Teleskop ekstremalny: decydujący etap

Extremely Large Telescope (ELT) to europejskie przedsięwzięcie, którego sukces będzie oznaczał powstanie instrumentu o możliwościach niezmiernie lepszych od obecnych teleskopowych rekordzistów. Budowa urządzenia wkroczyła w decydujący etap – na miejsce docierają już poszczególne segmenty głównego lustra teleskopu. Jak będzie wyglądał ten gigant?

Główne lustro ELT będzie miało aż 39,3 m średnicy, a jego powierzchnia, od której zależy ilość wpadającego do teleskopu światła, będzie więc ponaddziesięciokrotnie większa od powierzchni dzisiejszych gigantów takich jak SALT czy Keck. Duża średnica lustra oznacza również, że teleskop zyska rekordową rozdzielczość, czyli zdolność rozdzielania obrazów, które na niebie znajdują się bardzo blisko siebie. Teleskopy położone na powierzchni Ziemi mają z tym problem – nieustanne ruchy atmosfery ziemskiej powodują drganie i migotanie obrazów gwiazd. ELT zaprojektowano więc w idealnym miejscu, z niemal zawsze dobrą pogodą, na dużej wysokości nad poziomem morza, a więc i nad znaczną częścią atmosfery. Szczyt, na którym trwa budowa, północnochilijski Cerro Armazones, ma wysokość ponad 3 km.

Na system optyczny teleskopu złoży się aż pięć luster. Czwarte z nich, o średnicy 2,4 m, będzie zmieniać kształt tysiąc razy na sekundę, dostosowując bieg promieni świetlnych do aktualnych zaburzeń atmosferycznych. Taki system optyki adaptacyjnej zapewni mniej więcej 500-krotną poprawę rozdzielczości w porównaniu z najlepszymi warunkami widzenia osiągalnymi bez niego. ELT w idealnych warunkach będzie mógł z odległości ok. 12 tys. km rozdzielić dwa źródła światła odległe od siebie o 30 cm.

Do czego zostanie wykorzystany superteleskop? ELT będzie szukać planet pozasłonecznych. Może uda mu się bezpośrednio sfotografować egzoplanety podobne do Ziemi. Kolejnym z wielu celów ELT jest możliwość bezpośredniego pomiaru przyspieszenia ekspansji wszechświata. ELT będzie także poszukiwać możliwych zmian podstawowych stałych fizycznych w czasie. Gigantyczna, wręcz ekstremalna praca…

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.