Jaskra: próbka krwi podpowie, jak przebiegnie choroba

Na jaskrę choruje ok. 68–80 mln ludzi na całym świecie (tak duży rozstrzał danych wynika z tego, że wiele przypadków pozostaje niezdiagnozowanych). Według szacunków Polskiego Towarzystwa Okulistycznego w naszym kraju liczba osób nią dotkniętych to ok. 800 tys., z czego połowa jeszcze tym nie wie. To dlatego, że przebiega ona w sposób progresywny – ze stopniowym zawężaniem się pola widzenia peryferyjnego, które może być przez długi czas niezauważone, lekceważone lub kompensowana przez „silniejsze” oko albo przez dodatkowy wysiłek układu nerwowego. Niestety, wzrok utracony w przebiegu jaskry jest nie do odzyskania, a choroba ta jest główną przyczyną nieodwracalnej ślepoty na świecie, w tym zwłaszcza w krajach rozwiniętych.

Jaskra rozwija się, gdy komórki siatkówki, odpowiedzialne za widzenie, zaczynają obumierać. Główne czynniki ryzyka to wysokie ciśnienie wewnątrz oka i podeszły wiek. Jednak schorzenie to może również występować u osób młodszych. Jedynym sposobem rozpoznania degeneracji jest diagnostyka okulistyczna, a jedyną drogą do zahamowania lub spowolnienia jej postępu jest odpowiednia terapia. W tej chwili dostępna jest jedynie ta polegająca na obniżaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego. Niestety, nawet po nim u części pacjentów patologia w oku postępuje. Autorzy pracy opublikowanej na łamach „Nature Medicine” znaleźli sposób na oszacowanie, które osoby odpowiedzą na terapię prawidłowo.

Uczeni skupili się na markerach krwi, czyli na substancjach, których poziom można ocenić po pobraniu próbki z naczynia krwionośnego. Zwrócili uwagę przede wszystkim na te, które są związane z funkcjonowaniem mitochondriów w krwinkach. Mitochondria to komórkowe „fabryki” produkujące energię potrzebną do życia, utrzymywania odpowiedniego poziomu metabolizmu itp. Mogą one pracować z różną efektywnością. Aby zmierzyć, jaka jest wydajność tych struktur u danej osoby, naukowcy ocenili, jak dobrze potrafią one wykorzystywać tlen. Parametrami, które posłużyły do tej oceny były PBMC OCR oraz NAD. Pierwszy jest markerem zużycia tlenu przez jednojądrzaste białe krwinki, czyli np. przez monocyty (Peripheral Blood Mononuclear Cell Oxygen Consumption Rate). Drugi odnosi się do cząsteczki znanej jako NAD (dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy) pomagającej komórkom produkować energię.

Okazało się, że poziom obu tych markerów istotnie różnił się u pacjentów z jaskrą oraz tych zdrowych, a także u pacjentów z jaskrą odpowiadających na leczenie i tych na nie niepodatnych. Różnice te były na tyle duże, że mogą posłużyć jako czynnik diagnostyczny, pozwalający do pewnego stopnia przewidzieć przebieg choroby. Skuteczność tych wskaźników potwierdzono w testach klinicznych, które objęły 139 osób leczonych na jaskrę i 50 zdrowych.

Odkrycie nowych parametrów rozpoznawczych może mieć dużą wartość kliniczną, ale należy podkreślić, że PBMC OCR oraz NAD to jedynie dodatkowe narzędzia diagnostyczne, które nie zastąpią pełnej analizy okulistycznej i oceny specjalisty. Warto też zauważyć, że odnoszą się do pewnego zakresu ryzyka i szansy, nie przesądzają niepodważalnie, czy ktoś w przebiegu jaskry straci wzrok, czy też nie.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.