Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Shutterstock
Książki

Premiery wydawnicze. Marzec 2025

Co warto przeczytać?

.

Brama do Europy. Czy Afryka Północna zdecyduje o przyszłości Starego Kontynentu?

Brama do Europymat. pr.Brama do Europy

„Brama do Europy.
Czy Afryka Północna zdecyduje
o przyszłości Starego Kontynentu?”
Maciej Pawłowski
Wydawnictwo Prześwity
Liczba stron: 252
Data premiery: 17.03.2025

Państwa Afryki Północnej mają istotny wpływ na Europę. Są swoistym „filtrem” dla nielegalnej migracji do Unii Europejskiej, jej zapleczem surowcowym, miejscem wielkich inwestycji infrastrukturalnych i rosnącym rynkiem zbytu. W interesie UE jest inteligentne wspieranie stabilności i rozwoju tych państw. Ta książka nie tylko wyjaśnia znaczenie Maghrebu dla Europy, ale także jasno pokazuje, jakie zagrożenia i szanse niesie on ze sobą dla Starego Kontynentu.

Autor przedstawia historię regionu od starożytności po współczesność, jego różnorodność kulturowo-etniczną, dylematy i paradoksy występujące w życiu społeczno-politycznym narodów północnoafrykańskich oraz znaczenie ekonomiczne i geopolityczne poszczególnych państw. Wiele uwagi poświęca problemowi migracji do Unii Europejskiej.

Dlaczego śpimy

Dlaczego śpimymat. pr.Dlaczego śpimy

„Dlaczego śpimy”
Matthew Walker
Przekład: Jacek Konieczny
Wydawnictwo Marginesy
Wydanie: III/2025
Liczba stron: 392
Data premiery: 12.03.2025

Międzynarodowy bestseller. Książka roku według „Times Literary Suplement”, „Observera”, „Sunday Timesa”, „Financial Timesa” i „Guardiana”.

Jaki wpływ na sen mają kofeina i alkohol? Co naprawdę dzieje się podczas fazy REM? Dlaczego z wiekiem zmieniają się zwyczaje związane ze snem? Jak popularne wspomagacze snu działają w dłuższej perspektywie?

Sen jest jednym z najważniejszych, a zarazem najmniej zbadanych aspektów życia, odpowiadającym za dobre samopoczucie i długowieczność. Do niedawna nauka nie znała odpowiedzi na pytanie, dlaczego śpimy, ani dlaczego bezsenność tak szkodzi zdrowiu. Jednak liczne odkrycia naukowe pozwoliły spojrzeć na sen z zupełnie nowej perspektywy.

Matthew Walker wyjaśnia, jak sen wpływa na zdolność uczenia się, zapamiętywania i podejmowania logicznych decyzji. Jak reguluje emocje, wzmacnia odporność, poprawia metabolizm i apetyt. Sny łagodzą bolesne wspomnienia i tworzą wirtualną rzeczywistość, w której mózg łączy nową i nabytą wcześniej wiedzę, by pobudzać kreatywność. Wykorzystując wieloletnie doświadczenie w pracy klinicznej i badawczej – dr Walker założył Instytut Badań nad Snem – pokazuje, jak poprawić swoje życie. Wystarczy się zdrzemnąć? Nie, to znacznie ciekawsze!

„Matthew Walker pokazuje, jak dobry sen sprawia, że jesteśmy mądrzejsi, bardziej atrakcyjni, szczuplejsi, szczęśliwsi, zdrowsi i możemy zapobiec nowotworom... prawdopodobnie nie mogę jeszcze powiedzieć, że uratowała mi życie, ale na pewno otworzyła oczy”. (Mark O’Connell, „The Guardian”)

Etyczny wymiar jakościowych badań społecznych. Doświadczenia, dylematy, refleksje

Etyczny wymiar...mat. pr.Etyczny wymiar...

