Waran bierze ofiary na żelazny ząb

Warany, inaczej smoki z Komodo, to największe jaszczurki występujące na Ziemi. Długość ich ciała sięga 3 m, a masa – 90 kg. Biegają z prędkością 20 km/h i dożywają nawet 50 lat. Ich ślina zawiera toksyczny jad, a większe ofiary – takie jak bawoły wodne czy jelenie – powalają uderzeniem ogona o sile równej 2 t. Zdobycz rozdzierają na kawałki za pomocą 60 zakrzywionych ostrych zębów z ząbkowanymi krawędziami, wymienianych wielokrotnie w ciągu życia.

Zębom waranów postanowił przyjrzeć się ostatnio zespół naukowców z King’s College London, a o wynikach jego prac czytamy na łamach „Nature Ecology & Evolution”. Uwagę badaczy przykuło nietypowe pomarańczowe zabarwienie końcówek i krawędzi jaszczurzych zębów. Analizy wykazały, że odpowiada za nie niezwykle wysokie stężenie żelaza. Pierwiastek ten występuje w zębach także innych gadów, ale w znacznie mniejszych ilościach i nie wpływa na zmianę ich zabarwienia. Dzięki tej nietypowej powłoce zęby smoków są ostre, twarde i odporne na zużycie. Stają się też mniej wrażliwe na działanie kwasów, w tym żołądkowych, z którymi mają kontakt, kiedy zwierzę zwraca kopyta, włosy i inne niestrawione części ofiar.

Warany są niczym relikt przeszłości, a badania nad nimi mogą dostarczyć informacji o życiu i zwyczajach ich ewolucyjnych krewnych – dinozaurów. Okazało się np., że ich zęby przypominają te występujące u mięsożernych teropodów, ale na skutek zmian chemicznych, zachodzących w trakcie procesu fosylizacji, nie możemy dokładnie stwierdzić, czy poziom żelaza w zębach dinozaurów też był podwyższony. Z uwagi jednak na podobieństwo do uzębienia waranów jest to wysoce prawdopodobne. Wiadomo, że drapieżniki takie jak tyranozaur zmieniły strukturę szkliwa na krawędziach tnących.

Obecnie głównymi zagrożeniami dla waranów są kłusownictwo, niszczenie siedlisk, człowiek i one same – są bowiem kanibalami. Ten endemiczny gatunek występuje wyłącznie na należących do Indonezji wyspach Archipelagu Sundajskiego, m.in. Komodo i Rinca. Wchodzą one w skład wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO Parku Narodowego Komodo, zamieszkiwanego przez ok. 3,5 tys. osobników. W Polsce gady te można podziwiać w poznańskim i wrocławskim ogrodzie zoologicznym.

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.