Nastolatki w paleolicie dojrzewały jak współczesne. Przynajmniej chłopcy

Międzynarodowy zespół naukowców przyjrzał się trzynastu szkieletom osób w wieku od 10 do 20 lat z Włoch, Czech i Rosji. Etapy ich dojrzewania określił na podstawie analizy mineralizacji kłów oraz kości dłoni, łokci, nadgarstków, szyi i miednicy. Dzięki niej można powiedzieć, kiedy u danej dziewczyny rozpoczęła się menstruacja, a u chłopca – mutacja. To pierwsze zastosowanie tej metody na szczątkach z tak odległych czasów.

Okazało się, że proces dojrzewania rozpoczynał się średnio w wieku 13,5 lat, ale między jednostkami istniała duża zmienność. Dwoje młodych ludzi z Arene Candide (Włochy), w wieku ok. 16 lat dopiero rozpoczynało dojrzewanie, podczas gdy ich rówieśnicy byli już znacznie bardziej w tym procesie zaawansowani. Samo dojrzewanie przebiegało szybko i młodzi ludzie osiągali pełną dorosłość mniej więcej w podobnym wieku jak dzisiaj (między 17 a 22 r. życia). Badacze uważają więc, że proces ten przebiegał mniej więcej tak, jak w bogatszych krajach współczesnego świata, a nie tak jak u populacji historycznych, żyjących w trudniejszych warunkach środowiskowych.

Zaobserwowano jednak, że u niektórych osób rozwój płciowy był opóźniony, co mogło być wynikiem chorób, urazów lub trudności życiowych. Szesnastolatek z Arene Candide nie tylko później dojrzewał, ale na jego ciele były ślady poważnych obrażeń, sugerujących, że mógł zostać zaatakowany przez dzikie zwierzę. Podobnie szesnastolatek Romito 2 z Włoch, który żył 11 tys. lat temu i cierpiał na karłowatość (to najstarszy jak do tej pory osobnik z tą przypadłością).

Jednym z najważniejszych aspektów tego badania jest próba połączenia wyników bioarcheologicznych z danymi o pochówkach młodzieży z tego okresu. Okazuje się, że sposób, w jaki młodzi ludzie byli traktowani po śmierci, mógł odzwierciedlać ich status społeczny i fizyczny rozwój. Na przykład żyjący ok. 30 tys. lat temu pochowani w jednym grobie kuzyni Sunghir 2 (14 lat i zaczynał wyglądać jak mężczyzna) oraz Sunghir 3 (11 lat i wyglądał jak dziecko) byli uhonorowani bogatymi darami, ale różnymi. Starszy chłopak otrzymał bardziej „dorosłe” dary, takie jak ostrza kamienne, co może sugerować, że społeczność uznała go za dojrzalszego niż jego młodszego krewniaka.

To samo dotyczy Romito 2. Badacze ustalili, że chłopiec miał już głębszy głos i mógł płodzić dzieci, ale jego niski wzrost sprawiał, że wyglądał jak dziecko. Pochowano go w pozycji leżącej, w objęciach starszej kobiety, prawdopodobnie matki, co sugeruje szczególną relację i być może wskazuje na to, jak społeczność postrzegała go z powodu nietypowego wyglądu.

Według autorów artykułu w „Journal of Human Evolution” młodzież paleolityczna, która była częścią mobilnych społeczności myśliwsko-zbierackich, żyjących w trudnych warunkach Europy późnego plejstocenu, była stosunkowo zdrowa. Twierdzą, że podważają one stereotypowe wyobrażenie o życiu w prehistorii, które miało być – jak twierdził filozof Thomas Hobbes – „krótkie, brutalne i prymitywne”.

Badanie, choć ciekawe, przeprowadzono jednak na zbyt małej próbie, a główne wnioski dotyczą tylko populacji chłopców. Analizy szczątków trzech dziewcząt, żyjących na ternie Włoch wręcz im przeczą, ponieważ pierwsza miesiączka wystąpiła u nich w wieku ok. 16–17 lat, co dziś w krajach rozwiniętych uznaje się za dość późne. Dlatego, nawet jeśli wyniki mówią nam co nieco o dojrzewaniu i traktowaniu chłopców w wieku dojrzewania w epoce paleolitu, nie powiedziało niemal nic na temat adolescencji dziewcząt. A swoją drogą: próba odpowiedzi na pytanie, jak przebiegało dojrzewanie w epoce, która trwała kilkadziesiąt tysięcy lat, na przykładzie trzynastu osobników, jest dość ryzykowna.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.