlenu do tkanek, prowadząc do posocznicy, zapalenia płuc, udarów, zawałów serca. Zlepiając się, zatykają naczynia krwionośne, co wywołuje straszliwy ból. W przeszłości chorzy umierali we wczesnej młodości. To się zmienia, ale nie wszędzie. Naukowcy, rzecznicy pacjentów, lekarze walczą o większe fundusze na terapie, opiekę nad chorymi, badania przesiewowe noworodków. Są opracowywane nowe metody leczenia. Miejmy nadzieję, że te wysiłki zmniejszą bezmiar ludzkiego cierpienia.
Na koniec zapraszam do przeczytania nowego felietonu Phila Plaita (tym razem o kosmitach) i do umysłowych matematycznych ćwiczeń (s. 10, 20 i 72). Zapraszam do lektury.