Neandertalczycy: mistrzowie ognia i innowacji

Żyjący 66–60 tys. lat temu neandertalczycy tworzyli piece, w których produkowali smołę i destylowali olejki eteryczne bez dostępu tlenu. Hiszpańscy archeolodzy odkryli bowiem w jaskini Vanguard dół otoczony kanałami wentylacyjnymi, które odpowiedni kierowały przepływem powietrza. Analizy chemiczne wykazały obecność pyrogenicznych substancji, takich jak lewoglukozan, które powstają podczas spalania żywic. Dodatkowe badania spektroskopowe do analizy składu chemicznego substancji (FTIR czyli Fourier Transform Infrared Spectroscopy) wskazały, że temperatura ogniska nie przekraczała 500 st. C, co potwierdza, że neandertalczycy musieli kontrolować proces spalania.

Najbardziej zaskakujące jest jednak to, że – na co wskazują znalezione przez badaczy pyłki – do produkcji lepiszcza wykorzystywano liście roślin czystkowatych (Cistaceae). Dotychczas znajdowano jedynie smolarnie, w których wytwarzano dziegieć, czyli smołę z kory brzozowej. Tymczasem eksperymenty przeprowadzone przez archeologów dowiodły, że z liści tych roślin w beztlenowych warunkach kontrolowanego spalania można uzyskać wystarczającą ilość kleju, który podobnie jak dziegieć można wykorzystać do tworzenia narzędzi i broni kompozytowych (składających się z co najmniej dwóch części, czyli drzewca i ostrza). O tym, że neandertalczycy umieli wytwarzać dziegieć nawet 200 tys. lat temu, wiadomo od dawna, ale najnowsze badania pokazują, że eksperymentowali z różnymi roślinami. A to po raz kolejny potwierdza, że znali przyrodę, byli kreatywni i umieli planować. A tworzenie skomplikowanych struktur ogniskowych wymagało wiedzy technologicznej, umiejętności organizacyjnych i chęci do eksperymentowania.

Neandertalczycy używali ognia nie tylko do ogrzewania, gotowania czy odstraszania drapieżników, a nawet nie tylko do produkcji smoły z roślin. Służył im także do obróbki narzędzi, wzmocnienia drewna czy kontrolowanego palenia trzcin i lasów, co ułatwiało im łowy i zyskiwanie przestrzeni życiowej. Z pewnością byli pionierami w dziedzinie chemii, technologii i umiejętności kontrolowania ognia. Człowiek współczesny mógł się od nich wiele nauczyć.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.