„Etyczny wymiar jakościowych badań
społecznych. Doświadczenia, dylematy, refleksje”
Opracowanie zbiorowe
Redakcja: Karolina Rożniatowska, Karol Piotrowski
Wydawnictwo Universitas
Liczba stron: 300
Data premiery: 31.03.2025

„Z jakimi dylematami w swoich badaniach mierzą się badacze i badaczki w dziedzinach socjologii, psychologii, antropologii czy etnografii? W jaki sposób stawiają im czoła? Czy dostępne narzędzia postępowania etycznego w badaniach, najczęściej w postaci kodeksów, są wystarczające, by rozwiązać dylematy etyczne? Czy istnieje przepis na bezbłędnie etyczne badania społeczne? Na te i wiele innych pytań spróbowano dać odpowiedzi właśnie w tej książce. „Etyczny wymiar jakościowych badań społecznych. Doświadczenia, dylematy, refleksje” został przygotowany – z perspektywy filozoficzno-teoretycznej oraz mocno praktycznej – przez naukowców i naukowczynie zarówno z ogromnym, jak i niewielkim doświadczeniem w terenie badawczym. Podjęli się oni wymagającej tematyki badawczej, m.in. wojny w Ukrainie, Holokaustu, napięć izraelsko-palestyńskich, życia po wybudzeniu ze śpiączki czy nacjonalizmu wśród młodych Polaków i Polek. Z jednej strony to więc zaproszenie do podjęcia refleksji nad zagadnieniami moralno-etycznymi w badaniach jakościowych, a z drugiej – propozycja rozwiązań problemów natury etycznej, wypracowana w wyniku rozmaitych doświadczeń badawczych”. (fragment recenzji dr. hab. em., prof. UAM Krzysztofa Podemskiego)

Ewa. Ewolucja jest kobietą. Kobiece ciało i 200 milionów lat naszej historii

Ewa. Ewolucja jest kobietąmat. pr.Ewa. Ewolucja jest kobietą

„Ewa. Ewolucja jest kobietą.
Kobiece ciało i 200 milionów lat naszej historii”
Cat Bohannon
Tytuł oryginalny: „Eve: How The Female Body
Drove 200 Million Years of Human Evolution”
Przekład: Agnieszka Sobolewska
Wydawnictwo Literackie
Liczba stron: 800
Data premiery: 26.03.2025

To bestseller „The New York Timesa”, książka wydana w tłumaczeniach na 25 języków.

„Czy nauka – i technologia – wreszcie nadrobią zaległości wobec kobiet? Cat Bohannon wciąga nas w fascynującą opowieść o tym, jak nasza biologia – od piersi po mózg – kształtuje nasze życie, zdrowie i codzienne doświadczenia. Dlaczego kobiety żyją dłużej? Czemu menstruujemy? I dlaczego współczesna medycyna oraz systemy oparte na sztucznej inteligencji wciąż traktują kobiece ciało jako „wersję B”? W świecie, w którym algorytmy podejmują coraz więcej decyzji za nas – od diagnoz medycznych po kredyty bankowe – niewidzialna męska norma przenika także do AI. Bohannon z pasją i naukową precyzją demaskuje luki w badaniach oraz pułapki myślenia, które prowadzą do ignorowania kobiecej perspektywy w nauce i technologii”. (prof. Dr Hab. Aleksandra Przegalińska)

„Nareszcie! Tak to jeszcze nikt o kobiecych ciałach nie pisał. I tak gruntownie nie omówił kobiecej wyjątkowości. Brawo EWA!”. (dr Ewa Woydyłło)

„Uważam, że ta książka ma potencjał wywrotowy i bardzo trzymam kciuki, żeby narobiła u nas trochę szumu”. (Agnieszka Sobolewska, tłumaczka „Ewy”)

Geny

Genymat. pr.Geny

„Geny”
Ashley Euan Angus
Przekład: Joanna Grabarek
Wydawnictwo Filia
Data premiery: 05.03.2025

Dzielimy 51% genów z drożdżami i 98% z szympansami, więc to nie genetyka czyni nas ludźmi.

