Migracje, izolacje – klimat targał paleolitycznymi Europejczykami

Nasza wiedza na temat historii populacji ludzkich w paleolicie górnym Europy jest ograniczona – głównie z powodu niedostatku i słabej konserwacji szczątków kopalnych. Najlepiej zachowuje się najtwardsza część ludzkiego ciała, czyli zęby. Międzynarodowy zespół badaczy postanowił więc je przebadać, by zrozumieć, jak wyglądały zmiany demograficzne w Europie między ok. 47 tys. a 7 tys. lat temu.

Aby prześledzić ruchy populacji i ich wymianę, przeanalizowano zbiór danych dotyczących 450 zestawów zębów z tego okresu (znacznie większy niż poprzednie zbiory danych szkieletowych i genetycznych), wykorzystując metodę aproksymacyjnego obliczania bayesowskiego (Approximate Bayesian Computation, ABC) do badania danych fenotypowych dotyczących takich dziedzicznych cech, jak kształt zębów, wzory grzbietów i rowków na powierzchniach żujących oraz obecność lub brak zębów mądrości. W ten sposób przetestowano różne modele demograficzne odtwarzające historię populacji Europy epoki lodowcowej.

Z badań wynika, że między 47 tys. a 28 tys. lat temu populacje Europy Zachodniej i Wschodniej były spokrewnione genetycznie. Stepowy krajobraz Europy sprzyjał kontaktom między grupami łowców-zbieraczy. Jednak w okresie od 28 tys. do 14,7 tys. lat temu związki między tymi populacjami zostały zerwane, a ich liczebność zmniejszyła się, co doprowadziło do utraty różnorodności genetycznej. Stało się tak, ponieważ temperatury w tym okresie spadły do najniższych w całym górnym paleolicie, osiągając punkt kulminacyjny podczas ostatniego maksimum zlodowacenia, gdy pokrywy lodowe objęły większość północnej i środkowej części naszego kontynentu. Co więcej, ok. 28 tys. lat temu doszło do znaczącej wymiany populacji w Europie Zachodniej – stara populacja wyginęła, a gdy lodowiec się cofnął, w pustkę osadniczą weszli migranci z Europy Wschodniej.

Wyniki tych badań stoją w sprzeczności z wcześniejszymi dowodami genetycznymi, sugerującymi ciągłość populacyjną na Zachodzie w tym okresie. Ponadto wykazano, że populacje zarówno w Europie Zachodniej, jak i Wschodniej doświadczyły wąskich gardeł demograficznych podczas ostatniego maksimum zlodowacenia, czyli okresu ekstremalnego zimna między 26,5 tys. a 19 tys. lat temu. Choć dynamika rozwoju populacji na wschodzie i zachodzie Europy przez jakiś czas była inna, wraz z ociepleniem klimatu populacje w obu regionach zaczęły ponownie się rozszerzać i mieszać.

Dynamika populacyjna w paleolicie górnym była naznaczona znacznymi migracjami, wymianami oraz okresami izolacji, napędzanymi w dużej mierze przez zmiany klimatyczne. Odkrycia te kwestionują niektóre dotychczasowe teorie, jednocześnie dostarczając bardziej zniuansowane zrozumienie tego, jak populacje epoki lodowcowej dostosowywały się do surowego i zmieniającego się środowiska.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.