Gaz wspiera słońce i wiatr
Już ponad jedna czwarta energii elektrycznej w Polsce wytwarzana jest dzięki odnawialnym źródłom (OZE) – przede wszystkim panelom fotowoltaicznym i elektrowniom wiatrowym. Uzupełniają je biogazownie i elektrownie wodne. W ubiegłym roku łączny udział OZE w produkcji prądu osiągnął w naszym kraju ok. 27 proc., a w tym roku będzie prawdopodobnie jeszcze wyższy. Węgiel pozostaje podstawą naszej energetyki, ale jego znaczenie systematycznie maleje. W ubiegłym roku udział węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej wyniósł już tylko ok. 60 proc.
Rozwój OZE ma ogromne zalety. Pozwala zdecydowanie ograniczyć emisję dwutlenku węgla i koszty wytwarzania energii. Bezemisyjna produkcja energii jest zwolniona z opłat, które muszą ponosić elektrownie zużywające paliwa kopalne. Wzmacnianie odnawialnych źródeł to równocześnie inwestycja w bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju. Słońca, wiatru czy wody nie musimy od nikogo importować.
Trzeba jednak pamiętać o tym, że OZE cechują się dużą zmiennością. Słońce dostępne jest tylko przez część doby, a w okresie zimowym nasłonecznienie w naszym kraju pozostaje niewielkie. Istotnym wyzwaniem dla systemu energetycznego są dni jednocześnie pochmurne i bezwietrzne, występujące w naszym klimacie zwłaszcza jesienią i zimą. Wówczas ilość energii pochodzącej z odnawialnych źródeł może być niewielka, a potrzeby energetyczne przecież się nie zmniejszają. Elastycznego reagowania potrzebujemy zresztą także w dni słoneczne, bo na przykład wieczorami znaczenie fotowoltaiki szybko maleje, natomiast zużycie energii - zwłaszcza w gospodarstwach domowych - rośnie, gdy wracamy z pracy czy szkoły.
Potrzeba zatem źródeł, które uzupełniają OZE i są w stanie w szybki sposób zarówno zwiększać, jak i zmniejszać produkcję energii elektrycznej. Taką rolę pełnią przede wszystkim elektrownie gazowe. Mogą one nie tylko bardziej elastycznie reagować na bieżące zapotrzebowanie niż elektrownie węglowe, ale także produkują mniej dwutlenku węgla od nich. Gaz to oczywiście także paliwo kopalne, jednak o mniejszej emisyjności od węgla. Poza tym istnieje możliwość przekształcania w przyszłości elektrowni gazowych w wodorowe.
Pod koniec października tego roku PGE Polska Grupa Energetyczna oddała do eksploatacji największą elektrownię gazową w Polsce. To równocześnie jedna z najnowocześniejszych takich instalacji w Europie o mocy 1366 MW brutto, zlokalizowana w Gryfinie (woj. zachodniopomorskie). Jednostka funkcjonuje pod nazwą PGE Gryfino Dolna Odra. - Stale rozbudowujemy system OZE, który potrzebuje równolegle stabilnych źródeł energii pracujących w podstawie, a w chwili obecnej nie ma bardziej elastycznych mocy niż gazowe. Inwestycja taka jak PGE Gryfino Dolna Odra jest gwarancją bezpieczeństwa i stabilności krajowego systemu energetycznego oraz dalszego rozwoju energetyki odnawialnej – podkreśla Robert Kropiwnicki, wiceminister aktywów państwowych.
Bezpieczeństwo energetyczne jest jednym z najważniejszych elementów bezpieczeństwa państwa. - Ta inwestycja ma bezpośredni wpływ nie tylko na stabilizację systemu elektroenergetycznego, czyli na jego bezpieczeństwo, ale także jest kolejnym krokiem w transformacji naszej gospodarki. To gwarancja stabilnych dostaw energii oraz czystszego środowiska, co zaś przekłada się na jakość środowiska, w którym żyjemy oraz na nasze zdrowie – stwierdza Miłosz Motyka, wiceminister klimatu i środowiska.
Nowe bloki gazowe zastąpią wysłużone i nieefektywne jednostki węglowe w Elektrowni Dolna Odra. - Tym samym wpisują się w strategię dekarbonizacji aktywów wytwórczych Grupy PGE. Jednocześnie nowa inwestycja wzmocni bezpieczeństwo energetyczne Polski, a także zapewni stabilne dostawy energii dla ponad 3 mln gospodarstw domowych – mówi Dariusz Marzec, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.
PGE Gryfino Dolna Odra, składająca się z dwóch bloków gazowo-parowych nr 9 i 10 o mocy 683 MW brutto każdy, jest nie tylko największą, ale też najbardziej sprawną elektrownią tego typu w Polsce. Jej sprawność nominalna przekracza 63 proc., co oznacza, że jest o ponad 70 proc. wyższa w porównaniu do starych bloków węglowych. Dzięki możliwości szybkiego startu jednostki i elastycznej pracy może ona skutecznie wspierać dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii. Szybkość startu ze stanu zimnego do minimum technicznego elektrowni wynosi cztery godziny, a ze stanu gorącego do minimum technicznego zaledwie 30 minut.
Elektrownia została zaprojektowana tak, aby spełniać najbardziej restrykcyjne limity emisji wynikające z konkluzji BAT (Best Available Techniques) dla bloków gazowo-parowych. Emisja pyłu i tlenków siarki jest ograniczona niemal do zera, co pozytywnie wpływa na jakość powietrza w regionie. Wskaźnik emisyjności nowej elektrowni wynosi ok. 330 gramów dwutlenku węgla na kilowatogodzinę wytworzonej energii elektrycznej – to wartość niemal trzykrotnie niższa w porównaniu z blokami węglowymi Elektrowni Dolna Odra.
Inna ważna inwestycja gazowa realizowana jest w Rybniku. Będzie ona największym i najsprawniejszym blokiem gazowo-parowym w Polsce. Inwestycja ta zapewni dostawy energii elektrycznej do około dwóch milionów gospodarstw domowych w Polsce. Obecnie na terenie budowy realizowane są prace z zakresu robót fundamentowych głównych budynków technologicznych: maszynowni turbozespołu gazowego, parowego oraz kotła odzysknicowego (odzyskowego), a także obiektów towarzyszących. To między innymi budynek elektryczny, stacja uzdatniania wody i stanowiska transformatorów blokowych. Rozpoczęto prace związane z montażem konstrukcji stalowej budynku turbiny gazowej. Zakończono budowę pylonu komunikacyjnego o wysokości 54 metrów. Trwają intensywne prace związane z powstawaniem układu wody chłodzącej.
Budowa przebiega zgodnie z przyjętymi założeniami, a niektóre kamienie milowe inwestycji zostały osiągnięte znacznie przed wymaganym terminem. Harmonogram projektu zakłada uruchomienie bloku gazowo-parowego w grudniu 2026 roku, czyli za dwa lata. W ostatnim czasie została podpisana umowa na przyłączenie bloku gazowo-parowego w Rybniku do gazowej sieci przesyłowej Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM. Realizacja przyłączenia obejmuje budowę gazociągu przyłączeniowego oraz budowę stacji gazowej. Planowany termin podania gazu to drugi kwartał 2026 roku. Nowa elektrownia w Rybniku to nie tylko ważny element transformacji energetycznej Polski, ale też wielka szansa na rozwój tego miasta.
Materiał powstał przy współpracy z Grupą Kapitałową PGE