Dr Euan Ashley w fascynujący sposób opowiada o niezwykłej podróży odkrywania ludzkiego genomu, naszego „kodu życia”. Niczym śledczy pokazuje drogę od informacji genetycznej do praktyki lekarskiej, opowiadając historie pacjentów, których życie zmieniło się dzięki znajomości genomu. Autor opisuje m.in. to, w jaki sposób jego zespół jako pierwszy przeanalizował i zinterpretował kompletny genom ludzki.

Historia sztuki, którą przed tobą ukrywano

Historia sztuki którą przed tobą ukrywanoŻIHHistoria sztuki którą przed tobą ukrywano

„Historia sztuki, którą przed tobą ukrywano”
Podtytuł: Artystyczne smaczki i ploteczki
Blanca Guilera Puig
Przekład: Bartłomiej Kaftan
Tytuł oryginalny: Lo que los libros de
Historia del Arte no quieren que sepas:
Salseos artísticos y más
Wydawnictwo Wielka Litera
Data premiery: 26.03.2025

Co łączy Fridę Kahlo z Taylor Swift? Albo co ma wspólnego prerafaelicki malarz Millais z trójkątem miłosnym ze „Zmierzchu"? Dasz wiarę, że istnieje rysunek potwierdzający romans Lorki z Dalim albo, że w greckiej mitologii mamy historię jak z tragicznego „Heartstoppera”? Ta lekko napisane książka ujawnia symbolikę wybranych obrazów, artystyczne skandale i tajemnice sławnych artystów.

Kieszonkowy atlas gwiazd

Kieszonkowy Atlas Gwiazdmat. pr.Kieszonkowy Atlas Gwiazd

„Kieszonkowy atlas gwiazd”
Przemysław Rudź
Wydawnictwo SBM Renata Gmitrzak
Liczba stron: 192
Data premiery: 21.03.2025

„Kieszonkowy atlas gwiazd” przyda się każdemu, kto chciałby zacząć prowadzić obserwacje astronomiczne albo nauczyć się nawigacji morskiej bez przyrządów. Jak orientować się patrząc w nocne niebo? Szczególnie, gdy wygląd nieba zależy od miejsca i czasu obserwacji oraz pory roku? Odpowiedzi przynosi pozycja Przemysława Rudzia.

Maria Skłodowska-Curie

Maria Skłodowska-Curiemat. pr.Maria Skłodowska-Curie

„Maria Skłodowska-Curie”
Kristyna Krausova
Przekład: Jacek Żuławnik
Wydawnictwo W.A.B.
Liczba stron: 96
Data premiery: 26.03.2025

Komiks o niezłomnej sile i odwadze Marii Skłodowskiej-Curie – kobiety, która za nic miała ograniczenia nauki i społeczeństwa. Pozycja przeplata wydarzenia historyczne z życiem prywatnym naukowczyni, przybliża ducha jednej z najważniejszych postaci w dziejach nauki. Przypadnie do gustu nie tylko miłośnikom historii i nauki, ale też każdemu, kto pragnie odnaleźć natchnienie w opowieści o niezwykłej wytrwałości.

Neuromania. Prawdy i mity o naszym mózgu

Neuromaniamat. pr.Neuromania

„Neuromania. Prawdy i mity o naszym mózgu”
Albert Moukheiber
Przekład: Jaga Lembas
Wydawnictwo Vis-a-Vis Etiuda
Język oryginału: francuski
Liczba stron: 448
Data premiery: 21.03.2025

Albert Moukheiber przybliża wiedzę o mózgu, oddaje głos nauce, a nas uwalnia od fałszywych przekonań. W gąszczu rozmaitych dyskursów o mózgu ta książka oddziela fakty od mitów i podsumowuje rzeczywisty stan odkryć. Pozwala krytycznie podejść do pięknych obrazów rezonansu magnetycznego i spektakularnych twierdzeń o działaniu neuronów. Często więcej w nich manipulacji, niż edukacji.

