Santorini: możliwa powtórka katastrofy sprzed tysięcy lat?
W ostatnich dniach na greckiej wyspie Santorini odnotowano wzmożoną aktywność sejsmiczną. Najsilniejsze trzęsienie ziemi osiągnęło magnitudę 5,2, a kolejne wstrząsy o mniejszej sile występują niemal bez przerwy – w sumie zarejestrowano ich już setki, co skłoniło władze Grecji do ogłoszenia stanu wyjątkowego. Ewakuowano ponad 11 tys. osób – głównie kobiet i dzieci – aby w razie czego ograniczyć liczbę ofiar.
Obawy związane z obecną aktywnością sejsmiczną są uzasadnione. Około. 3,6 tys. lat temu na wyspie doszło bowiem do jednej z najpotężniejszych erupcji wulkanicznych w historii ludzkości, którą poprzedzały wstrząsy przepowiadające. Doprowadziła ona do całkowitego zniszczenia wyspy i wywołała fale tsunami, które spustoszyły Kretę. Emisja ogromnych ilości pyłów do atmosfery przyczyniła się zaś do globalnego ochłodzenia klimatu. Wszystko to mogło być głównym powodem upadku cywilizacji minojskiej.
Aktywność sejsmiczna i wulkaniczna w basenie Morza Śródziemnego jest wynikiem ruchów płyt tektonicznych. Konkretnie subdukcji – procesu, w którym jedna płyta (tu afrykańska) zanurza się pod drugą (euroazjatycką). Odbywa się to z prędkością 4–5 centymetrów rocznie, prowadząc do kumulacji naprężeń w skorupie ziemskiej. Ich gwałtowne uwolnienie skutkuje właśnie silnymi trzęsieniami ziemi i wzmożoną aktywnością wulkaniczną. Erupcje na Santorini mają zazwyczaj charakter eksplozywny, co oznacza gwałtowne uwalnianie energii, tworzenie ogromnych chmur popiołu, powstawanie kalder oraz formowanie nowych wysp wulkanicznych.
Wyspa leży w obrębie Łuku Helleńskiego, który rozciąga się od zachodniej Grecji przez Kretę po Rodos. Jest to jedna z najbardziej aktywnych sejsmicznie stref w Europie. Jednym z kluczowych jej elementów jest uskok Amorgos, który w 1956 r. wywołał jedno z najsilniejszych trzęsień ziemi w regionie, osiągające magnitudę 7,8. W obrębie kaldery Santorini znajdują się także mniejsze uskoki, które mogą powodować lokalne wstrząsy i deformacje gruntu.
Seria trzęsień ziemi rozpoczęta pod koniec stycznia ma charakter roju sejsmicznego. Oznacza to, że w krótkim czasie występuje wiele wstrząsów o podobnej magnitudzie. Eksperci wskazują, że aktywność ta jest związana z ruchami tektonicznymi wzdłuż uskoku Amorgos, a nie bezpośrednio z procesami wulkanicznymi.
Sejsmolodzy i wulkanolodzy prowadzą stały monitoring. Na bieżąco analizowane są dane geologiczne i badane deformacje gruntu, które mogłyby świadczyć o przemieszczaniu się magmy pod powierzchnią. Do tej pory nie odnotowano oznak wskazujących na bezpośrednie zagrożenie erupcją wulkanu Santorini. Ponieważ jest on jednak aktywny, eksperci zalecają ostrożność oraz przygotowanie planu ewakuacji pozostających dziś na wyspie ludzi. Podkreślają jednocześnie, że nie można całkowicie wykluczyć ryzyka wystąpienia silniejszego trzęsienia ziemi i w konsekwencji fal tsunami.
Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.