Dziecko z Lapedo ujawniło swój wiek

Jesienią 1998 r. grupa archeologów wędrujących doliną rzeki Lapedo w środkowej Portugalii natknęła się na szkielet dziecka w wieku 4–5 lat. Datowania znajdujących się w grobie kości zwierząt wykazały, że liczą one 28–30 tys. lat. Sukcesem nie zakończyła się zaś żadna z czterech prób określania wieku szczątków ludzkich za pomocą standardowej metody radiowęglowej. Uzyskane wyniki były mało wiarygodne. Nie było natomiast większych wątpliwości co do tego, że pochówek reprezentuje górnopaleolityczną kulturę grawecką znaną z wielu znalezisk w Europie, w tym także ze słynnych figurek Wenus.

Olbrzymia wartość odkrycia z Lapedo polegała na tym, że oto naukowcy mogli przyjrzeć się nie tylko artefaktom reprezentującym kulturę grawecką, lecz także poddać badaniom dobrze zachowane szczątki kogoś, kto należał do populacji wytwórców tej kultury. I tu czekała na badaczy spora niespodzianka. Analizy antropologiczne wykazały bowiem, że dziecko może być hybrydą – neandertalczyka i człowieka anatomicznie współczesnego. Czyżby oba gatunki wciąż krzyżowały się ze sobą przed 28–30 tys. lat, mimo że teoretycznie ten pierwszy powinien wyginąć na Półwyspie Iberyjskim najpóźniej przed 35 tys. lat?

Według niektórych antropologów znalezisko z Lapedo dowodzi, że o żadnym wyginięciu neandertalczyków nie może być mowy, ponieważ dołożyli się oni bardzo hojnie do puli genowej wczesnych europejskich populacji Homo sapiens. Inni twierdzą jednak, że dziecko nie było mieszańcem, a po rodzicach, którzy byli ludźmi anatomicznie współczesnymi, odziedziczyło co najwyżej niektóre neandertalskich cechy. Debata na ten temat trwa do dziś, jednak przez ćwierć wieku dekady utrudniał ją brak wiarygodnego datowania.

Tę lukę wypełnia właśnie Bethan Linscott z University of Oxford, który ze współpracownikami sięgnął po nowatorską metodę określania wieku znalezisk antropologicznych i paleontologicznych. Wykorzystano w niej jeden z aminokwasów – hydroksyprolinę, która jest ważnym składnikiem kolagenu, białka będącego ważnym budulcem wielu tkanek, w tym kości, co miało w tym przypadku znacznie kluczowe. Zespół pobrał próbki kolagenu z trzech kości dziecka: udowej, promieniowej i jednego z żeber. Następnie została z nich wyekstrahowana hydroksyprolina, której wiek określono za pomocą akceleratorowej spektrometrii mas. W ten przemyślny sposób ominięte zostały dwie główne przeszkody z poprzednich nieudanych datowań: słaby stan kolagenu oraz zanieczyszczenie znaleziska związkami węgla. Ostatecznie ustalono, że szkielet kilkulatki lub kilkulatka z Lapedo liczy 28–29 tys. lat. Być może teraz łatwiej będzie rozstrzygnąć, kim byli jej/jego rodzice.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.