Nowe technologie jako źródło wyzwań dla systemu prawa w Polsce

Nowe technologie...mat. pr.Nowe technologie...

„Nowe technologie
jako źródło wyzwań
dla systemu prawa w Polsce”
Piotr Grzebyk
Wydawnictwo Naukowe Scholar
Data premiery: 19.03.2025

Monografia „Nowe technologie, jako źródło wyzwań dla systemu prawa w Polsce” składa się z dziewiętnastu opracowań, które prezentowano 31 marca 2023 r. podczas XXIV konferencji Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. W tomie publikują: Piotr Brudnicki, Jakub Grygutis, Piotr Grzebyk, Jowanka Jakubek-Lalik, Aleksandra Komar-Nalepa, Wojciech Machała, Marcin Michna, Marcin Olechowski, Jakub Orkisz, Szymon Pawelec, Jacek Piecha, Ryszard Piotrowski, Konrad Rydel, Maria Supera-Markowska, Igor Szpotakowski, Karol Świtaj, Paulina Uznańska, Maksymilian Weber-Sitarski, Bartosz Wilk, Kamil Zaradkiewicz, Dawid Ziółkowski, Agnieszka Zwolińska.

„Uczestników konferencji interesowały skutki stosowania nowoczesnych technologii oraz wynikające z nich wyzwania dla zasad rządzących życiem społecznym, politycznym i gospodarczym w Polsce, co do których prawnicy mogą się w miarę kompetentnie wypowiadać. Głównym celem XXIV konferencji wydziałowej była zatem odpowiedź na pytanie, w jaki sposób nowoczesne technologie wpływają na istniejący system prawny, jakie zmiany w nim wymuszają i jakie zapowiadają. Znajdujące się w zbiorze opracowania zawierają przemyślenia i wskazówki akademików na temat najbardziej dostrzegalnych przykładów oddziaływania nowych technologii na polskie prawo”. (dr hab. Piotr Grzebyk, prof. Uniwersytetu Warszawskiego)

Odmienne stany roślinności. Jak psychoaktywne rośliny wpływają na nasz umysł

Odmienne stany roślinnościmat. pr.Odmienne stany roślinności

„Odmienne stany roślinności.
Jak psychoaktywne rośliny
wpływają na nasz umysł”
Michael Pollan
Przekład: Dawid Krawczyk
Wydawnictwo Krytyki Politycznej
Liczba stron: 280
Data premiery: 13.03.2025

Michael Pollan przedstawia odwieczne i głębokie związki ludzi z roślinami psychoaktywnymi. Autor bada trzy niezwykłe substancje: morfinę, kofeinę oraz meskalinę. Każda z nich otwiera okno na inne aspekty zmiany świadomości – od uspokojenia, przez pobudzenie, po doświadczenia mistyczne.

Pollan porusza złożone pytania dotyczące granicy między lekiem a narkotykiem, analizując kulturowe, biologiczne i prawne aspekty używania roślin psychoaktywnych. Zabiera czytelnika w podróż pełną osobistych eksperymentów, historycznych ciekawostek i naukowych odkryć, przyglądając się nie tylko temu, jak te rośliny wpływają na nasz umysł, ale również, co na ich produkcji zyskuje natura.

Otium cum dignitae, czyli o godziwym spędzaniu czasu wolnego. Szkice z historii idei

Otium cum dignitaemat. pr.Otium cum dignitae

„Otium cum dignitae,
czyli o godziwym spędzaniu
czasu wolnego. Szkice z historii idei”
Andrzej Waśkiewicz
Wydawnictwo Universitas
Liczba stron: 400
Data premiery: 21.03.2025

Zainspirowany koncepcją Simmla definiuję czas wolny jako taki, z którego wykorzystania jednostka nie ma obowiązku rozliczania się przed społeczeństwem. Zachowuję dla niego łaciński termin otium, by odróżnić go od czasu wolnego, który w tej czy innej formie podlega jednak kontroli społecznej. [… ] Można je przyrównać do tradycyjnego kieszonkowego, jakie dzieci dostają od rodziców: mogą je wydać na wszystko, byle nie na alkohol, papierosy, narkotyki i inne zastrzeżone prawem w ich wieku używki. Nie muszą się tłumaczyć, dlaczego regularnie wydają je na „głupoty”.

