Język kształtuje pamięć
W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.
Które informacje mają największą szansę zapaść nam w pamięć? Jednym z aspektów, które mogą o tym zadecydować, jest ich kolejność. Dobrze znane w psychologii są takie zjawiska jak efekt pierwszeństwa, polegający na tym, że najlepiej pamiętane są informacje na początku, oraz efekt świeżości, czyli zapadnięcie w pamięć bodźców, które pojawiły się ostatnie. Czy jednak ta reguła jest uniwersalna? W większości przeprowadzonych dotychczas badań brali udział przedstawiciele społeczeństw zachodnich, najczęściej o określonym poziomie wykształcenia. Zespół naukowców pod kierownictwem dr Federiki Amici z Max-Planck-Institut für evolutionäre Anthropologie w Lipsku badał to zagadnienie w Europie, Azji i Afryce. Języki różnią się pod względem konstrukcji gramatycznej i, co za tym idzie, kolejności wyrazów w zdaniu. W polskim, należącym do języków fleksyjnych, kolejność części zdania cechuje się dużą dowolnością. W wielu językach obowiązują jednak w tej kwestii ścisłe reguły. W przypadku m.in. języka włoskiego główna część zdania znajduje się na początku, a np. w języku japońskim – na końcu.
W badaniu wzięli udział użytkownicy ośmiu języków zaliczających się do pierwszego lub drugiego typu, w tym m.in. włoskiego, japońskiego, koreańskiego i afrykańskiego Khoekhoe, różniący się wiekiem i poziomem wykształcenia. Wykonali serię zadań sprawdzających pamięć krótkotrwałą i roboczą, opierających się nie tylko na materiale słownym, ale również dotyczącym liczb i układów przestrzennych.
Badanie wykazało, że osoby, których język ojczysty charakteryzuje się umiejscowieniem głównej części na końcu zdania, lepiej zapamiętują początkowe informacje. Rezultaty badania zostały opublikowane w lutym 2019 r. na łamach Scientific Reports.
Najważniejsza informacja płynąca z badania to to, jak bardzo język, jego reguły i konstrukcje gramatyczne mogą wpływać na procesy poznawcze. Dr Federico Rossano z University of California w San Diego zastanawia się, jak wygląda to w przypadku języków, w których kolejność wyrazów w zdaniu jest dowolna. Czy ich użytkownicy zapamiętują równie sprawnie początkowe, jak i końcowe informacje? A może najbardziej zapadają w ich pamięć informacje znajdujące się pośrodku? Na świecie jest ponad 7000 języków, a badania uwzględniające tę różnorodność pozwolą w pełni zrozumieć czynniki, które kształtują relację pomiędzy językiem a sposobem myślenia.
Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.