Ilustracje Thomas Fuchs
Człowiek

Hamulce mózgu

Naukowcy odkryli związek chemiczny, który bierze udział w tłumieniu myśli.

Obserwuj nas. Pulsar na Facebooku:

www.facebook.com/projektpulsar

W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.


Każdy z nas miewa od czasu do czasu niepożądane myśli. Jednak takie wtręty mogą sugerować poważne problemy psychiczne – od „retrospekcji” w zespole stresu pourazowego (post-traumatic stress disorder, PTSD) po obsesyjne negatywne myśli w depresji i halucynacje w schizofrenii. „To jedne z najbardziej utrudniających życie objawów” – mówi neurobiolog Michael Anderson z University of Cambridge.

Nowe badanie, jakie przeprowadzili Anderson i neurobiolog Taylor Schmitz, obecnie pracownik McGill University, sugeruje, że te wszystkie objawy mogą wynikać z nieprawidłowości w mechanizmie, który odpowiada w mózgu za blokowanie myśli. Naukowcy zajmujący się tą dziedziną zwykle koncentrują się na korze przedczołowej (prefrontal cortex, PFC) – centrum kontroli, które steruje aktywnością innych obszarów mózgu. Jednak Anderson i jego współpracownicy zauważyli, że stany sprzyjające powstawaniu natrętnych myśli – na przykład schizofrenia – często wiążą się ze zwiększoną aktywnością w obrębie hipokampu, ważnego ośrodka pamięci. Ta zwiększona aktywność koreluje również z nasileniem objawów takich, jak halucynacje.

W ramach tego nowego badania Anderson i jego zespół prosili zdrowych uczestników o nauczenie się serii par słów. Uczestnikom pokazywano jedno słowo i proszono o przypomnienie albo stłumienie myśli o sparowanym z nim słowie. Kiedy uczestnicy tłumili myśli, badania obrazowe mózgu wskazywały na zwiększoną aktywność części PFC i zmniejszoną aktywność hipokampu. Te wyniki, opublikowane w listopadzie ubiegłego roku w „Nature Communications” (2017), są zgodne z wiedzą na temat obwodu w mózgu, w którym komenda „stop” pochodząca z PFC hamuje aktywność hipokampu.

Wykorzystując spektroskopię rezonansu magnetycznego, zespół stwierdził również, że poziom GABA – głównego związku chemicznego, który hamuje sygnały w mózgu – w hipokampie uczestników pozwalał przewidywać ich zdolność do tłumienia myśli. „Jeśli masz do dyspozycji więcej GABA, lepiej kontrolujesz swoje myśli” – mówi Anderson. Innymi słowy, jeśli PFC zawiera pedał mentalnego hamulca, to poziom GABA w hipokampie stanowi klocki hamulcowe, określające skuteczność zatrzymywania mózgu.

Badanie to pomaga wypełnić lukę pomiędzy molekularną neurobiologią a zachowaniem ludzi – i zdiagnozować zaburzenia tego procesu w przypadku chorób. „To duży krok naprzód” – mówi Brendan Depue z University of Louisville, który nie brał udziału w tym badaniu. „Kolejnym będzie przeprowadzenie badania z użyciem leków – mówi Anderson. – Czy możemy pomóc ludziom [w tłumieniu myśli], podając im leki zwiększające poziom GABA?”


Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Świat Nauki 6.2018 (300322) z dnia 01.06.2018; Skaner; s. 12