Ziemia tyje i wiruje coraz bardziej leniwie

Jeden pełny obrót Ziemi trwa 86400 sekund. Ta wartość nie jest jednak stała. Dzięki bardzo precyzyjnym pomiarom prowadzonym od kilku dekad m.in. przez systemy nawigacji satelitarnej wiadomo, że zmienia się ona z różnych powodów w rytmach wynoszących od paru godzin do milionów lat. Wśród tych ostatnich najważniejsze jest tarcie pływowe spowodowane przyciąganiem Księżyca. Obecnie spowalnia ono szybkość wirowania Ziemi o ok. 2,4 milisekundy na sto lat. Są też czynniki, które ten obrót przyspieszają: na przykład wciąż trwające przesunięcia mas skalnych w skorupie i płaszczu ziemskim związane ze zniknięciem lądolodów plejstoceńskich przed ponad 10 tys. lat o 0,5-1.0 milisekundy na wiek. Efekt netto obliczony dla ostatnich 3 tys. lat to hamowanie globu wynoszące ok. 1,7 milisekundy na każde 100 lat.

To już jednak przeszłość. Według autorów publikacji w „PNAS”, w ostatnich dekadach pojawił się jeszcze jeden czynnik spowalniający ziemskie piruety (a więc wydłużający dobę ziemską). Jest nim wlewanie się do mórz i oceanów coraz większych ilości wody pochodzącej z topnienia lodowców górskich i lądolodów. Większość tych dodatkowych mas wody oceanicznej przemieszcza się w kierunku strefy tropikalnej. W efekcie Ziemia nieco tyje na równiku, a jej promień równikowy wydłuża się względem biegunowego, czyli inaczej mówiąc – nasz glob staje się nieco bardziej spłaszczony na biegunach. Badacze z NASA i ETH Zurich oszacowali, że począwszy od 2000 r., hamujący wpływ tego klimatycznego czynnika na ruch obrotowy Ziemi wynosi 1,3 milisekundy na wiek.

„To zmiana bezprecedensowa w skali tysiącleci” – stwierdzają badacze. I dodają, że „jeśli klimat nadal się będzie ocieplał, to pod koniec XXI w. tempo hamowania obrotów globu z tego powodu zwiększy się do 2,62 milisekund na sto lat, a zatem przewyższy to wywołane tarciem pływowym. Łączny skutek będzie taki, że Ziemia zacznie hamować dwa razy szybciej niż w XX w. Chociaż dla przeciętnego mieszkańca planety będzie to zmiana niezauważalna, wpłynie na funkcjonowanie precyzyjnych systemów mierzenia czasu, nawigacji, telekomunikacji i innych, od których coraz bardziej jest uzależniona nasza cywilizacja”.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.