Podkast 111. Agata Starosta: Jesteśmy narzędziem w rękach bakterii

– Bakterie są cudowne, bo nie trzeba ich dokarmiać w czasie weekendu – mówi Agata Starosta, ale niech lekki ton tej wypowiedzi nie zmyli słuchaczy tego odcinka podcastu. Nie wygoda, a fascynacja tymi organizmami, motywowana m.in. przeżyciami z dzieciństwa, doprowadziła ją do serii publikacji w najbardziej prestiżowych periodykach naukowych.

Z bakteriami jest bowiem tak, że im bliżej, umiejętniej i cierpliwiej się im przyglądamy, tym bardziej okazują się frapujące. Rewolucja technologiczna każe rewidować poglądy sprzed zaledwie dwóch czy trzech dekad.

Bakterie mają znacznie większy, niż dotychczas sądziliśmy, udział w podtrzymywaniu większych organizmów w dobrej kondycji, a nawet przy życiu – i nie chodzi tu jedynie o produkowane z ich pomocą antybiotyki, które zmieniły los cywilizacji. Funkcjonowanie ich wewnętrznych „fabryk” syntetyzujących białka wymaga nieporównanie większej organizacji, niż zakładaliśmy. – Bakterie wręcz „czują” czas, wiedzą, gdzie w ich środku coś się powinno wydarzyć – mówi Starosta. Na warunki zewnętrzne reagują zaś w sposób dalece nietrywialny. – Mają nawet pewien rodzaj pamięci.

Owe organizmy są także bogatsze w formy i metody działania, niż śmieliśmy przypuszczać. Miewają, na przykład, „wampirze ząbki”, którymi wgryzają się w swoje ofiary, czy pęcherzyki zawierające substancje zabójcze dla bakterii, na które polują. – Warto z nimi żyć w komitywie – mówi Starosta. Nie tylko dlatego, że są w stanie przetrwać w kosmosie bez ciepłego skafandra, a my nie.