Cycerońska dignitas jest jednak czymś więcej niż nawet najbardziej zajmującym hobby, o czym czytelnicy przekonają się przy lekturze kolejnych esejów. Zupełnie zmienia charakter otium [… ]. Nie jest to już czas wolny od aktywności publicznej i zawodowej, ale czas wykorzystany na inną aktywność, nie mniej ważną dla tożsamości jednostki niż tamte. Dla wielu to właśnie ona i tylko ona – trzeba to ująć patetyczną, choć nadużywaną formułą – nadaje sens życiu. Jeśli cieszy się jeszcze społecznym uznaniem, daje im powody do „słusznej dumy” z etyki Arystotelesa, jeśli nie – wpisuje się przynajmniej w ich „filozofie życiowe”. Inaczej niż negotium – o ile nie jest ono „powołaniem”, ale normalnym wykonywaniem swoich powinności – otium tego rodzaju wyróżnia się refleksyjnym podejściem do samego czasu, przekonaniem, że jest on rzeczą cenną.

Rzec można, że idea otium cum dignitate tworzy jedną z elit społeczeństwa, ale elitę szczególną, bo niemal niewidoczną. [… ] Z braku obiektywnych wskaźników i deklarowanej neutralności aksjologicznej akademicka socjologia może jedynie stwierdzić, że niektóre sposoby zagospodarowania czasu wolnego są „poważne” – bo niektórzy się w nie „na poważnie” angażują – a inne po prostu nie. Jedynie z perspektywy krytyki społecznej albo zaangażowanej socjologii dopuszczalne będzie stwierdzenie, że czas wolny niewypełniony żadnym sensownym zajęciem jest najzwyczajniej zmarnotrawiony. (ze Wstępu)

Patogeneza. Jak zarazki ukształtowany historię świata

Patogenezamat. pr.Patogeneza

„Patogeneza. Jak zarazki
ukształtowany historię świata”
Jonathan Kennedy
Przekład: Mariusz Gądek
Wydawnictwo Filtry
Liczba stron: 392
Data premiery: 19.03.2025

Człowiek ma skłonność do przeceniania swojej roli w dziejach świata. Choć wielu filozofów i naukowców pokazało mu już miejsce w szeregu, ciągle postrzega się jako korona stworzenia – pan i władca Ziemi, niemal w pojedynkę decydujący o narodzinach, rozkwicie i schyłkach imperiów i kultur. Po lekturze „Patogenezy” trzeba się będzie definitywnie rozstać z tym mitem. Powołując się na najnowsze badania z różnych dziedzin, od genetyki i antropologii po archeologię i ekonomię, Jonathan Kennedy zabiera nas w niezwykłą podróż w czasie. Śledzi wpływ bakterii i wirusów na upadek neandertalczyków, rozwój chrześcijaństwa i islamu, przejście od feudalizmu do kapitalizmu, podboje kolonialne czy ewolucję Stanów Zjednoczonych od imperialnego zaścianka do globalnej superpotęgi.

„Kennedy wędruje przez pięćdziesiąt tysięcy lat historii, a pod koniec tej wędrówki trudno nam nie przytaknąć, że choroby zakaźne są naszym stałym towarzyszem i ostatecznym wrogiem. To opowieść niezwykle błyskotliwa, autor potrafi wpleść Tolkiena, „Grę o Tron” i Monty Pythona w niezapomniane i przystępne wyjaśnienia dotyczące genetyki, biologii ewolucyjnej czy demografii. »Patogeneza« jest lekcją pokory dla ludzkości”. (Kate Womersley, „The Spectator”)

Po co nam inteligencja? Dlaczego mądrzy ludzie podejmują głupie decyzje

Po co nam inteligencjamat. pr.Po co nam inteligencja

„Po co nam inteligencja?
Dlaczego mądrzy ludzie
podejmują głupie decyzje”
Manuel Martín-Loeches
Przekład: Ewa Ratajczak
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Język oryginału: hiszpański
Liczba stron: 400
Data premiery: 26.03.2025

W dobie sztucznej inteligencji Manuel Martín-Loeches stawia istotne pytanie: Czy człowiek korzysta z całego potencjału swojego umysłu?

