Przeszłość pokazuje, jak dotrwać do przyszłości

Zespoły z University of Colorado oraz Aarhus University wykorzystały sztuczną inteligencję do analizy strategii zarządzania ryzykiem stosowanych przez ludzkie społeczności w różnych okresach historycznych. Duńskim zespołem kieruje dr Iza Romanowska, polska specjalistka od systemów złożonych (complexity science) i autorka pierwszego podręcznika do modelowania agentowego (agent-based modelling) w humanistyce. Jej projekt badania odporności miast na podstawie ich historii na przestrzeni wieków dostał w ubiegłym roku grant ERC. Najnowsza publikacja w „Science Advences” prezentuje wyniki badań, które pokazują, jak mogły wyglądać mechanizmy przetrwania, ale jednocześnie oferują cenne wskazówki na temat budowania odporności we współczesnym świecie.

Badacze stworzyli model komputerowy, który nazwali GoodBYE. Pozwala on symulować zachowania jednostek podlegającym zmiennym warunkom środowiskowym. Dane wejściowe stanowiły archeologiczne ślady strategii zarządzania ryzykiem – pochodzące zarówno z plejstocenu, podczas którego dochodziło do dynamicznych zmian klimatycznych, jak i znacznie stabilniejszego holocenu – takie jak:

• mobilność – przenoszenie się w poszukiwaniu lepszych warunków,
• inwestycje infrastrukturalne – budowa magazynów na zapasy czy systemów irygacyjnych,
• dostosowania ekonomiczne – zmiana lub dywersyfikacja źródeł utrzymania, np. pozyskiwanie nowych zasobów,
• wymiana – korzystanie z sieci społecznych w celu pozyskania zasobów od innych grup.

Uwzględniono także szczegółowe scenariusze katastrof, takich jak wybuchy wulkanów czy susze, które wymagały od społeczności stosowania którejś z tych strategii przetrwania.

GoodBYE przyniósł zaskakujące wyniki, pokazując, że żadnej nie można zastosować w każdym scenariuszu. Mobilność okazała się najskuteczniejsza w warunkach zmiennych, gdyż pozwalała unikać miejsc z niedoborem zasobów. W sytuacjach, gdy kryzys obejmował cały region, jej potencjał malał.

Magazynowanie zasobów lub budowa systemów ochronnych były najbardziej efektywne podczas długotrwałych kryzysów, takich jak susze czy epizody ochłodzenia klimatu. Wysoki koszt początkowy i ryzyko utraty zapasów czyniły jednak tę strategię trudną do wdrożenia dla mniejszych społeczności.

Wymiana zasobów między grupami była niezwykle skuteczna w scenariuszach, w których część środowisk była mniej dotknięta kryzysem. Zależność od innych niosła jednak ryzyko w przypadku ich upadku.

Dywersyfikacja działań gospodarczych miała skuteczność najniższą, szczególnie w sytuacjach, gdy zasoby były już znacznie ograniczone. Była jednak stosunkowo tania w realizacji.

Najważniejszym wnioskiem z badań jest to, że zrozumienie przeszłych strategii przetrwania może pomóc w planowaniu współczesnych polityk reagowania na kryzysy. Mobilność, choć skuteczna, w dzisiejszym świecie ograniczona jest granicami politycznymi i gospodarczymi. Inwestycje w infrastrukturę, takie jak systemy magazynowania energii czy ochrona przed powodziami, są niezbędne w obliczu coraz częstszych katastrof klimatycznych. Współczesne sieci handlowe i wymiana technologii mogą działać na podobnych zasadach jak historyczne sieci wymiany zasobów. Kluczem do sukcesu jest elastyczność i zdolność do szybkiego adaptowania strategii w zależności od charakteru kryzysu.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.