Podkast 107. Anna Muszewska: Grzyby to jest świat

Ludzkocentryczne spojrzenie wykrzywia obraz. Stawia nas, Homo sapiens, w jego centrum, a tuż obok inne zwierzęta – im piękniejsze, im większe, tym bliżej. Tymczasem o przyszłości planety nie zadecydują płetwale błękitne ani koale (piszę to z największym szacunkiem dla tych stworzeń), lecz byty biologiczne, których obecność zauważamy tylko przelotnie.

Ich grzybnie sięgają prapoczątków życia na Ziemi – z wody wyszły wraz z roślinami. Mnogość ich gatunków imponuje – znamy już blisko 150 tys., a co roku odkrywamy dwa kolejne tysiące. Mimo to 90 proc. pozostaje nieznanych.

Jednak to nie liczby wzbudziły zainteresowanie Anny Muszewskiej, lecz niebywała różnorodność, bogactwo ról, jakie grzyby odgrywają w ekosystemie, oraz elastyczność w zarządzaniu informacją genetyczną. W tych dyscyplinach są mistrzami świata. Ba – one są jego panami (paniami?). Przy ich swobodzie wybierania najbardziej efektywnych rozwiązań nasze ludzkie obyczaje muszą się wydawać trywialne i nachalne. Ich badanie to opisywanie świata wciąż nieopisanego – mówi nasza rozmówczyni.

Proceder ten buduje wiedzę fundamentalną o tych przedziwnych bytach i ukrytych przed naszymi oczami mechanizmach biologii, ale nie tylko. Biotechnologię grzybów praktykujemy już od 9 tys. lat (ujarzmiwszy drożdże). W przyszłości ich rola wzrośnie. Kształt globalnego ekosystemu będzie zależał od grzybów – od tego, jak wykorzystamy ich wszechstronność, a zwłaszcza wszystkożerność.

Anna Muszewska wyjaśnia też, czy bioinformatycy – biolodzy siedzący przed komputerami – to pełnoprawni naukowcy.