Poziom mórz: przyszłość wygląda jak początek holocenu

Holocen rozpoczął się przed 11,7 tys. lat. I zrobił to z hukiem, czyli raptownym wzrostem temperatur na półkuli północnej, odsyłając w przeszłość plejstocen, czyli epokę lodowcową. Część plejstoceńskich lądolodów wciąż jeszcze jednak istniała. Wkrótce jednak lód zaczął się szybko kurczyć, co przełożyło się na wzrost poziomu oceanów o 10–12 m w ciągu zaledwie 200–300 lat. Ta gigantyczna powódź zmusiła mieszkańców nadmorskich nizin do wycofania się w głąb lądu.

Był to już ostatni epizod tak gwałtownej transgresji mórz. Nie znaczy to jednak, że nastał spokój. Resztki lądolodów plejstoceńskich nadal dogorywały w Eurazji i Ameryce Północnej, kurczyła się też czasza lodowa Antarktydy. To oczywiście przekładało się na dalszy wzrost poziomu mórz.

Zrekonstruowanie tempa tego zjawiska ma kluczowe znaczenie. „Dynamika współczesnych zmian klimatycznych bardzo bowiem przypomina wczesny holocen” – zauważają w swoim artykule Marc Hijma i jego współpracownicy.

Problem w tym, że dokładne opisanie zmian poziom mórz w pierwszej fazie holocenu nie jest łatwe, ponieważ ewentualne zapisy kopalne takich wahań znajdują się dziś pod wodą i często są silnie zniszczone. Hijma i jego zespół dokonali jednak (prawie) niemożliwego. Nawiercili w kilkudziesięciu miejscach dno Morza Północnego, docierając do pozostałości dawnych nadmorskich mokradeł zalanych następnie przez morze. Po określeniu ich wieku i rozkładu przestrzennego odtworzyli pochód morza w stronę lądu, identyfikując dwie fazy przyspieszonego podnoszenia się wody.

Pierwsza nastąpiła przed 10,3 tys. lat, druga przed 8,3 tys. lat. Każda trwała 150–200 lat, a lustro wody podnosiło się wtedy z prędkością 8–9 mm na rok. Było to tempo dwukrotnie szybsze od obecnego wynoszącego 4–4,5 mm na rok. I taka właśnie, zdaniem badaczy, może nas czekać przyszłość, jeśli trend wzrostu temperatur na Ziemi z ostatnich dekad utrwali się na dłużej. „Podczas epizodów przyspieszonej ekspansji mórz we wczesnym holocenie, gdy woda podnosiła się o prawie metr co sto lat, nadbrzeżne ekosystemy, krajobrazy i sieci osadnicze znikały błyskawicznie” – zauważają badacze.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.