Na ukraińskich wydmach ukrywał się nowy porost
Jedną z aktywności Eurazjatyckiej Grupy Badaczy Suchych Traworośli (Eurasian Dry Grassland Group) jest organizowanie terenowych warsztatów. Dwie ich edycje – latem 2010 i wiosną 2021 r. odbyły się na ukraińskich stepach, odpowiednio na Podolu i na Chersońszczyźnie. Ten drugi region jest dla badaczy traworośli szczególnie interesujący, ze względu na pasowy układ klimatyczny – od lasostepów, przez stepy ostnicowe, po stepy piołunowe i murawy nadmorskie z solniskami.
Sięgnij do źródeł
Badania naukowe: Сircinaria ucrainica sp. nov., a new species from sand dunes of the Lower Dnipro valley (Ukraine)
Na lewym brzegu Dniepru, dwadzieścia kilometrów na wschód od Chersonia, leżą Piaski Oleszkowskie, gdzie traworośla mają raczej charakter pustynny niż stepowy. Jest to w pewnym sensie ukraiński odpowiednik Pustyni Błędowskiej. Pomiędzy nim a Dnieprem jest jeszcze rezerwat krajobrazowy Uroczysko Sahy. Leży ono w dolinie rzeki, a jego podłoże tworzą śródlądowe wydmy pokryte po części lasostepem, po części mokradłami, a po części skorupiastą roślinnością mszysto-porostową, w której napiaskowe trawy stanowią jedynie domieszkę. Botanicy z chersońskiego uniwersytetu dość dobrze ją poznali. Mimo to podczas warsztatów EDGG zaskoczył ich gatunek porostu niepasujący do żadnych znanych opisów. Analizy mikroskopowe wykazały różnicę m.in. w budowie chwytników, którymi porost przyczepia się do piasku stanowiącego na tym siedlisku 99 proc. gleby. Odrębność potwierdziły też analizy DNA.
Dowiedz się więcej
Obecnie dostęp do osobników żyjących na naturalnym siedlisku jest niemożliwy ze względu na rosyjską okupację w Ukrainie. Okazy wzorcowe znajdują się w zielnikach Chersońskiego Uniwersytetu Państwowego i Instytutu Botaniki im. Władysława Szafera PAN.
Dane te stały się podstawą do wyodrębnienia nowego gatunku Circinaria ucrainica.
Odkrywcy szacują, że gatunek ten może stanowić nawet jedną piątą mszysto-porostowej skorupy porastającej śródlądowe wydmy leżące w lewej części przyujściowej doliny Dniepru. Jednocześnie – ze względu na tak długie ukrywanie się przed lichenologami – zasadne jest przypuszczenie, że jest endemitem. Przystosowany jest do ekstremalnych, przypominających pustynne, warunków, ale nie wiadomo, jak przetrwa działania wojenne. Mozaikowość dolin rzecznych jest kształtowana przez cyklicznie występujące naturalne powodzie, nie jest jednak znany wpływ tej, która powstała po wysadzeniu zapory w Nowej Kachowce.
Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.