Islam w Europie – nie tylko wojna, ale także fascynacja
Na fresku w kościele niedaleko Ferrary historyczka sztuki dr Federica Gigante z Uniwersytetu Cambridge odkryła niezwykle realistycznie oddaną tkaninę. Niebieskie, bogato zdobione draperie i złocone ornamenty zdają się sugerować, że artysta mógł widzieć na własne oczy namiot w tej właśnie świątyni. Według Gigante mógł on być darem dyplomatycznym od muzułmańskiego władcy lub wojennym trofeum zdobytym podczas kampanii przeciwko muzułmanom w Hiszpanii lub na Bliskim Wschodzie. Co więcej, ślady gwoździ i wsporników w apsydzie kościoła sugerują, że tkanina mogła być wieszana nad ołtarzem w określonych momentach liturgicznych. Fresk mógł więc pełnić funkcję wizualnego przypomnienia o istnieniu tej spektakularnej tkaniny.
Średniowieczna Europa fascynowała się sztuką islamską. Pielgrzymi i krzyżowcy przywozili cenne tkaniny ze Wschodu, wierząc, że mają one ciągłość artystyczną sięgającą czasów Chrystusa. Dlatego używanie ich w kontekście chrześcijańskim było dla nich uzasadnione. Zazwyczaj islamskie tkaniny znajdowane w kościołach europejskich były wykorzystywane jako osłony relikwii lub szaty liturgiczne. Jednak odnalezienie fresku dowodzi, że czasami wykorzystywano namioty jako osłony ołtarzy. W XIII w. były one jednym z najcenniejszych łupów wojennych, symbolizowały bowiem władzę i prestiż. W związku z tym ich obecność w chrześcijańskich świątyniach nie jest aż tak zaskakująca – mogły stanowić zarówno trofeum triumfu nad niewiernymi, jak i luksusowy dar.
Dokumenty wskazują, że w 1255 r. papież Innocenty IV podarował kościołowi Sant'Antonio in Polesine cenne jedwabie i złote materiały. Niewykluczone, że wśród nich był i namiot przedstawiony na fresku. Wiadomo bowiem, że jeden z nich został zdobyty w bitwie pod Las Navas de Tolosa w 1212 r. i przesłany do papieża Innocentego III. Inny zatem mógł trafić do Ferrary, ale możliwe też, że był prezentem dla potężnej rodziny Este.
Badania Gigante potwierdzają wpływy islamu na średniowieczną Europę. Jak podkreśla badaczka: „Ten fresk jest kolejnym dowodem na to, że między światem chrześcijańskim a muzułmańskim istniała nie tylko wojna, ale także fascynacja i wymiana kulturowa”.
Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.