Światowej klasy badacz inteligencji odkrywa fascynującą prawdę o naturze ludzkiego rozumu. Udowadnia, że często dajemy się uwieść fałszywym narracjom i podejmujemy nieracjonalne decyzje. Rzuca nowe światło na naturę ludzkiego poznania i odsłania podobieństwa między sposobem myślenia ludzi i zwierząt. Pokazuje choćby mądrość delfinów, empatię słoni czy pomysłowość kruków.

Manuel Martín-Loeches – profesor psychobiologii i neuronauki na Uniwersytecie Complutense w Madrycie. Uznany badacz procesów poznawczych i ewolucji ludzkiego umysłu. Autor bestsellerowych książek i ponad 100 publikacji naukowych.

Społeczne światy. Studia Małych Form Filmowych „Se-Ma-For” w Łodzi

Społeczne światy...mat. pr.Społeczne światy...

„Społeczne światy.
Studia Małych Form Filmowych
„Se-Ma-For” w Łodzi”
Ewa Ciszewska, Agata Hofelmajer-Roś,
Michał Pabiś-Orzeszyna, Szymon Szul
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Data premiery: 30.03.2025

„Książkę wyróżnia mocny fundament metodologiczny, a w drugiej kolejności – szeroka baza źródłowa, która obejmuje niepublikowane archiwalia, dane ilościowe oraz zapisy rozmów z byłymi pracownikami studia Se-Ma-For. (…) Monografia uderza w rozmaite mity narosłe wokół działalności Se-Ma-Fora. To przede wszystkim opowieść o przełamywaniu kryzysów, o konieczności funkcjonowania w gospodarce niedoboru, o niekończącym się paśmie problemów z zatrudnieniem, pieniędzmi, sprzętem, lokalami i partnerami. W tak opowiedzianej historii filmy schodzą na dalszy plan, a na pierwszy wysuwają się twarde dane z archiwów, relacje świadków, liczby i zestawienia”. (fragment recenzji prof. Pawła Sitkiewicza)

Urzeczenie Caravaggiem. Relacyjna obecność obrazu w edukacji polonistycznej

Urzeczenie Caravaggiemmat. pr.Urzeczenie Caravaggiem

„Urzeczenie Caravaggiem.
Relacyjna obecność obrazu
w edukacji polonistycznej”
Karolina Kwak
Wydawnictwo Universitas
Liczba stron: 248
Data premiery: 31.03.2025

W życiu tworzymy wielowymiarowe sieci połączeń – z ludźmi, innymi żywymi organizmami, artefaktami, tekstami, ze wszystkim. Nadajemy obrazom znaczenia, dzięki którym zbliżamy się do ich poznania. Z kolei one wiążą nas z autorem, epoką i miejscem, w których powstały. Tworzymy wielowymiarowe więzi i wspólnoty urzeczonych. Odkrycie przestrzeni interpretacyjnej, otwartej na ten nieograniczony relacyjny potencjał, wydaje się szansą dla współczesnej edukacji, próbą z ćwiczenia empatii, umiejętności odkodowywania własnych uczuć oraz emocji innych, bycia w relacji ze światem. W proponowanych w książce działaniach polonistycznych obrazy czasem są inspiracją do zadawania pytań, poszukiwania powiązań międzytekstowych, najczęściej literackich lub malarskich, albo prowokują ważny temat.


Oprac. na podstawie materiałów promocyjnych